Համեմատե՛ք Լեռնային Ղարաբաղն ու Կիպրոսը և լաց եղեք. Թոմ դե Վաալ. ilur.am
Քաղաքականություն
29.06.2017 | 16:40Բրիտանացի փորձագետ, Հարավաին Կովկասի կոնֆլիկտների հարցում մասնագիտացած Թոմաս դե Վաալը Շվեյցարիայում Կիպրոսի խնդրի շուրջ բանակցությունների վերսկսման առիթով անդրադարձել է ԼՂ խնդրին. փոխանցում է ilur.am-ը:
Համեմատելով երկու գործընթացները՝ դե Վաալը նշել է, որ Կիպրոսի հիմնախնդրի երկու հիմնական կողմերի՝ կղզու հունական և թուրքական հատվածների առաջնորդները, պարբերաբար հանդիպում են, միմյանց հետ շփումներում հարգալից լեզու են գործածում, իսկ վերջերս զբոսնում էին Նիկոսիայում, զրուցում միմյանց և շրջակայքի մարդկանց հետ, սուրճ էին խմում «կանաչ գծի» երկու կողմերի սրճարաններում:
«Երկու կողմի բանակցողների ուժեղ թիմեր, որոնք ՄԱԿ-ի հետ միասին մշակում են խաղաղության դաշնագրի վեց գլուխների տեքստերը: Երկու կողմերի պաշտոնատար անձանցից բաղկացած տեխնիկական կոմիտեներ, որոնք քննարկում են ամեն ինչ՝ սկսած մշակութային ժառանգությունից մինչև տրանսպորտ և հանրակրթություն: Փորձագիտական և քաղհասարակության ներկայացուցիչներ, որոնք (իրավամբ) դժգոհում են, որ իրենց հետ բավարար չափով չեն խորհրդակցում, սակայն որոնց ձայնը լսելի է, և որոնք հանրության վրա ազդեցություն ունեն», – գրում է դե Վաալը՝ հիշեցնելով, որ դեռ 20 տարի առաջ ամեն ինչ շատ ավելի մռայլ էր՝ փակ սահմաններ, ռազմական հռետորաբանություն, բռնության սպառնալիք:
«Համեմատեք սա Լեռնային Ղարաբաղի հետ և լաց եղեք: Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներն անգամ հատուկ բանակցողներ չունեն, նրանք (նախագահները-խմբ.) հանդիպում են լավագույն դեպքում տարին մեկ անգամ, երկար տարիներ են ծախսում՝ քննարկելով ԵԱՀԿ-ի մեկ կամ երկու էջանոց փաստաթղթերը, որևէ սեփական փաստաթուղթ չեն ստեղծում: Նրանք ոչինչ չեն անում, որպեսզի հանրային բանավեճ խրախուսեն փոխզիջման կամ խաղաղության առավելության մասին: Նրանք սիրում են կշտամբել Մինսկի խմբի համանախագահներին, բայց մոռանում են, որ հենց իրենք են պատասխանատու խաղաղ գործընթացի կառուցման համար: Միջնորդները սոսկ միջնորդում են, և հենց կոնֆլիկտի կողմերը պետք է խաղաղություն կնքեն: Կովկասի՛ պարոնայք, դուք 20 տարի եք վատնել: Եթե անգամ կիպրական խաղաղության բանակցությունները ձախողվեն, երկարամյա բանակցություններն արդեն շատ հարցերում հաջողել են. բռնության կրճատում, գործարար կապերի հաստատում, միջոցներ, որոնք թույլ են տալիս փախստականներին այցելել իրենց նախկին տները և հանդիպել սովորական մարդկանց հետ: Դա քիչ ձեռքբերում չէ», – ամփոփում է Թոմաս դե Վաալը: