10.12.2025 | 21:28
Կրոնական ազատությունը Հայաստանում ժողովրդավարության կարևոր բաղադրիչներից է։
Թրամփը ներկայացրել է 175 միլիարդ դոլար արժողությամբ «Ոսկե գմբեթ» պաշտպանական վահանի նախագիծը
Քաղաքականություն
21.05.2025 | 13:48
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ ընտրել է 175 միլիարդ դոլար արժողությամբ «Ոսկե գմբեթ» հակահրթիռային պաշտպանության վահանի նախագիծը և նշանակել Տիեզերական ուժերի գեներալի՝ Չինաստանից և Ռուսաստանից եկող սպառնալիքները կանխելու հավակնոտ ծրագիրը ղեկավարելու համար, գրում է Reuters-ը։
Թրամփի կողմից հունվարին պատվիրված «Ոսկե գմբեթը» նախատեսված է հարյուրավոր արբանյակներից բաղկացած ցանց ստեղծելու համար՝ մոտեցող հրթիռները հայտնաբերելու, դրանց հետևելու և խափանելու համար։ Սպիտակ տան մամուլի ասուլիսում Թրամփը հայտարարել է, որ ԱՄՆ տիեզերական ուժերի գեներալ Մայքլ Գեթլեյնը կլինի գլխավոր ղեկավարը մի նախաձեռնության, որը լայնորեն համարվում է Թրամփի ռազմական պլանավորման հիմնաքարը։
««Ոսկե գմբեթը» կպաշտպանի մեր հայրենիքը»,- ասել է Թրամփը՝ հավելելով, որ Կանադան հայտարարել է դրա մաս կազմելու ցանկության մասին։
Կանադայի վարչապետ Մարկ Քարնիի գրասենյակի հայտարարության մեջ ասվում է, որ իր կառավարությունը քննարկում է ամերիկացի գործընկերների հետ անվտանգության և տնտեսական նոր հարաբերություններ։
«Այս քննարկումները, բնականաբար, ներառում են NORAD-ը և դրան առնչվող նախաձեռնությունները, ինչպիսին է «Ոսկե գմբեթը»»,- ասվում է հայտարարության մեջ։
Թրամփը նշել է, որ պաշտպանական վահանը, որը կարժենա շուրջ 175 միլիարդ դոլար, պետք է գործարկվի իր պաշտոնավարման ժամկետի ավարտին՝ 2029 թվականի հունվարին, սակայն ոլորտի փորձագետներն այդքան էլ վստահ չեն նշված ժամկետի և արժեքի հարցում։
«Ռոնալդ Ռեյգանը դա ուզում էր տարիներ առաջ, բայց նրանք չունեին տեխնոլոգիա»,- ասել է Թրամփը՝ նկատի ունենալով Ռեյգանի առաջարկած տիեզերական հրթիռային պաշտպանության համակարգը, որը հայտնի է որպես «Աստղային պատերազմներ»։
«Ոսկե գմբեթ» ծրագիրը բախվում է ինչպես քաղաքական, այնպես էլ ֆինանսավորման անորոշության։
«Նոր տվյալներով՝ արժեքը կազմում է 175 միլիարդ դոլար, բայց հարցը է, թե որ ժամանակահատվածի համար։ Հավանաբար՝ 10 տարի»,- ասել է Ռազմավարական և միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի աշխատակից Թոմ Կարակոն։
Նա հավելել է, որ Սիլիկոնյան հովտի և ԱՄՆ ծրագրային ապահովման փորձը կարող է օգտագործվել առաջընթաց գրանցելու և առկա հրթիռային պաշտպանության համակարգերը շահագործելու համար։
Այս ամիս Կոնգրեսի բյուջետային գրասենյակը գնահատել է, որ «Ոսկե գմբեթը» կարող է արժենալ մինչև 831 միլիարդ դոլար երկու տասնամյակի ընթացքում։ Դեմոկրատներն էլ մտահոգված են, որ SpaceX ընկերությունը, որը պատկանում է Թրամփի դաշնակիցներից գործարար Իլոն Մասկին, կմասնակցի համակարգի հիմնական բաղադրիչների ստեղծմանը։ Palantir-ը և Anduril-ը նույնպես կմասնակցեն բաղադրիչների ստեղծմանը։ L3Harris Technologies-ը, Lockheed Martin-ը և RTX Corp.-ը դիտարկվում են որպես խոշորամասշտաբ նախագծի հավանական կապալառուներ։ Թրամփի խոսքով՝ նախագծից կշահեն Ալյասկան, Ֆլորիդան, Ջորջիան և Ինդիանան։
«Ոսկե գմբեթի» գաղափարը ոգեշնչված է Իսրայելի «Երկաթե գմբեթ» պաշտպանական համակարգից։
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի
