Թեհրանում կան մտահոգություններ, որ ՀՀ-ն համագործակցում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ՝ ընդդեմ Իրանի ազգային շահերի․ իրանցի վերլուծաբան

Լուրեր

23.11.2024 | 00:35
Թրամփի հետ հեռախոսազրույցը տեղեկատվական էր, բայց նաև շատ պոզիտիվ. Փաշինյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
23.11.2024 | 00:30
«Արևմտյան Ադրբեջանը» մեզ է գրգռում, բա չե՞նք մտածում, որ «Արևմտյան Հայաստանն» էլ ուրիշներին է գրգռում. Փաշինյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
23.11.2024 | 00:16
Փաշինյանը պատմեց՝ ինչու որոշեց սափրել մորուքը. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
23.11.2024 | 00:12
Կարելի է գնալ նման գործարքի,եթե կնքվի պայմանագիր. Փաշինյանը՝ Ադրբեջանի դեմ հայցերից հրաժարվելու մասին. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
23.11.2024 | 00:04
Վթար Երևան քաղաքի Տիչինայի փողոցում․ կան հոսպիտալացվածներ
22.11.2024 | 23:56
Սահմանադրության փոփոխության օրակարգը բանակցային սեղանին չենք քննարկել. Նիկոլ Փաշինյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
22.11.2024 | 23:51
Նպաստ ստացող ընտանիքների թիվը մոտ 30 հազարով կրճատվել է. Նիկոլ Փաշինյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
22.11.2024 | 23:43
Զգացում ունեմ՝ 300 հազար էլ կհավաքվի. Փաշինյանը՝ Եվրաքվեի ստորագրահավաքի մասին. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
22.11.2024 | 23:39
Անպատասխանատվության բացառիկ դրսևորում է. Փաշինյանը՝ Գյումրիում ստեղծված իրավիճակի մասին. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
22.11.2024 | 23:38
Ադրբեջանում իշխանություններին քննադատելու համար քաղաքագետին արգելել են լքել երկիրը
22.11.2024 | 23:30
Մեծ Բրիտանիան պատերազմո՞ւմ է ՌԴ հետ․ Քիր Սթարմերի արձագանքը
22.11.2024 | 23:22
Կացնով կտրելու եմ․ Փաշինյանը՝ ծառայողական մեքենաների թվի կրճատման մասին․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
22.11.2024 | 23:15
Թուրքիան Սոմալիում տիեզերակայան կկառուցի
22.11.2024 | 23:11
Հուսով եմ՝ իմ խնդրանքն անարձագանք չի մնա. Փաշինյանը՝ Աղազարյանի մանդատը վայր դնելու մասին. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
22.11.2024 | 23:06
Ադրբեջանի SOCAR-ը բանակցում է Թուրքիայում իր գազաբաշխիչ ցանցի բիզնեսի վաճառքի շուրջ․Bloomberg
Բոլորը

Իրանին անհանգստացնում է, որ Թեհրանն ուղղակի ներգրավվածություն չունի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանների որոշման բանակցություններին։ Factor.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց Թեհրանի Ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնի ավագ գիտաշխատող Վալի Քալեջին՝ անդրադառնալով իրանական լրատվամիջոցներում տեղ գտած քննարկումներին, ըստ որոնց՝ Թեհրանին մտահոգում է նոյեմբերի 9-ին Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների հնարավոր հանդիպումը, որի ընթացքում կարող է երկու երկրների միջև սահմանների որոշման մասին փաստաթուղթ ստորագրվել։

«Իրանին հատկապես անհանգստացնում է հայ-իրանական ընդհանուր սահմանի ապագան։ Այս խնդիրը վերաբերում է նաև Զանգեզուրով անցնող միջանցքի մասին քննարկումներին, որը պետք է Ադրբեջանը կապի Նախիջևանի հետ։ Իրանի հիմնական մտահոգությունն այն է՝ արդյո՞ք այդ միջանցքն անցնելու է հայ-իրանական 38 կիլոմետրանոց սահմանով»,- ասաց նա։

Ըստ իրանցի վերլուծաբանի՝ Թեհրանն ակնկալում է, որ Ռուսաստանը, Հայաստանը և Ադրբեջանն Իրանին կներգրավեն այս հարցով առաջիկա բանակցություններին։

