ՌԴ կառավարական զեկույցը բացահայտում է Մոսկվայի մտահոգությունը, որ Արևմուտքի ճնշումը խոչընդոտում է նախկին խորհրդային երկրներին իր ուղեծիր տանելուն․ Financial Times
Քաղաքականություն
10.02.2025 | 17:21
Ռուս պաշտոնյաները կարծում են, որ Արևմուտքի ճնշումը խոչընդոտում է նախկին խորհրդային երկրներին ռուսականուղեծիր քաշելու և համաշխարհային հարավի հետ տնտեսական կապեր հաստատելու՝ Մոսկվայի ջանքերին: Այս մասին ասվում է կառավարությունից արտահոսած զեկույցում, գրում է Financial Times-ը։
Լրատվամիջոցը հայտնում է, որ անցյալ տարվա ապրիլին ՌԴ վարչապետ Միխայիլ Միշուստինի գլխավորած նիստում զեկույցը ներկայացվել է ներքին կարգով, որը հազվագյուտ պատկերացում է տալիս այն մասին, թե ինչպես է Ռուսաստանի պատերազմն Ուկրաինայում վնասել Մոսկվայի ամենամոտ դաշնակիցների հետ հարաբերություններին: Վերլուծությունը հատկապես ընդունում է, որ արևմտյան պատժամիջոցների ճնշումը, ինչպես նաև տնտեսական նախաձեռնությունները կարողացել են սեպ խրել Մոսկվայի և նրա մերձավոր առևտրային գործընկերներից մի քանիսի միջև:
Նշվում է, որ ՌԴ կառավարության զեկույցը ներկայացվել է մի քանի տասնյակ բարձրաստիճան պետական պաշտոնյաների և Ռուսաստանի խոշորագույն պետական ընկերությունների բարձրաստիճան ղեկավարների։ Հանդիպմանը ներկա են եղել նաև կոշտ գծի փորձագետներ, ինչպիսիք են Սերգեյ Կարագանովը, որը կոչ է արել նախագահ Վլադիմիր Պուտինին միջուկային զենք կիրառել Եվրոպայի դեմ, ինչպես նաև Ալեքսանդր Դուգինը, որն ուկրաինացիների դեմ արմատական բռնության ջատագովն է:
Զեկույցում ասվում է, որ Մոսկվայի նպատակն է վերականգնել իր մուտքը դեպի գլոբալ առևտուր՝ Ռուսաստանին դնելով եվրասիական առևտրային բլոկի կենտրոնում, որը կձգտի մրցակցել ԱՄՆ-ի, ԵՄ-ի և Չինաստանի տնտեսական ազդեցության ոլորտների հետ: Ռուսաստանը դիտարկում է «մակրոտարածաշրջանի» ստեղծումը՝ որպես կարևոր երկարաժամկետ նախագիծ, որը կվերապրի Արևմուտքի հետ Ուկրաինայի ապագայի վերաբերյալ ցանկացած բանակցություն և կօգնի ամրապնդել նրա դիրքերը «համաշխարհային բեմում»։
Նոր դաշինքը Ռուսաստանին կմիացնի գլոբալ հարավին, յուրաքանչյուր կողմին հնարավորություն կտա օգտվել հումքից, զարգացնել ֆինանսական և տրանսպորտային կապերը և միավորել դրանք ընդհանուր «աշխարհայացքի միջոցով», որտեղ, ինչպես ասվում է զեկույցում «մենք գրում ենք նոր աշխարհի կանոնները և ունենք մեր պատժամիջոցների քաղաքականությունը»։
Սակայն զեկույցն ընդունում է, որ Ռուսաստանի գլոբալ վերածննդի խոչընդոտները մնում են էական: Դրանում ասվում է, որ արևմտյան երկրները սպառնացել են Կենտրոնական Ասիայի երկրներին՝ հետևել պատժամիջոցներին՝ օգտագործելով «մտրակի և բլիթի» մոտեցումը, առաջարկելով նրանց մուտք գործել դեպի համաշխարհային շուկաներ, տրանսպորտային միջանցքներ և մատակարարման շղթաներ, որոնք շրջանցում են Մոսկվան:
