«Պետական համակարգի դիմադրությունից դժգոհող վարչապետը բոլոր նախարարներին պետք է հեռացներ». Կարեն Քոչարյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Factor TV-ի զրուցակիցն է քաղաքական տեխնոլոգ Կարեն Քոչարյանը

-Պարո՛ն Քոչարյան, ինչպե՞ս եք գնահատում վարչապետի այն հայտարարությունը, որ կառավարության բոլոր հաջողությունները եղել են ի հեճուկս կառավարման համակարգի։

-Ինձ համար ընդհանրապես այդ հայտարարությունն անհասկանալի է: Ես խորացա և պարզվեց, որ այդ խոսակցությունը բացվել է նրանից, որ ՊԵԿ նախագահ Դավիթ Անանյանը ներկայացրել է ՊԵԿ-ի ռազմավարական միջնաժամկետ ծրագիրը, որին ընդդիմացել է ֆինանսների նախարար Ատոմ Ջանջուղազյանը։ Ենթադրում եմ, որ այդ հայտարարությունից հետո բոլոր նախարարները պիտի գործից հեռացվեին, որովհետև պետական ապարատը չի կարող ինքն իրենով ապրել առանձին։ Պետական ապարատի ամեն ոլորտ ունի իր ղեկավարը, որոնց, չեմ կարծում, թե հներն են նշանակել։ Եվ եթե վարչապետն ունի դժգոհություն, ապա այդ դժգոհությունը մեկուկես տարվա ընթացքում միանգամից չպետք է պոռթկար, դա պետք է կամաց-կամաց հասունանար, այդ թվում՝ վարչապետի մոտ։ Եվ պիտի խնդիր դրվեր, որ յուրաքանչյուր ոլորտի ղեկավար այդ խնդիրը լուծեր։ Եվ եթե չի կարողանում լուծել, նրան պետք է հանել։

-Վարչապետ Փաշինյանը դժգոհեց, որ պետական համակարգը դիմադրում է հեղափոխությանը, և ինքը ստիպված կլինի ջարդել դիմադրությունը։ Ըստ Ձեզ՝ վարչապետը կկարողանա՞ միայնակ պատերազմել պետական համակարգի դեմ։

-Չեմ կարծում, որովհետև դա նույնն է, ոնց որ միայնակ ինքը հեղափոխություն աներ։ Հասկացանք, միայնակ ինքը լիդեր էր։ Բայց եթե այդ լիդերը մնար այն մակարդակի վրա, որով սկսեց քայլել՝ 13 հոգով, և չմիանային այն զանգվածները, որոնց մեջ պետական համակարգից շատ մարդ կար… Մենք բոլորս էլ այստեղ ենք ապրում և շատ լավ ենք հասկանում, թե ինչ է կոռուպցիան։ Այդ պետական ապարատ ասվածի 80 տոկոսը թաթախված չի եղել կոռուպցիայի մեջ։ Պարզ է, չէ՞, որ ինչ-որ սահմանից ներքև այդ գումարը չի իջել, չէին թողնի պարզապես, որ շարքայիրն աշխատողը գործ ունենար այդ ֆինանսական հոսքերի հետ։ Կարող է ինքը ուզենար։ Մենք տեսնում էինք, չէ՞, ովքեր էին փողոցում։ Այդ նույն պետական ապարատից բազմահազար զանգվածներ կային, որոնք դուրս էին եկել ի պաշտպանություն հեղափոխության։ Հիմա, երբ քո նշանակած նախարարները, փոխնախարարները գնում և ասում են՝ դու հների հետ աշխատել ես, ուրեմն դու կոռուպցիոներ ես, բնականաբար, այդ մարդու մոտ պիտի ներքին ըմբոստություն առաջանա, որը բերում է այդ բանին, որ թվում է, թե այդ մարդիկ դեմ են հեղափոխությանը։ Բայց այդ մարդիկ հեղափոխությանը դեմ չեն։ Այդ մարդիկ դեմ են այն մարդկանց, որոնք հեղափոխությամբ եկել են ու այդ մարդկանց նվաստացնում են: Սա բերելու էր ներքին ըմբոստության։ Ոչ մի բան չեն անում, ոչ մի համակարգված բան չկա այս իշխանության մոտ։ Չեն նստում վերլուծում, թե ինչից է դա գալիս։ Առանց վերլուծելու հայտարարություն են անում։ Լավ, պարո՛ն Փաշինյան, եթե դուք ասում եք, որ ամբողջ պետական ապարատը դեմ է հեղափոխությանը, կարելի՞ էր նստել, վերլուծել, թե ինչո՞ւ են դեմ։ Չէ՞ որ հեղափոխության օրերին այդ մարդիկ փողոցում էին ձեզ հետ միասին։ Ես հասկանում եմ, որ ինչ-որ մարդիկ դեմ էին։ Բայց նախ՝ նրանց մեծ մասն արդեն պետական ապարատում չէ, իրենք պարզ ցույց են տալիս, թե որտեղ են իրենք, իսկ մնացածը սովորական քաղաքացիներ են, որոնք գնացել են իրենց 120, 150 հազար աշխատավարձով աշխատել են և գնացել են իրենց տուն։

