Խաղաղության խոստումներ և հակահայկական ատելության խոսք. Ադրբեջանի երկակի քաղաքականությունը. անդրադարձ
Քաղաքականություն
29.10.2025 | 21:59
Միջազգային ասպարեզում Ադրբեջանը ներկայանում է որպես խաղաղության կողմնակից։ Պաշտոնական ելույթներն ու նախագծերը ներկայացվում են որպես համագործակցության և հաշտեցման նշաններ։ Սակայն երկրի ներսում պատկերը շատ տարբեր է. պետական լրատվամիջոցներն ու քարոզչական ալիքները դեռևս տարածում են հակահայատյաց ատելության խոսք։ Այս մասին ասվում է OC Media-ի անդրադարձում։
Արդյունքում, ըստ հրապարակման, խաղաղության գաղափարը չի հասնում Ադրբեջանի սովորական մարդկանց։ Դրա փոխարեն, ատելությունն ու թշնամանքը շարունակում են ձևավորել հասարակական մտածողությունը, որը դարձել է իրական հաշտեցման ամենամեծ խոչընդոտներից մեկը։
Նշվում է, որ վերջին նման օրինակն օգոստոսի 21-ին էր, երբ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը ելույթ է ունեցել Քարվաճառում։
«Մենք միշտ պետք է պատրաստ լինենք պատերազմի։ Մենք խաղաղություն ենք ուզում, բայց մենք երբեք չպետք է ջնջենք այդ արյունալի պատմությունը մեր հիշողությունից»,- հայտարարել էր Ադրբեջանի նախագահը։
Ուղերձը բազմաթիվ նպատակներ ունի։ Միջազգային հանրության համար այն հնչում էր որպես խաղաղության կոչ։
Սակայն երկրի ներսում գտնվող մարդկանց համար այն այլ նշանակություն ունի՝ նախազգուշացում, որ պատերազմը կարող է վերսկսվել ցանկացած պահի։ Ալիևի խոսքերը հույս չեն ներշնչում. դրանք մարդկանց հիշեցնում են կորուստների և վախի մասին։
Շատերը սոցիալական ցանցերում արձագանքել են դառը մեկնաբանություններով, ինչպես, օրինակ՝ «Ուղարկեք ձեր սեփական որդուն կռվելու»։
Սրանք պարզապես զայրույթի խոսքեր չեն. դրանք ցույց են տալիս ամբողջ երկրում զգացվող խորը հիասթափությունն ու ցավը։ Ի վերջո, պատերազմի ամենածանր բեռը կրել են սովորական ընտանիքները՝ կորցնելով որդիների, հայրերի ու եղբայրների։
Լեռնային Ղարաբաղի երկրորդ պատերազմից առաջ կառավարությունը խոստացել էր «այլ Ադրբեջան»։ Սակայն դա տեղի չունեցավ։ Աղքատությունը, սոցիալական անարդարությունը և գրաքննությունը մնացել են նույնը կամ նույնիսկ վատթարացել։ Մարդիկ հստակ տեսնում են, որ այս խոստումները դատարկ խոսքեր էին։
Նշվում է, որ հատկապես ցավալի է զոհված զինվորների և վիրավոր վետերանների ընտանիքների վիճակը։ Շատերը մնացել են առանց համապատասխան խնամքի և աջակցության. տասնյակ վետերաններ, որոնք ֆիզիկական վնասվածքներ և հոգեբանական տրավմա են ստացել, ինքնահրկիզվել են։ Նրանք, ովքեր փորձում են խոսել այս խնդիրների մասին, պատժվում են։
Ամենացայտուն օրինակը «Երիտասարդ վետերաններ» խմբի ղեկավարի ձերբակալությունն է, որը պատերազմի մասնակից է և կորցրել է մեկ աչքը մարտում։
Հաղորդագրությունը պարզ է. «Եթե լռես, հերոս ես։ Եթե խոսում ես, քեզ հետ թշնամու պես կվարվեն»։
Այս իրավիճակում խաղաղության մասին պաշտոնական խոսակցությունները դատարկ են հնչում։ Քաղաքացիները գիտեն, որ խորագույն անտարբերությունը գալիս է ոչ թե դրսից, այլ իրենց սեփական պետությունից։ Այդ պատճառով մարդիկ ոչ միայն զգում են պատերազմից հոգնածություն, այլև դավաճանություն։ Պատերազմի հաղթանակը չի բերել ավելի լավ կյանք, փոխարենը փոփոխության հույսերը թաղվել են զոհվածների հետ։
Այս մարտավարությունը նոր չէ։ Ամբողջ աշխարհում առաջնորդներն օգտագործել են «ժողովուրդը միշտ պետք է պատրաստ լինի պատերազմի» գաղափարը՝ ներքին խնդիրները քողարկելու համար։ Այսօր Ադրբեջանը դեռևս կիրառում է նույն մեթոդը, ինչ վերջին 33 տարիների ընթացքում։ Նույնիսկ երբ ակտիվ մարտեր չկան, կառավարությունը հոգ է տանում, որ հասարակությունը դեռևս զգա, որ երկիրը պատերազմական վիճակում է, մարդկանց ճնշման տակ պահելով և օգնելով ներքին խնդիրները թաքցնել։
Եթե Ադրբեջանն իսկապես խաղաղություն է ուզում, ապա պետք է ապահովի, որ խաղաղությունը մարդիկ զգան իրենց առօրյա կյանքում։ Ատելության փոխարեն պետք է խոսվի համակեցության և փոխադարձ հարևանության մասին։ Առանց այս փոփոխության խաղաղության մասին խոսակցությունները կմնան ներկայացում՝ արտասահմանյան լսարանի համար։
«Ադրբեջանի՝ դրսում խաղաղության հռետորաբանության և ներսում պատերազմի հռետորաբանության միջև եղած հակասությունը խաղաղության գործընթացը վերածում է իմիջային նախագծի, այլ ոչ թե իրական քաղաքական կամքի։ Իրական խաղաղությունը կգա միայն այն ժամանակ, երբ հասարակական կարծիքը փոխվի, երբ ատելության լեզուն դադարի, և երբ մարդիկ վերջապես կարողանան խաղաղություն զգալ իրենց առօրյա կյանքում»,- ասվում է հրապարակման մեջ։
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի