14.12.2024 | 19:57
Ինչ իրավիճակ է ճանապարհներին 19։35-ի դրությամբ
Ինչքանո՞վ է Հայաստանը պատրաստ հաշտվել Թուրքիայի հետ․ Al-monitor
Քաղաքականություն
05.02.2021 | 15:30
Թուրք վերլուծաբան Ամբերին Զաման Al-monitor-ում գրում է, թե Թուրքիան հայտարարում է, որ պատաստ է հաշտվել Հայաստանի հետ, եթե Երևանը ցանկություն հայտնի այդ ուղղությամբ «քայլ կատարել», սակայն որքանո՞վ է Հայաստանը պատրաստ դիմել այդ քայլին։
Թուրք վերլուծաբանի հետ այս հարցի շուրջ խոսել է հայ դիվանագետ, որը չի ցանկացել, որպեսզի նշվի իր անունը։ Դիվանագետի կարծիքով՝ Թուրքիայի նման վարքագիծը կապված է նախագահ Ջո Բայդենի խոստման հետ` միանալու գնալով ավելացող այն ազգերի թվին, որոնք պաշտոնապես ճանաչել են 1915 թվականին ավելի քան մեկ միլիոն հայերի զանգվածային սպանությունը որպես ցեղասպանություն: Թուրքիան տասնամյակներ շարունակ ծախսել է տասնյակ միլիոնավոր դոլարներ լոբբինգի վրա `այդ ճանաչումը կանխելու համար։
«Թուրքիան իր գլխավոր ռազմական փորձագետների, խորհրդատուների, զենքի, ինչպես նաև Սիրիայից իսլամիստ վարձկանների հավաքագրման և տեղափոխման միջոցով բացահայտ աջակցություն ցույց տվեց Ադրբեջանին՝ ագրեսիվ պատերազմի ժամանակ` վերակենդանացնելով հայերի ցեղասպանության դարավոր վախերը», – ասել է դիվանագետը:
«Ցնցող է այն փաստը, որ որևէ երկիր կարող է հավատարիմ մնալ ցեղասպանության մտադրությանը մեկ դար շարունակ ՝ առանց փոքր-ինչ մեղք զգալու իր նախորդների արածի համար՝ հանցանքը ճանաչելու և զղջալու փոխարեն», – ավելացրել է նա:
Նման տրամադրությունները լայն տարածում ունեն: Թուրքիայի հետ հաշտեցումը, ամենայն հավանականությամբ, մահացու հարված կհասցնի շրջափակման մեջ գտնվող Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին, որը պատերազմում պարտվելու պատճառով բախվում է հրաժարական տալու ժողովրդի կոչերի հետ։
«Ժողովրդական ճակատ» անկախ հարթակի հիմնադիր Ջեյք Հանրահանը, որը վերջերս եղել է Լեռնային Ղարաբաղում, կարծում է, որ հայ ժողովուրդը «բացարձակապես դեմ կլինի» Թուրքիայի հետ ցանկացած մերձեցման:
«Թուրքական դրոշները երևում են Ստեփանակերտից, դրանք այժմ ծածանվում են (Ադրբեջանի կողմից վերահսկվող) Շուշիում, վայրերում, որտեղ Թուրքիայի կողմից աջակցվող ադրբեջանական ուժերը տեսախցիկի առաջ հայերի գլուխներ են կտրել»,- ասել է նա Al-Monitor-ին:
«Եթե Հայաստանի կառավարությունը որոշի դա անել հիմա, ապա կկորցնի հավատի այն ծվենները, որոնք դեռևս կան»,- հավելել է Հանրահանը:
Chatham House-ի կովկասյան ծրագրերի տնօրեն Լոուրենս Բրոերսը համաձայն է, որ նման դառնությունների հետ բախված հայ-թուրքական երկխոսությունը դժվար կլինի։
«Այն ստորացուցիչ պարտությունը, որում Թուրքիան գլխավոր դերակատարություն ունեցավ, իհարկե, հարաբերությունների կարգավորման համար հնարավորություններ չի ընձեռում։ Ցանկացած նմանատիպ գործընթաց պետք է կառուցվի ժամանակի ընթացքում ու իրականացվի սոցիալական, մշակութային, գաղափարախոսական չափանիշները հաշվի առնելով, իրացվող գործընթաց լինի, այլ ոչ թե սոսկ որպես աշխարհաքաղաքական փոխզիջում»,- ասել է նա։
Տաթև Ֆռանգյան