-Քաղաքական տեխնոլոգիայի տեսանկյունից վարչապետի՝ ժամանակ առ ժամանակ արտահայտվող զայրույթը քարոզչական բնույթի՞ է, թե՞ իսկապես նա պոռթկում է պետական այս կամ այն խնդրի մասին խոսելիս։

-Ես անձնապես, ճիշտ է, ճանաչել եմ Նիկոլ Փաշինյանին, բարև-բարի լույս եղել է, մտերիմ չեմ եղել, որ հասկանամ՝ իրոք մարդկային տեսա՞կն է այդպիսին, որ կարող է ջղայնանալ և պահի տակ արտահայտվել, թե՞ քարոզչական է։ Եթե քարոզչական է, այլևս չի կարող աշխատել։ Պատկերացրեք՝ Սերժ Սարգսյանին այս քրեական գործի մասին հայտարարեին մեկ մեկուկես տարի առաջ և հիմա։ Հասարակության ռեակցիան փաստացի զրո էր։ Այսինքն, այն քարոզչական էֆեկտը, որ պետք է ունենար, օրինակ, Ռոբերտ Քոչարյանի կամ Մանվել Գրիգորյանի ձերբակալությունից ու Սերժ Սարգսյանի քրեական գործից, որը հաստատ ռանգով Մանվել Գրիգորյանից բարձր էր, այն չէր հասարակության ռեակցիան։ Այսինքն, հասարակությունը լրիվ այլ բան է սպասում իշխանությունից։ Իշխանությունը պետք է հասկանա, որ ընդդիմություն լինելու զենքերը և իշխանություն լինելու զենքերը լրիվ տարբեր են։ Դու կարող ես այդ ընդդիմադիր զենքերը հեղափոխության ալիքի վրա որոշ ժամանակ պահել, բայց հետո հասարակությունը քեզանից այլ բաներ է պահանջելու։

-Օրինակ, Փաշինյանի բարի՞, թե՞ զայրացած կերպարն է ավելի հաջող ռեալիզացվում հանրության մեջ։ Նա մի կողմից ասում է՝ կջարդեմ, մյուս կողմից ասում է՝ ստեղծենք մի ամանորյա երգ, որը Ջինգլ Բելսի նման ազդեցիկ կլինի։

-Հանրությունն էլ շատ բազմաշերտ է։ Հանրության այն հատվածի մոտ, որը արյան կարոտ ունի, նրա վրա կաշխատի Փաշինյանի ջղային հատվածը։ Արյան կարոտ այդ շերտը սոցիալապես անապահով շերտն է, որը միշտ ասում է, որ իշխանությունն է մեղավոր, առայժմ նախկին իշխանությունները, որ իրենք վատ են ապրում։ Ի դեպ, այդ նույն հատվածն է նաև, որ ասում է՝ ինչո՞ւ են տոնածառին փող տալիս, թող բերեն մեզ բաժանեն կամ թող տանեն Գյումրիի տնակավորներին բաժանեն։ Այս հատվածն ինչ-որ մի պահի նաև այս իշխանությունից է դա պահանջելու։ Արդեն մի հատված սկսել է պահանջել։ Օրինակ, նույն տաքսու վարորդների հռետորաբանությունը փոխվել է։ Որովհետև նրանք ասում են, մեկ է՝ նույնն է։ Նրանց ուզածն ի՞նչ է, որ իրենք խախտում անեն, ակտերը չգան։ Այն ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը փակում էր կամերաները և ասում էր, որ չպետք է ակտեր լինեն։ Հիմա ակտերը գալիս են, որովհետև իրենք իշխանություն են։ Ու նորմալ է, որ գալիս են։ Բայց տաքսու վարորդին միևնույն է, թե ինչ է, ակտը գալիս է, ինքն իր գրպանից գումարը վճարում է ու սկսում մեղադրել գործող իշխանությանը։

