Թեժ ակցիա, թե՞ թակարդ. գնորդին մոլորեցնող տնտեսվարողները պատասխանատվության կենթարկվեն. ՏԵՍԱՆՅՈւԹ
Տնտեսություն
08.02.2022 | 21:53Թեժ ակցիա, խելահեղ զեղչեր, նվերների վերաբերյալ շռայլ խոստումներ․․․ Հայկական շուկայում այս ամենի պակաս չկա, իսկ թե որքանով են դրանք իրական ու շահավետ գնորդների համար, դժվար է ասել։ Քաղաքացիները նշում են, որ իրական զեղչերի հազվադեպ կարելի է հանդիպել, իսկ մոլորեցնող հայտարարությունների՝ ինչքան ուզես:
Կեղծ զեղչերի վերաբերյալ հայտարարությունները չեն վրիպել նաև Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովի աչքից։ Մինչ այժմ, սակայն, ոլորտի օրենսդրական կարգավորում չի եղել։ Այժմ հանձնաժողովը փոփոխություններ է առաջարկում Առևտրի և ծառայությունների օրենքում, ըստ որի՝ կսահմանվի, թե ինչ է ակցիան, ինչպես և երբ կարող է կիրառվել։
Նախագծով զեղչի հաշվարկի համար ելակետ կարող է դառնալ ապրանքի վերջին 1 ամսվա վաճառքի միջինացված գինը։ Կարգավորման նպատակն է բացառել ապրանքը նախապես թանկացնելու, հետո՝ զեղչելու դեպքերը։
Բացի այդ, զեղչը ժամանակային սահմանափակում կունենա։ Զեղչված արժեքը կարող է գործել առավելագույնը 3 ամիս։ Նույն ապրանքը տարվա ընթացքում կարող է զեղչվել առավելագույնը 3 անգամ, յուրաքանչյուր անգամ զեղչի տոկոսը պետք է հաշվարկվի նախորդ գնի համեմատ։
Հաջորդ կարգավորումը վերաբերում է զեղչված ապրանքների քանակին։ Այսպիսով՝ զեղչի առավելագույն հայտարարված չափով պետք է զեղչված լինի ապրանքների նվազագույնը 20 տոկոսը։
«Ենթադրենք՝ ունի 60 տեսակ ապրանք, ապա այդ դեպքում նվազագույնը 12 ապրանք պետք է ունենան, եթե, օրինակ, 50 տոկոս է ասել, 50 տոկոս զեղչի կիրառման պայման»,- նշում է Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովի անդամ Տիգրան Մարկոսյանը։
Պահանջներ են սահմանվել նաև ակցիաների վերաբերյալ իրազեկման համար։ Հայտարարության մեջ տառաչափերը իրարից կարող են տարբերվել ոչ ավելի, քան 2 անգամ։
«Գործնականում շատ եք հանդիպում, երբ «մինչև» բառը գրված է շատ փոքր, և սպառողը խնդրի է բախվում։ Օրինակ՝ տեսնելով 50 տոկոս զեղչ, դրամարկղում պարզում է, որ «մինչև» բառը նշանակում է տվյալ դեպքում 20 տոկոս կամ 30 տոկոս»,- մանրամասնում է Մարկոսյանը։
Սոցցանցային տիրույթը ևս զերծ չի մնա վերահսկողությունից։ Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողվը ինտերնետային առևտրի համար ևս գործիքակազմ ունի։
Առաջարկվող նախագիծը մշակվել է քննարկումների արդյունքում, որոնց մասնակցել են նաև տնտեսվարողները։ Նրանք ևս ներկայացրել են իրենց առաջարկներն ու դիրքորոշումը։ Հենց տնտեսվարողների առաջարկությամբ էլ որոշվել է անցումային դրույթ սահմանել․ կանոնները կկիրառվեն ոչ թե ընթացիկ, այլ օրենքի ընդունումից հետո ներկայացվող ակցիաների վրա։ Իսկ պահանջները խախտողները պատասխանատվության կենթարկվեն՝ նախազգուշացումից մինչև տուգանք՝ նախորդ տարվա շահույթի մինչև 5%-ի չափով։
Նմանատիպ օրենսդրության կարիք Հայաստանում վաղուց կար, նշում է «Իրազեկ և պաշտպանված սպառող ՀԿ»-ի նախագահ Բաբկեն Պիպոյանը։ Նրա խոսքով՝ բիզնեսը, այնուամենայնիվ, կարող է դիմադրել։
«Շատ կարևոր է, որպեսզի հասարակական սեգմենտն ինքն իր մասով նաև ճիշտ դիրքավորվի, որպեսզի եթե ինչ-որ մեկը իր սեփական շահը պաշտպանելու ավելի մոտիվացված է, օրինակ՝ այս դեպքում բիզնեսը, ստիպված չլինի պետությունը հետքայլ անի»,- նշում է Պիպոյանը։
Նրա խոսքով՝ ավելի կոշտ միջամտության կարիք կար, սակայն նմանատիպ կարգավորումների սահմանումն արդեն իսկ դրական է գնահատում։
Մանրամասները՝ տեսանյութում:
Անժելա Պողոսյան