PKK-ն հայտարարել է Թուրքիայում հրադադարը դադարեցնելու մասին․ ի՞նչ գործողություններ կարող են սրան հետևել․ անդրադարձ

Լուրեր

15.12.2024 | 12:21
Հրդեհ` Երևանի հյուրանոցներից մեկում. դեպքի վայր են մեկնել 6 մարտական հաշվարկ
15.12.2024 | 11:22
Դժբախտ պատահարի հետևանքով մահացել է Mango-ի հիմնադիրը
15.12.2024 | 10:40
Վրաստանի կողմից Բավրայի անցակետը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար
14.12.2024 | 19:57
Ինչ իրավիճակ է ճանապարհներին 19։35-ի դրությամբ
14.12.2024 | 19:00
Մեքենաների մեջից լսվող երաժշտությունը նախ պետք է կարգավորվի օրենքով, մինչև որ դառնա մտածելակերպ. Սասուն Սահակյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
14.12.2024 | 18:52
Կամային հաղթանակ Դանիայի նկատմամբ. ֆուտզալի Հայաստանի ազգային հավաքականի հաջող մեկնարկը ԵՎՐՈ 2026-ի որակավորման հիմնական փուլում
14.12.2024 | 18:16
ՆԳ նախարարը Ոստիկանության անձնակազմի հետ օպերատիվ խորհրդակցություն է անցկացրել
14.12.2024 | 17:43
Հաստատվել է ՖԻՖԱ Աշխարհի 2026 թվականի առաջնության որակավորման փուլի խաղացանկը
14.12.2024 | 17:18
Երևանի 4 վարչական շրջանում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան
14.12.2024 | 16:44
Անդրանիկ Հովհաննիսյանն իր հավատարմագրերն է հանձնել Վիեննայում ՄԱԿ-ի գրասենյակի գլխավոր տնօրենին
14.12.2024 | 16:15
Վրաստանի նախագահ է ընտրվել ազգային հավաքականի նախկին ֆուտբոլիստ Միխայիլ Կավելաշվիլին
14.12.2024 | 15:55
Օդի ջերմաստիճանը կնվազի
14.12.2024 | 15:31
Ավազակային հարձակում, սպանություն և սպանության փորձ կատարած ոստիկանության գնդապետը ցմահ ազատազրկվեց. Գլխավոր դատախազություն
14.12.2024 | 15:01
Բետիսն առաջընթաց է Թիկնիզյանի համար․ Գուրենկո
14.12.2024 | 14:42
Թողարկվելու է մաեստրո Տիգրան Մանսուրյանի կինոերաժշտության ալբոմը
Բոլորը

Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցությունը (PKK) հայտարարել է, որ դադարեցրել է իր միակողմանի հրադադարը, որը հայտարարվել էր փետրվարին Թուրքիայում տեղի ունեցած կրկնակի երկրաշարժերից հետո: Այս քայլն ազդարարում է գրոհայինների դիրքորոշման խստացում՝ պոտենցիալ հետևանքներով Թուրքիայի ներսում քրդական քաղաքական շարժման և Սիրիայում ամերիկյան զորքերի ներկայության համար, ասվում է Al Monitor-ի անդրադարձում։

PKK-ն որպես զինադադարը չեղյալ հայտարարելու հիմնական պատճառներ նշել է Թուրքիայի հարձակումները Սիրիայում և Իրաքում իր զինյալների դեմ և իր բանտարկված առաջնորդ Աբդուլլահ Օջալանի շարունակական մեկուսացումը:

Լրատվամիջոցը նշում է, որ իրականում PKK-ն աջակցում էր ընդդիմության հաղթանակին խորհրդարանական և նախագահական ընտրություններում: Թեև հրադադարը ներկայացվում էր որպես մարդասիրական ժեստ՝ այն մասամբ նպատակ ուներ մեղմել նախընտրական դաշինքը վեց ընդդիմադիր կուսակցությունների միջև, որը գլխավորում էր Քեմալ Քըլըչդարօղլուն․ վերջինս պարտվեց Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին: Վերջինն էլ իր մրցակցին աջակցելու՝ քուրդ ժողովրդին ուղղված PKK-ի կոչերն օգտագործեց որպես ապացույց, որ Քըլըչդարօղլուն  աջակցում է «ահաբեկիչներին»։