Ըստ զեկույցի՝ Ռուսաստանի դաշնակիցներն օգուտ են քաղել պատժամիջոցներից՝ դուրս մղելով ռուսական բիզնեսին իրենց իրավասությունից, վերահսկելով ներմուծման և արտահանման հոսքերն ու արտադրությունը Ռուսաստանից դուրս բերելով։ Ասվում է նաև, որ Կենտրոնական Ասիայի երկրները լրացուցիչ վճարներ են պահանջել՝ փոխհատուցելու պատժամիջոցների խախտման ռիսկերը:
Զեկույցում նշվում է, որ Ռուսաստանը ստիպված կլինի «երկար խաղ խաղալ»՝ Կենտրոնական Ասիայի երկրներին իր ուղեծրում պահելու համար։ Մոսկվան դիմում է նրանց ընդհանուր պատմությանը և հարգում է նրանց անկախությունը, միաժամանակ, հասկանալով, որ Ռուսաստանի հաղթանակն Ուկրաինայի դեմ պատերազմում բավարար չի լինի Արևմուտքի պատժամիջոցների ճնշումը դադարեցնելու համար:
«Ռուսաստանի նման երկրի հետ սերտ հարաբերությունները դժվարությունների աղբյուր կդառնան»,- ասվում է զեկույցում։
Նաև ընդգծվում է, որ Կենտրոնական Ասիայի երկրներն օգտվում են Ռուսաստանի «խոցելիությունից» և ձգտում են «ինտեգրվել առանց Ռուսաստանի» այնպիսի խմբերում, ինչպիսին է Թյուրքական պետությունների կազմակերպությունը:
«Երկրները փոխել են իրենց աշխարհայացքը՝ վերանայելով մեր հավաքական պատմությունը, ռուսերենի փոխարեն անգլերենը որպես երկրորդ լեզու առաջ մղելով, ընդունելով արևմտյան կրթական չափանիշները և իրենց էլիտաներին ուղարկելով Արևմուտք սովորելու: Երկրները պետք է կողմնորոշվեն Ռուսաստանի նկատմամբ իրենց դիրքորոշման հարցում»,- եզրափակում է զեկույցը։
Լրատվամիջոցը նշում է, որ Ղազախստանը՝ տարածաշրջանի ամենամեծ տնտեսությունը, դատապարտել է ռուսական ներխուժումը, հրաժարվել ճանաչել Ռուսաստանի տարածքային նվաճումները և ձգտում է ցույց տալ, որ համապատասխանում է Արևմուտքի պատժամիջոցներին: Հարևան Ղրղզստանը, սակայն, վճռականորեն անցել է Ռուսաստանի կողմը և դարձել է պատժամիջոցներից ենթադրյալ խուսափելու կարևոր ուղի։
Զեկույցում դիտարկվում է Բելառուսը որպես Ռուսաստանի համար ամենահաջող օրինակ և այն համեմատում նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի՝ 2018 թվականի տնտեսական դիվերսիֆիկացման կոչը վեց տարի անց նրա այն հայտարարության հետ, որ «մենք միշտ կլինենք Ռուսաստանի հետ միասնական»:
Ըստ զեկույցի, սակայն, Մոսկվայի գլխավորած Եվրասիական տնտեսական միությունը, որը ներառում է Բելառուսը, Հայաստանը, Ղազախստանը և Ղրղզստանը, նույնպես բախվում է «համակարգային մարտահրավերների»։ Դրանք ներառում են պատժամիջոցների ռիսկեր, տարբեր վճարային համակարգերի կիրառում այն բանից հետո, երբ արևմտյան երկրները բացառեցին Ռուսաստանին SWIFT համակարգից և արժութային հսկողությունը, որը Մոսկվան ներդրել է՝ պատժամիջոցների ազդեցությունը հաղթահարելու համար:
Լրատվամիջոցը մեկնաբանությունների համար կապ է հաստատել ՌԴ վարչապետ Միխայիլ Միշուստինի մամուլի խոսնակի հետ, սակայն նա չի պատասխանել։
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի