Ինչու ԱՄՆ-ը չի կարող երես թեքել Թուրքիայից․ The Hill-ի անդրադարձը

Լուրեր

02.11.2024 | 20:53
Բացվեց «Լույսեր» բնակելի համալիրը՝ կանաչապատ բակերով և նորարար լուծումներով. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
02.11.2024 | 19:46
Ծանրորդ Ջուլիետա Ավանեսյանը՝ Եվրոպայի չեմպիոն
02.11.2024 | 19:41
Մարտունի քաղաքի մոտակա սարալանջին այրվել է մոտ 60 հա խոտածածկույթ
02.11.2024 | 19:00
Ժողովրդին տալիս են հաց և հանդես ու քանդում են Երևանը, ուղեղները թամաշաներից մթագնել է. Տեր-Գաբրիելյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
02.11.2024 | 18:52
Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթգծի Ախալքալաքի կայարանում հրդեհ է բռնկվել
02.11.2024 | 18:40
Հրդեհ Մեծ Մանթաշ գյուղի մոտ. այրվել է մոտ 10 հա խոտածածկույթ
02.11.2024 | 18:27
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթին Հայաստանում կմասնակցի համաժողովի
02.11.2024 | 17:34
ՀՀ առողջապահության և էկոնոմիկայի նախարարները քննարկել են Հայաստանում առողջապահական զբոսաշրջության զարգացման միտումները
02.11.2024 | 16:34
Երևանի 2 վարչական շրջանում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան
02.11.2024 | 15:55
Չինաստանում մեկնարկել է Խաչատրյանի անվան պատանեկան միջազգային մրցույթի եզրափակիչ փուլը
02.11.2024 | 15:41
ՃՏՊ Սիսիան-Աղիտու ավտոճանապարհին․ կան տուժածներ
02.11.2024 | 15:28
ԱԺ հանձնաժողովի անդամները մասնակցել են ԵՄ խորհրդարանների ԵՄ հարցերով հանձնաժողովների համաժողովին
02.11.2024 | 15:05
«Գոյ» թատրոնը կվերսկսի իր բնականոն աշխատանքը
02.11.2024 | 14:49
ՀՀ ԱԳՆ-ն ցավակցություն է հայտնել Սերբիայի երկաթուղային կայարանում տեղի ունեցած ողբերգական փլուզման կապակցությամբ
02.11.2024 | 14:34
Իրանի գերագույն առաջնորդը սպառնացել է ԱՄՆ-ին և Իսրայելին կործանարար պատասխանով
Բոլորը

Թուրքիայի նախագահի պաշտոնում Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի վերընտրվելը կտրուկ նախազգուշացում է ԱՄՆ-ին և ՆԱՏՕ-ի նրա դաշնակիցներին՝ զգույշ լինել Թուրքիայի հետ, որն անկասկած տատանվում է Մոսկվայի հետ բարեկամության և Ուկրաինային աջակցության միջև ռուսների հետ պատերազմում, ասվում է The Hill-ի անդրադարձում։

Նշվում է, որ Էրդողանը, ամենայն հավանականությամբ, կկառուցի իր՝ որպես ուժեղ մարդու համբավը, միաժամանակ Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև գրեթե չեզոք դիրք ձևավորելով։

Թուրքիայի՝ Եվրոպայի, Մերձավոր Արևելքի և Արևելյան բլոկի միջև որպես մեծ տերության և կամրջի դերը վերակենդանացնելու իր ձգտումներում ռիսկային կլինի հույս դնել Անկարայի անվերապահ աջակցության վրա, որն ակնկալվում է ՆԱՏՕ-ի դաշնակցից: Անդրադարձում ասվում է, որ ամերիկացիները պետք է զգույշ լինեն՝ Էրդողանին սիրաշահելով և փորձելով չվիրավորել նրան իր բռնապետական հակումների չափից դուրս քննադատությամբ, բայց նաև որոշակի հարգանք դրսևորեն նրա ցանկության նկատմամբ՝ միջնագիծ սահմանելու բուռն քաղաքական, դիվանագիտական և ռազմական հոսանքների հորձանուտում։

