Թուրքիայում «Անի» բջջային հավելված է գործարկվել, որը հայկական քաղաքով վիրտուալ ճամփորդություն է առաջարկում

Թուրքիայում գործարկվել է նոր բջջային հավելված, որն օգտատերերին առաջարկում է վիրտուալ ճամփորդություն միջնադարյան հայկական Անի քաղաքում: Մետաքսի նշանավոր ճանապարհին գտնվող անցակետ Անին 2016 թվականին գրանցվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում, գրում է Bianet-ը։

Ani հավելվածը մշակվել է Anadolu Kültür շահույթ չհետապնդող մշակութային կազմակերպության կողմից, որը հիմնադրվել է բարերար Օսման Քավալայի կողմից․ հիշեցնենք՝ վերջինն ավելի քան հինգ տարի բանտարկված է։

Հավելվածը Anadolu Kültür-ի երրորդ նախագիծն է Անիի վերաբերյալ՝ Անիի և շրջակայքի դաշտային աշխատանքների լուսակնարների հրատարակությունից և «Անի» ցուցահանդեսից հետո: Ծրագիրը տևել է չորս տարի, որին աջակցել են նաև Պորտուգալիայում գործող հայկական Գալուստ Գյուլբենկյան հիմնադրամը և ԱՄՆ-ում գործող Համաշխարհային հուշարձանների հիմնադրամը:

Հավելվածի պաշտոնական շնորհանդեսը տեղի է ունեցել հունիսի 8-ին Postane İstanbul-ում։ Միջոցառման ընթացքում ելույթ է ունեցել նաև Կարսի նախկին քաղաքապետ Նաիֆ Ալիբեյօղլուն՝ ընդգծելով Անիի համար Քավալայի ջանքերը։ Նա հայտարարել է, որ մտադիր են վերականգնել Անիի մետաքսի ճանապարհի կամուրջը Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորմամբ։

2018 և 2019 թվականներին Երևանում, Ստամբուլում և Կարսում անցկացվել են երեք առանձին միջազգային սեմինարներ՝ բովանդակությունը ստեղծելու և հավելվածի տեխնիկական մանրամասները որոշելու համար։ Այս սեմինարներին մասնակցել են Անիի վերաբերյալ ուսումնասիրություններ կատարած տարբեր փորձ ունեցող անձինք: Մինչ այժմ Անիում ավելի քան 130 ճարտարապետական կառույց է հայտնաբերվել։ Հավելվածի համար ընտրվել են այդ կառույցներից և լանդշաֆտային տարածքներից ամենակարևորը՝ ստեղծելով 38 առանձին այցելության կետեր։ Հավելվածը տրամադրում է ընդհանուր տեղեկություններ Անիի պատմության, Անիի պարիսպների, Հյուսիսային՝ Սմբատի պարիսպների, Մառի թանգարանի, Տրդատ ճարտարապետի, հայկական ավանդական «Միդիս» քարի վարպետության և հայոց այբուբենի մասին։ Հավելվածում ստեղծվել է հատուկ բառարան ճարտարապետական եզրույթների համար։

Էմմա Չոբանյան