Վատ լուր ՌԴ համար․ ադրբեջանական գազն արդեն հոսում է դեպի Արևմտյան Եվրոպա. Forbes
Քաղաքականություն
08.01.2021 | 18:58Երկար սպասված «Հարավային գազային միջանցք» (SGC) նախագիծը պաշտոնապես սկսեց գործել 2020-ի վերջին օրը, երբ ադրբեջանական նավթագազային SOCAR ընկերությունը հաղորդեց ադրբեջանական «Շահ Դենիզ» հանքավայրից Իտալիայի Մելենդուգնոյին առաջին գազի մատակարարման մասին: Այս մասին գրում է Forbes-ը։ Հոդվածում նշվում է, որ 3500 կմ երկարությամբ գազատարի նախագիծը բաղկացած է երեք ենթագազատարներից՝ Հարավկովկասյան գազատար (SCPX), Անդրանատոլիական գազատար (TANAP) և Անդրադրիատիկ գազատար (TAP), որոնցով տարեկան 16 միլիարդ խորանարդ մետր գազ կմատակարարվի։ Այս ծավալից Թուրքիան կստանա 6 միլիարդ խմ, իսկ Եվրոպան ՝ 10 միլիարդ խմ գազ:
Այն բանից հետո, ինչ 2013 թ.-ին Ադրբեջանի կառավարությունը հայտարարեց SGC նախագծի մասին, այն դարձավ բնական գազի ու նավթի մատակարարումների մասով ՌԴ-ից մեծապես կախվածություն ունեցող Եվրոպայի համար որպես շատ անհրաժեշտ էներգետիկ բազմազանության նախագիծ։ Հոդվածում նշվում է, որ 2020 թ. առաջին եռամսյակում ԵՄ բնական գազի ներմուծման գրեթե երեք քառորդը (40%) , իսկ չվերամշակված նավթի ներմուծման գրեթե մեկ երրորդը (30%) Ռուսաստանից է իրականացվում:
Մասնավորապես, TAP- ի միջոցով SGC- ն առաջիկա 25 տարվա ընթացքում տարեկան ավելի քան 10 միլիարդ խմ գազ կմատակարարի եվրոպական երկրներ։ Այս 10 միլիարդ խմ-ից 8 միլիարդը արտահանվելու է Իտալիա, մինչդեռ 2 միլիարդը հավասարապես արտահանվելու է Հունաստան և Բուլղարիա, իսկ մնացածը ՝ շրջակա շուկաներ:
Բուլղարիայի էկոնոմիկայի, էներգետիկայի և զբոսաշրջության նախկին նախարար Ասեն Վասիլևը կարծիք է հայտնել, որ SGC- ի կառուցման ավարտը կարող է լուրջ զարգացում լինել գազի դիվերսիֆիկացման համար ոչ միայն Հարավ-Արևելյան Եվրոպայի, այլև ԵՄ-ի համար, քանի որ բացի «Գազպրոմից» ավանդական դարձած մատակարարումից, Ադրբեջանից գազն արդեն հոսում է TAP գազատարով:
Սակայն հոդվածում նշվում է, որ չնայած որոշակի ոգևորություն կա SGC- ի շուրջ, սակայն փոփոխությունները մեկ օրում չեն գրանցվի: Աշխարհաքաղաքական զարգացումները վկայում են այն մասին, որ Ռուսաստանը դեռևս իր ձեռքում է պահում առանցքային քաղաքական տողերը, ինչպիսիք են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև միջնորդավորված հրադադարը, որոնք անհրաժեշտության դեպքում հնարավոր է չեղարկել:
Սակայն Հարավային գազային միջանցքը կարող է «ոչ ռուսական գազի դարպաս բացել» դեպի Եվրամիություն: Հաշվի առնելով դրա գործարկմանն ուղեկցվող անուղղակի հնարավորությունները, օրինակ՝ փոխկապակցված գծերի ենթակառուցվածքների զարգացումը և գազի այլ մատակարարների միջանցք միանալու հնարավորությունը, այս նախագիծը հատկապես խրախուսելի է Հարավարևելյան Եվրոպայում: Այն նաև նպաստում է տարածաշրջանում հեղուկացված բնական գազի նոր նախագծերի իրականացմանը: Այնուամենայնիվ, այս միջանցքը չի հասնում գազի այնպիսի մեծ սպառողների, ինչպիսիք են Գերմանիան և Ֆրանսիան, որոնք գտնվում են մայրցամաքի մյուս կողմում, եզրափակվում է հոդվածում։
Տաթև Ֆռանգյան