PKK-ն հույս ուներ, որ ընդդիմության հաղթանակը, ի վերջո, կհանգեցնի թուրքական պետության հետ ուղիղ խաղաղ բանակցությունների վերսկսման, որոնք Էրդողանի նախաձեռնությամբ սկսվել էին 2009 թվականին, սակայն տապալվել 2015 թվականին։

Ամենաառաջնային հարցն այն է, թե ինչ գործնական ազդեցություն կունենա վերջին զինադադարի ավարտը։ Մասնավորապես, քուրդ մեկնաբան Իլհամի Իշըքը, որը կառավարությանը խորհուրդ էր տվել խաղաղ բանակցությունների վերաբերյալ, ասել է, որ PKK-ն հիմնականում կորցրել է իր հարձակողական կարողությունը, հատկապես՝ Թուրքիայի ներսում: Բայց զինյալները կարող են ենթադրաբար դիմել քաղաքային ահաբեկչության՝ թիրախավորելով Թուրքիայի բազմամիլիարդանոց զբոսաշրջային արդյունաբերությունը։

2016 թվականից Թուրքիան կտրուկ սրել է իր պատերազմը PKK-ի դեմ՝ գրավելով Ժողովրդական պաշտպանության ստորաբաժանումների (YPG)՝ Սիրիայի հյուսիսում գտնվող տարածքները և համակարգված կերպով սպանելով միջին և մի քանի բարձրաստիճան պաշտոնյաների անօդաչու թռչող սարքերի հարվածների ժամանակ ինչպես Սիրիայում, այնպես էլ Իրաքում:

«Սիրիայի դեմոկրատական ուժերը»՝ քրդերի գլխավորած ուժը Սիրիայում, Միացյալ Նահանգների գլխավոր դաշնակիցն է «Իսլամական պետության» դեմ պայքարում։ Միացյալ Նահանգները երկար ժամանակ ճնշում էր SDF-ի հրամանատար Մազլում Քոբանիին, որը բարձր դիրքեր ուներ PKK-ի ներսում, որպեսզի ճնշի զինադադար հայտարարել՝ փորձելով թուլացնել լարվածությունը Թուրքիայի հետ: ԱՄՆ-ի և Թուրքիայի հարաբերությունները կտրուկ վատթարացել են՝ կապված SDF-ի և YPG-ի ու Պենտագոնի գործընկերության հետ:

Մերձավոր Արևելքի ինստիտուտից Չարլզ Լիսթերը կարծում է, որ Թուրքիան մեծ ռազմական առավելություն է հաստատել PKK-ի դեմ, և PKK-ն այժմ պատասխանելու քիչ միջոցներ ունի՝ բացի քաղաքային ահաբեկչությունից, որն էլ կարող է Թուրքիայի ռազմական գործողությունները խթանել:

Հրադադարի ավարտը տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ քրդամետ Ժողովուրդների դեմոկրատական կուսակցությունը (HDP) վերագնահատում է իր ռազմավարությունը: Իշիկը կարծում է, որ HDP-ն, ամենայն հավանականությամբ, կշեղվի դեպի ավելի արմատական ճանապարհ: Էրբիլում բնակվող ակադեմիկոս Արզու Յըլմազը, որը մասնագիտանում է քրդական հարցերում, ասում է, որ PKK-ի՝ զինադադարը չեղարկելու որոշումը կարող է հաշվարկված լինել Օջալանին վերադարձնելու համար: Բացառությամբ եղբոր հետ կարճատև հեռախոսազրույցի՝ PKK-ի առաջնորդը 2019 թվականի մայիսից կապի մեջ չի եղել։

Էմմա Չոբանյան