13.01.2025 | 12:55
Ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանի ճեպազրույցը՝ ՈւՂԻՂ
Փաշինյանի հանձնարարությունը Պապիկյանին. Մոսկվայի նոր առաջարկով՝ օկուպացված 41 քկմ տարածքը կազատագրվի՞․ ՏԵՍԱՆՅՈւԹ
Քաղաքականություն
18.11.2021 | 21:18
Մոսկվան Պաշտպանության նախարարության միջոցով Երևանին դեմարկացիայի և դելիմիտացիայի նախապատրաստական փուլի վերաբերյալ առաջարկություններ է փոխանցել: Կառավարության այսօրվա նիստի մեկնարկին այս մասին տեղեկացրեց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը և շտապեց հայտարարել՝ Հայաստանի համար այդ առաջարկություններն ընդունելի են։
Թե Շոյգուի ղեկավարած գերատեսչությունն ի՞նչ առաջարկներ է ուղարկել Երևան, Փաշինյանը չհայտնեց։ Նրա խոսքերից պարզ դարձավ միայն, որ վերջին ամիսներին Ռուսաստանից եկող բոլոր առաջարկները Հայաստանի վարչապետի համար ընդունելի են։
Նկատենք՝ Ռուսաստանի կողմից դեմարկացիայի և դելիմիտացիայի նախապատրաստական փուլի վերաբերյալ առաջարկություններն արվում են Սյունիքում տեղի ունեցած մեկօրյա մարտական գործողությունների ֆոնին, երբ Երևանը հայտարարեց, որ Մոսկվայից ակնկալում է դիվանագիտական և ռազմական աջակցություն՝ 1997 թվականին կնքված «Բարեկամության և փոխօգնության մասին» հայ-ռուսական համաձայնագրի դրույթների համաձայն:
Երևանում փորձագիտական շրջանակները Փաշինյանին սուր քննադատում են Մոսկվայի առաջարկներն առանց հանրությանը ներկայացնելու և քննարկելու, ըստ էության, գրեթե միանձնյա ընդունելու համար։ Շատերը հիշում են, թե ինչպես 2013-ին Հայաստանի անունից նման հայտարարություն արեց Սերժ Սարգսյանը՝ հայտնելով, թե հայ ժողովուրդը ցանկանում է անդամակցել ԵՏՄ-ին։ Հիմա էլ, փաստորեն, Փաշինյանն է հայ ժողովրդի անունից հայտարարում, որ երկրի համար ճակատագրական կարևորություն ունեցող այդ առաջարկությունները, որոնց մասին ոչ միայն լայն հանրությունը, այլև անգամ Փաշինյանի թիմակիցները տեղեկացված չեն, ընդունելի է Հայաստանի համար։
Հիշեցնենք՝ ավելի վաղ Վլադիմիր Պուտինը նշել էր, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանների դեմարկացիայի և դելիմիտացիայի գործընթացը պետք է իրականացվի Ռուսաստանի ՊՆ ԳՇ-ում պահվող քարտեզներով: Երևանում չեն բացառում, որ Մոսկվայից ուղարկված առաջարկները հենց այս հայտարարության համատեքստում են լինելու:
Բաքուն կողմնակից է խնդիրների լուծման փաթեթային տարբերակին, նշում է ռազմաքաղաքական հարցերով փորձագետ Արեգ Քոչինյանը՝ ընդգծելով, որ Ադրբեջանը Հայաստանի հետ սահմանազատման գործընթացում փորձելու է առավելագույնը քաղել՝ նաև Արցախի մասով իր շահերը առաջ տանելու հարցում։
Հայկական կողմը, ըստ Արեգ Քոչինյանի, փուլային տարբերակի կողմնակից էր մինչև Սյունիքում տեղի ունեցած մեկօրյա պատերազմը: Այս մասին հայտնել էր նաև Նիկոլ Փաշինյանը, երբ մայիսին ադրբեջանական զորքերը ներխուժեցին Հայաստանի սուվերեն տարածք, որն օկուպացված է մինչ օրս: Փուլային տարբերակը, որը, ըստ Քոչինյանի, այսօր արդեն իշխանությունները փոխարինել են փաթեթայինով, ենթադրում էր զորքերի հետքաշում հայելային տարբերակով, դեմարկացիա և դելիմիտացա, իսկ վերջնարդյունքում՝ խաղաղության պայմանագրի կնքում:
Փորձագետի դիտարկմամբ՝ դեմարկացիայի և դելիմիտացիայի որևէ տարբերակ Հայաստանի համար շահավետ չի կարող լինել։
Իսկ թե ինչ առաջարկներ է արել ռուսական կողմը, արդյո՞ք դրանք ընդունելի են նաև Ադրբեջանի համար, առայժմ հայտնի չէ։ Այս համատեքստում հետաքրքիր դիտարկում է անում քաղաքագետ Էմիլ Օրդուխանյանը՝ նկատելով, որ մինչ օրս որևէ ռուս պաշտոնյա կամ փորձագետ չի ընդունել, որ Ադրբեջանը ներխուժել է ՀՀ սուվերեն տարածք։
Հայաստանի իշխանություննները, հիշեցնենք, արդեն իսկ հայտարարել են, որ ադրբեջանական ԶՈՒ-ն մայիսից օկուպացրել է Հայաստանի սուվերեն տարածքից 41 քառակուսի կմ։ Արդյո՞ք Փաշինյանի համար ընդունելի համարվող առաջարկներով ՀՀ տարածքն ամբողջությամբ կդեօկուպացվի, հայտնի չէ։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Նարեկ Կիրակոսյան
