Եթե ոչինչ չեն անում, գոնե չխոսեն․ հաշմանդամի հորդորը պաշտոնյաներին. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Հասարակություն
04.04.2018 | 19:33Կարեն Նազարյանը ակտիվ հաշմանդամ է, մասնագիտությամբ հաշվապահ։ Մասնակցում է հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար նախատեսված պետական բոլոր ծրագրերին, լսում է պաշտոնյաների ելույթները, որպես հաշվապահ վերլուծում է դրանք։ Եկել է համոզման, որ աշխատանքի ընդունված հաշմանդամների թվաքանակը, որը ներկայացնում է զբաղվածության պետական գործակալությունը՝ 900-ից ավելի՝ չափազանցված է։ «Ես 35 տարեկան եմ, աշխատունակ եմ, աշխատանք եմ փնտրում անընդհատ, ինչո՞ւ ես այս 900-ի մեջ չեմ», – հարցնում է Կարենը։
Մինչև 2005 թվականը Կարեն Նազարյանը ուներ աշխատանք, մեքենա, լիարժեք կյանք։ 2005 թվականին նա իր ավտոմեքենայով վթարի է ենթարկվել և 7 ժամ ոտքի ծանր վնասվածքներով մնացել է անօգնական, փողոցում ընկած։ Անցորդները նրան տեղափոխել են «Էրեբունի» բժշկական կենտրոն, որտեղ Կարեն Նազարյանին անդամահատել են։ Այսպես, մեկ օրում նրա կյանքը փոխվեց, բայց նա չհանձնվեց ճակատագրին։ Հայրենի Գավառից տեղափոխվեց Երևան, պրոթեզավորվեց, սկսեց աշխատանք փնտրել։ Առաջին քայլը զբաղվածության կենտրոնում գրանցվելն էր։ Հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար հարմարեցման և փոխհատուցման ծրագրով ընդունվեց աշխատանքի «Օխա» ՍՊԸ գրասենյակում։ Բայց ընդամենը մեկ տարով։ Հարմարեցումն այս դեպքում հաշմանդամի համար հարմար սեղան, աթոռ ձեռք բերելն է եղել, որի համար պետությունը 500 հազար գումար է տրամադրել «Օխա» ՍՊԸ-ին։ 500 հազարն ընկերությունը վերցրեց, բայց մեկ տարուց հաշմանդամ երիտասարդին ազատեց աշխատանքից։
«Օխա» ընկերության տնօրեն Խաժակ Մաթևոսյանը չցանկացավ նկարահանվել, սակայն մեզ հետ հեռախոսազրույցում հաստատեց, որ մի քանի տարի առաջ Կարեն Նազարյանին ընդունել է աշխատանքի։ Նրա պնդմամբ՝ Կարենը մեկ տարի հետո իր իսկ ցանկությամբ է ազատվել գործից։ Մեկ այլ ծրագրով Կարեն Նազարյանին ուղարկել են Արտակարգ իրավիճակների նախարարություն, բայց տեղերը միայն սայլակավոր հաշմանդամների համար են եղել։ «Երեք անգամ դիմել եմ նախարարին, խնդրել եմ բացառություն անել ինձ համար, բայց մերժվել եմ», – ասում է Կարենը։
Մի քանի տարի նրա միակ եկամուտը երկրորդ կարգի հաշմանդամներին տրվող նպաստն է եղել։ Բայց 2016 թվականին նրա կարգը փոխեցին՝ երկրորդը դարձավ երրորդ։ Բողոքները տեղի բժշկասոցիալական հանձնաժողովի վրա չեն ազդում։ Պատասխանը մեկն է։ «Եթե մի ոտքը կա, մյուսը չկա, ապա օրենքով երրորդ կարգ է սահմանվում»։
Թիվ մեկ բժշկասոցիալական հանձնաժողովի նախագահ Կարինե Հարությունյանը Կարեն Նազարյանին առաջարկում է նոր փորձաքննություն անցնել, սակայն ոչ մի երաշխիք չի տալիս, որ սա կբերի հաշմանդամության կարգի փոփոխության։
Բոլորը կարող են հուսահատվել, բայց ոչ Կարենը։ Նա կրկին փաստաթղթեր է հավաքում, իսկ պետական մարմիններին մեկ խորհուրդ ունի՝ «Մի խոսեք մեր մասին, եթե բան չեք անելու»։
Սյուզան Սիմոնյան