Տնտեսություն
09.10.2023 | 21:45
Հայաստան մասնավոր տրանսֆերտների հոսքը վերջին 10 տարում ավելացել է 2․7 անգամ, սակայն ավելի շատ աճել է Հայաստանից փողերի արտահոսքը՝ 4․5 անգամ։
Կենտրոնական բանկի հրապարակած տվյալների համաձայն՝ 2023 թ-ի հունվար-օգոստոսին բանկային համակարգի միջոցով մեր երկիր է փոխանցվել 3․8 մլրդ ԱՄՆ դոլար, իսկ Հայաստանից արտերկիր՝ գրեթե 2․6 մլրդ դոլար։ 10 տարի առաջ՝ 2014 թ-ին, մեր երկիր փողերի ներհոսքը կազմել է 1․4 մլրդ դոլար, արտահոսքը՝ 577․9 մլն դոլար։
Ինչպես երևում է գրաֆիկից, թե՛ ներհոսքը, թե՛ արտահոսքը կտրուկ ավելացել են հատկապես վերջին 2 տարում՝ ռուս-ուկրաինական պատերազմի մեկնարկից սկսած։ Կարելի է ենթադրել, որ սա որոշ չափով պայմանավորված է Հայաստան ռուս միգրանտների ներհոսքով, սակայն հարկ է ընդգծել, որ 2022 թ-ին նրանց մեծ մասը հեռացել է այստեղից։ Ըստ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի՝ անցած տարի Հայաստան է եկել 776,929 ՌԴ քաղաքացի, մեկնել է 739,134 ՌԴ քաղաքացի, 2023 թ-ի հունվար-օգոստոսին այդ ցուցանիշը կազմել է համապատասխանաբար՝ 1,172,381 մարդ և 1,164,135 ՌԴ քաղաքացի։ Այսինքն՝ 2022 և 2023 թվականների արդյունքներով մեր երկրում օգոստոսի դրությամբ կա 46,041 ռուս միգրանտ։ Այլ գործոններ ևս ազդել են ֆինանսական փոխանցումների հետ կապված իրավիճակի վրա, քանի որ 2022-ի մարտից մինչ 2023-ի օգոստոս Հայաստանից Ռուսաստան արտահոսած գումարն ընդհանուր արտահոսքի միայն մոտ 17․1%-ն է կազմում։
Ուր են հոսել փողերը Հայաստանից
2022 և 2023 թվականներին (ներառյալ օգոստոսը) Հայաստանից այլ երկրներ փոխանցվել է 5․2 մլրդ դոլար։ Մենք առանձնացրել ենք այդ երկրների տասնյակը։ Ըստ այդմ՝ տասնյակը գլխավորում է Ռուսաստանը՝ 913․2 մլն դոլար կամ ընդհանուր արտերկիր փոխանցումների մոտ 17․6 %, ապա ԱՄՆ՝ 615․8 մլն կամ 11․8 %, ԱՄԷ՝ 595․5 մլն կամ 11․5 %, Մոնակո՝ 249․7 մլն կամ 4․8 %, Վրաստան՝ 233․7 մլն կամ 4․5 %, Իսպանիա՝ 152․2 մլն կամ 2․9 %, Չինաստան՝ 147․3 մլն կամ 2․8 %, Ֆրանսիա՝ 106․1 մլն կամ 2․0 %, Իտալիա՝ 90․9 մլն կամ 1․7 %, և Թուրքիա՝ 22․9 մլն դոլար կամ 0․4 %։
Step by Step Process Chart Visual Charts Presentation in Blue White Teal Simple Style by Factor tv
Ուշագրավ է, որ այս տարվա օգոստոսին Լեհաստան է փոխանցվել 10 մլն 955 հազար դոլար, մինչդեռ նախկինում այդ երկիր ֆինանսական փոխանցումները ոչ էական են եղել։
Առանձնանում է նաև Մոնակոն, որտեղից դեպի Հայաստան դրամական փոխանցումները սովորաբար փոքր թվեր են կազմում՝ 100-300 հազար դոլարի սահմաններում (հազվադեպ, օրինակ 2022-ի մայիսին՝ 5 մլն դոլար), իսկ արտահոսքը Մոնակո 2022 հունիս-հուլիսից շեշտակի աճել է՝ հասնելով շուրջ 47 մլն դոլարի։
Գայանե Խաչատրյան
