Քաղաքականություն
03.04.2024 | 13:38
Թուրքիայի քրդաբնակ Վան քաղաքում նախօրեին բողոքի ցույցեր են սկսվել, որոնք ավելի ուշ ծավալվել են երկրի այլ քաղաքներում ևս։ Մասնավորապես, Վանի նահանգային ընտրական խորհուրդը իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության թեկնածուին է տվել քաղաքապետի պաշտոնը՝ չնայած քաղաքապետի ընտրություններում քրդամետ «Ժողովուրդների հավասարություն և ժողովրդավարություն» (DEM) կուսակցության համոզիչ հաղթանակին։
Ընտրական հանձնաժողովը որոշել է «ընտրությունների վկայականը» (փաստաթուղթ, որը հաստատում է ընտրված թեկնածուի կառավարման իրավունքը) տալ ԱԶԿ անդամ Աբդուլահաթ Արվասին, որը նահանգում ստացել է ձայների միայն 27,15 տոկոսը։
Որոշվել է չեղյալ համարել DEM կուսակցության թեկնածու Աբդուլլահ Զեյդանի ընտրվելու իրավունքը՝ համաձայն Արդարադատության նախարարության վերջին դիմումի։ Թուրքիայի Արդարադատության նախարարությունը դիմել էր նախկինում բանտարկված Զեյդանի՝ ընտրություններին մասնակցելու իրավունքը չեղարկելու համար՝ մարտի 29-ին ավարտված աշխատանքային շաբաթից րոպեներ առաջ։
Աբդուլլահ Զեյդանը 2016 թվականին դատապարտվել էր ավելի քան ութ տարվա ազատազրկման՝ «ահաբեկչական կազմակերպության օգտին քարոզչություն անելու» և «օժանդակելու» համար։ Ազատվելուց հետո նա վերականգնել է ընտրելու և ընտրվելու իրավունքը, իսկ Գերագույն ընտրական խորհուրդը հետաքննել և հաստատել է Զեյդանի թեկնածությունը։ Նա հաղթել է Վանի ընտրություններում ձայների ճնշող մեծամասնությամբ՝ 55,48 տոկոսով։
«Մենք մերժում ենք ԱԶԿ-ի թեկնածուին ընտրության վկայական տրամադրելու՝ ընտրական հանձնաժողովի անօրինական որոշումը։ Դա մեր կուսակցության դեմ իշխանության կազմակերպած քաղաքական հեղաշրջման շարունակությունն է»,- ասված է DEM կուսակցության հայտարարության մեջ։
Այս որոշման պատճառով Վանում բողոքի ակցիաներ են սկսվել, որոնք գիշերը տարածվել են քրդաբնակ այլ քաղաքներում, նաև բախումներ են գրանցվել։ Ոստիկանությունը միջամտել է բողոքի ակցիաներին։ Ներքին գործերի նախարար Ալի Երլիքայան հայտարարել է, որ Վանում, Հաքարիում, Սիրթում, Բաթմանում, Շըրնաքում և Իզմիրում 89 մարդ է բերման ենթարկվել։
Protests that erupted after Turkish authorities prevented the newly elected mayor of a pro-Kurdish party taking up his post spread to more cities in Turkey's southeast, leading to clashes with police https://t.co/mpMUHm8A4M pic.twitter.com/RSKFRDNRgR
— Reuters (@Reuters) April 3, 2024
Ըստ հայտարարության՝ ընդհանուր առմամբ, ձերբակալվել է 89 մարդ․ 26-ը՝ Վանում, 29-ը՝ Յուքսեքովայում, 9-ը՝ Հաքարիում, 4-ը՝ Սիրթում, 5-ը՝ Բաթմանում, 10-ը՝ Շըրնաքում, 6-ը՝ Իզմիրում։
Իր հերթին, Վանի նահանգապետարանն արգելել է բոլոր ցույցերը քաղաքում։ Նահանգապետը մեծ թվով ոստիկանական և ժանդարմերիայի ուժեր է տեղակայել ցուցարարների դեմ, իսկ անվտանգության ուժերը քաղաքի բնակիչների վրա հարձակվել են արցունքաբեր գազով և ջրցան մեքենաներով։ Նահանգապետարանը նաև հայտարարել է, որ անձանց և խմբերին, որոնք կարող են ներգրավված լինել անօրինական բողոքի ցույցերի կամ միջոցառումների մեջ, չի թույլատրվի մուտք գործել Վան և նրա տարածքները, ինչպես նաև նրանց առանձին կամ խմբերով դուրս գալ։
Վանից հետո Բիթլիսի նահանգապետարանը ևս հայտարարել է ցույցերի և միջոցառումների անցկացման 15-օրյա արգելքի մասին։
Էմմա Չոբանյան