Ամերիկյան հարաբերությունները Թուրքիայի հետ մեծապես բարդանում են շուրջ 5,000 ամերիկացի զինվորականների, ամերիկյան ինքնաթիռների և նույնիսկ 50 միջուկային ռումբի առկայությամբ Թուրքիայի բազաներում։ Պայմանավորվածությունը սկիզբ է առել ՆԱՏՕ-ին Թուրքիայի երբեմնի եռանդուն անդամակցությունից, սակայն այժմ այն գտնվում է Թուրքիայի և ԱՄՆ-ի միջև շարունակվող դժվարությունների կենտրոնում։

Էրդողանը վարպետորեն խաղում է Վաշինգտոնի և Մոսկվայի միջև չմիավորման խաղը Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ՝ միաժամանակ ջերմ մնալով նախագահ Ջո Բայդենի հետ: Ե՛վ Պուտինը, և՛ Բայդենը զգուշորեն շնորհավորել են նրան հաղթանակի կապակցությամբ։ Ակնկալվում է, որ այժմ Էրդողանը կհաստատի Շվեդիայի անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին։

Թուրքիան նաև առանցքային աշխարհագրական դիրք ունի. նա հսկում է մուտքը Սև ծով և վերահսկում նավերը, որոնք շարժվում են Ուկրաինայի նավահանգիստներ, ներառյալ՝ Ռուսաստանի կողմից օկուպացված Ղրիմ։

Էրդողանի օրոք Թուրքիան, սակայն, չի կարող խանդավառ ձայն լինել տարածաշրջանում ԱՄՆ-ի քաղաքականության համար, մինչ Վաշինգտոնը շարունակում է նաև հակասություններ ունենալ Իրանի հետ։ Էրդողանը վերադարձնում է Թուրքիային իր արմատներին՝ ստանալով իսլամական աջակցություն, միաժամանակ, հակազդելով ժամանակակից Թուրքիայի ժողովրդավարական բարեփոխումների երկար պատմությանը։

Արտաքին հարաբերությունների խորհրդից Սթիվ Քուքը գրում է, որ ԱՄՆ-ն այլևս չի կարող վստահ լինել Ինջիրլիքի բազայի ազատ և լիարժեք օգտագործման հարցում՝ ՆԱՏՕ-ի շահերը պաշտպանելու համար:

«ԱՄՆ-ի շահերն առաջ մղելու համար բազայի օգտագործումն այլևս երաշխավորված չէ։ Ամերիկացի պաշտոնյաներին այլևս երբեք չպետք է պարտադրեն այնպիսի դիրքորոշում, որը խոցելի է դարձնում ԱՄՆ-ի անվտանգության շահերը թուրք քաղաքական գործիչների փոփոխվող շահերի նկատմամբ»,- ասել է Քուքը։

Նա նշում է, որ Վաշինգտոնը և Անկարան այլևս չեն կիսում գերակա սպառնալիքները կամ շահերը, որոնք կապում էին նրանց։ Ըստ փորձագետի՝ «Էրդողանի կողմից իշխանության համախմբումը և լրագրողների, գիտնականների, քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների և փոքրամասնությունների նկատմամբ համապատասխան ճնշումը» դեմ է ժողովրդավարության հայեցակարգին, որը պաշտպանելու հարցում ՆԱՏՕ-ն հավատարիմ է։

Լրատվամիջոցը նշում է, որ ռուս-ուկրաինական պատերազմը Վաշինգտոնի համար ակնհայտորեն դժվարացրել է Թուրքիայի նկատմամբ իր քաղաքականության ուղղությունը փոխելը։ Այժմ, երբ Էրդողանը վստահ է, որ կմնա իշխանության ղեկին, Վաշինգտոնի համար սխալ կլինի թշնամանալ երկարամյա դաշնակցի հետ, որը դեռ կարող է օգտակար լինել: Այն փաստը, որ ամերիկյան միջուկային մարտագլխիկները դեռ պահվում են Թուրքիայի ներսում, ընդգծում է հարաբերությունների կարևորությունը։

Էմմա Չոբանյան