-Անընդհատ ինչ-որ սոցիոլոգիական հարցումներ են հրապարակվում, որոնցում մեկ առաջին տեղում նախագահն է որպես հեղինակություն, մեկ՝ վարչապետը։ Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ խնդիր են լուծում այդ սոցհարցումները։

-Ես չեմ տեսել, որ նախագահն առաջին տեղում է, չեմ էլ հավատա դրան։ Որովհետև Նիկոլ Փաշինյանի վարկանիշն առայժմ շատ բարձր է։ Ինչքան է բարձր՝ չեմ կարող ասել։ Որովհետև երբեք այնպես չէ, որ շատ եմ վստահել սոցիոլոգիական հարցումներին, որովհետև լավ գիտեմ, որ դրանք մանիպուլյացիաների գործիքներ են։ Իշխող կուսակցության քաղաքական գործիչները, որոնք իրենք իրենց շատ բարձր անվանում են քաղաքական գործիչ, մանկապարտեզի երեխաների նման ֆեյսբուքում ուրախանում են, որ իրենց վարկանիշը բարձր է։ Սա տեխնոլոգիա է, մի քանի անգամ իրենք կանեն, որ տվյալ կազմակերպության հարցումով իրենց վարկանիշը բարձր է։ Հետո, երբ, ենթադրենք, 6-7 ամիս հետո այդ նույն կազմակերպությունը հրապարակի, որ իրենց վարկանիշը 15 տոկոս է, իրենք չեն կարողանա բացատրել, որ չեն հավատում այդ հարցումներին, որովհետև նրանք մի տարի կամ տարիուկես հավատում էին, հերիք չէ, դնում էին իրենց էջերին, ոգևորվում էին, դրանցով հպարտանում էին։ Հիմա պետք է կարողանան բացատրել՝ կա՛մ այն ժամանակ էր սուտ ու հիմա էլ է սուտ, կա՛մ այն ժամանակ ճիշտ էր, հիմա էլ է ճիշտ։

-Այսօր խորհրդարանում պատգամավորներից մեկը գործընթաց է սկսել ատելության խոսքի դեմ։ Դուք ինչպե՞ս եք պատկերացնում պայքարը, եթե չբացառենք, որ իշխանությունը նույնպես երբեմն սպասարկում է ատելության խոսքի հանրայնացումը։

-Ինձ համար ընդհանրապես այս ԱԺ-ի շատ պատգամավորներ արդեն զվարճալի են դարձել։ Որովհետև իրենք ասում են, հետո ստիպված են լինում շատ արագ՝ 5 օր հետո, 10 օր հետո բացատրել, թե ինչու մի բան ասացին, հիմա լրիվ հակասող բաներ են ասում։

-Ռոբերտ Քոչարյանը մի քանի օր առաջ խոսել է Նիկոլ Փաշինյանի վարկանիշի անկումից և չի բացառել, որ կլինեն արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ։ Որպես քաղաքական տեխնոլոգ՝ ի՞նչ կարծիքի եք, հնարավո՞ր է վարչապետի վարկանիշի այդպիսի շեշտակի անկում։

-Չեմ կարծում, որ այդքան կլինի։ Ռոբերտ Քոչարյանը, այնուամենայնիվ, այն դաշտում է, որը, բնականաբար, նոր իշխանությունների ամեն ինչն է փնովում։ Այստեղ կա սուբյեկտիվ մոտեցում, այդ թվում՝ սա էլ է տեխնոլոգիա, ոգևորել իր թիմակիցներին։ Այն, որ Փաշինյանի վարկանիշը կընկնի, նորմալ է, ընկնում է բոլոր գործող ղեկավարների վարկանիշը տարիների ընթացքում։ Որովհետև ամեն ինչ չէ, որ դուր է գալիս, այդ թվում՝ նախընտրական խոստումներից ելնելով, այս կամ այն շերտի ոտքն է տրորվում, ասենք՝ աջակողմյան ղեկերի վարորդների։ Ամուլսարի հարցը կարող է լինել, Ստամբուլյան կոնվենցիան։ Ամեն ինչ կախված է նրանից, թե ինչքան բալանսավորված կլինեն այդ որոշումները։ Եթե վայրիվերումներով լինեն, պարզ է, որ վարկանիշը կընկնի։ Եթե բալանսավորված լինեն, ավելի քիչ կընկնի։

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:

Մհեր Արշակյան