«Ի վերջո, այս հարցը Իրանի համար ազգային, անվտանգային խնդիր է։ Դա Իրանի համար նաև տնտեսական խնդիր է, քանի որ այս սահմանով Իրանը դուրս է գալիս Հայաստան, հետո Վրաստան՝ Սև ծով։ Դա ճանապարհ է նաև դեպի Եվրոպա։ Իրանի համար կարևոր է դեպի Սև ծով տանող ճանապարհը»,- ասաց նա։

Վալի Քալեջիի խոսքով՝ Իրանի համար խնդրի հետ կապված այլ մութ կողմեր էլ կան։ Դրանցից մեկն այն է, թե ինչ է լինելու իրենց ներքին և միջազգային միջանցքների հետ, բացի այդ, նոր՝ «Զանգեզուրի միջանցքն» արդյո՞ք ծառայելու է ռազմական նպատակների, թե՝ ոչ։

«Հարց է՝ այս ճանապարհով միայն բեռնատարնե՞ր են անցնելու, տեղափոխվելու են ապրանքներ, քաղաքացիներ, թե՞ այն ծառայելու է նաև որպես զինտեխնիկայի տեղափոխման ճանապարհ, հատկապես՝ Թուրքիայի համար, որ զինտեխնիկա տեղափոխի Կասպից ծով։ Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի անդամ երկիր է։ Մենք դա չենք ցանկանա»,- ասաց նա:

Իրանցի վերուծաբանը նշեց նաև, որ Թեհրանը խնդիր չի տեսնում, որ Ադրբեջանը ցանկանում է Նախիջևանի հետ կապվել, բայց նաև ցանկանում է, որ ճշգրտվի, թե ինչ է լինելու հայ-ադրբեջանական սահմանի հետ։

«Մենք պետք է վստահ լինենք, որ խնդիրներ չեն առաջանա այս մասով»,- ասաց նա։

Հիմա Իրանը, ըստ Քալեջիի, կարող է իր բանակցությունները, քննարկումները վարել Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի հետ առանձին-առանձին և «3+3» ձևաչափի շրջանակում։

«Հուսով եմ՝ համագործակցության այս ձևաչափը հիմք կդառնա, որ ստեղծվեն մի քանի հանձնաժողովներ։ Դրանցից մեկը սահմանների խնդիրների լուծմամբ կզբաղվի, մյուսը՝ Կուր-Արաքսի ջրային, շրջակա միջավայրի խնդիրներով։ Հավատում եմ, որ կլինի նաև խորհրդային տարիների երկաթուղային ցանցերի վերականգնման հարցերով զբաղվող հանձնաժողով։ Կոնկրետ գործողությունների ծրագրի կարիք կա»,- ասաց նա։

Պատերազմից հետո ճանապարհների ապաշրջափակման գործընթացը, ըստ նրա, իսկապես կարող է կարևոր դեր խաղալ տարածաշրջանային երկրների համար։

«Դա կարող է օգնել հատկապես Հայաստանին, որ 30 տարի հետո դուրս գա շրջափակումից։ Բայց այս ամենից զատ՝ կա որոշ գործընթացներում հստակեցումների կարիք, հատկապես՝ Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև միջանցքի դեպքում»,- ասաց փորձագետը։

Ինչ վերաբերում է հարցին, թե ինչպես պետք է Հայաստանն աշխատի Իրանի հետ այս հարցերում, ըստ Վալի Քալեջիի՝ Երևանը պետք է աշխատի իրանական կառավարության, հասարակության, լրատվամիջոցների հետ, քանի որ Թեհրանում կան մտահոգություններ, որ Հայաստանը Նախիջևանի միջանցքի հետ կապված հարցերում համագործակցում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ՝ ընդդեմ Իրանի ազգային շահերի։

«Իրանական լրատվամիջոցները հավատում են, որ դա իսրայելա-ամերիկյան մեգապրոյեկտ է Իրանի դեմ, որին մասնակցում է նաև Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը։ Ես կարծում եմ, որ պարզապես ստեղծված իրավիճակը Հայաստանի վրա տնտեսական երեկ տասնամյակների ճնշումների արդյունք է։ Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է դուրս գալ մեկուսացումից և նպաստել երկրի տնտեսական զարգացմանն ու հասարակության կենսամակարդակի բարձրացմանը։ Պարզապես եղած տեղեկատվության դեմ պայքարելու համար ՀՀ կառավարությունը պետք է ավելի ինտենսիվ աշխատի Իրանի հետ և պատասխանի բոլոր «մութ հարցերին»»,- եզրափակեց Վալի Քալեջին։

Հռիփսիմե Հովհաննիսյան