Հատուկ հաստատությունների ճիշտ վերակազմակերպումը բխում է երեխայի լավագույն շահից. Պաշտպանն ուսումնասիրում է մտահոգությունները
Հասարակություն
02.09.2019 | 20:00Մարդու իրավունքների պաշտպանը սեփական նախաձեռնությամբ քննարկման ընթացակարգ է սկսել երեխաների խնամք և պաշտպանություն իրականացնող հաստատությունների վերակազմակերպման գործընթացի հետ կապված: Թեմայի առնչությամբ Պաշտպանն արձանագրում է՝
- Մարդու իրավունքների պաշտպանը սկզբունքային կարևորություն է տալիս ընտանիքում ապրելու երեխայի իրավունքին, որի ապահովման հանձնառություն ունի Հայաստանի Հանրապետությունը.
- տարիներ շարունակ երեխաների խնամք և պաշտպանություն իրականացնող հաստատությունը մեր երկրում եղել է երեխաներին և ընտանիքներին աջակցություն տրամադրող հիմնական միջոցը, որը, սակայն, ավելի է նպաստել հաշմանդամություն ունեցող և սոցիալապես անապահով երեխաների վերաբերյալ կարծրատիպերի և նրանց նկատմամբ խարանի խորացմանը։ Այսինքն, առհասարակ, նման հաստատությունների գոյությունը չի բխում երեխաների լավագույն շահից: Ավելին, Մարդու իրավունքների պաշտպանի ուսումնասիրություններն ու չհայտարարված այցերը վկայում են, որ այդ հաստատություններում առկա են բազմաթիվ, այդ թվում՝ համակարգային բնույթի խնդիրներ.
- երեխաների հաստատությունների փակման կամ դրանց վերակազմակերպման գործընթացը պետք է իրականացվի այդ նպատակի համար մշակված չափանիշներին համապատասխան.
- հաշվի առնելով, որ հարցը զգայուն է և ուղղակիորեն շոշափում է բազմաթիվ մարդկանց իրավունքներ ու շահեր՝ Մարդու իրավունքների պաշտպանն անհրաժեշտ է համարում ծնողներին, ուսուցիչներին, երեխաներին ու առհասարակ հանրությանն իրազեկել հատուկ հաստատությունների վերակազմակերպման գործընթացի մասին: Դա պետք է անեն լիազոր մարմինները՝ յուրաքանչյուրն իր իրավասության սահմաններում: Պաշտպանն այս հարցում կաջակցի իր գործընկեր մարմիններին.
- Անհրաժեշտ է դիտարկել նաև վերակազմակերպվող հաստատությունների փոխարեն նոր ծառայություններ տրամադրող կազմակերպություններ ստեղծելու հարցը՝ հաշվի առնելով առկա դրական փորձի մի քանի օրինակները.
- հաշվի առնելով գործընթացին առնչվող հրապարակված մտահոգությունները՝ սեփական նախաձեռնությամբ սկսված քննարկման ընթացակարգի շրջանակում Պաշտպանը հարցադրումներ կուղղի իրավասու պետական մարմիններին: Մասնավորապես, ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությանը, Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությանը, Երևանի քաղաքապետարանին, ինչպես նաև անհրաժեշտության դեպքում այլ մարմիններին ուղղված գրություններով, ի թիվս այլնի, քննարկման առարկա կդառնան երեխաների և ընտանիքների կարիքների գնահատման և նրանց աջակցության տրամադրման, հատուկ կրթական կարիքներ ունեցող երեխաներին կրթական ծառայություններ տրամադրելու դպրոցների հնարավորությունները: Ուշադրություն կդարձվի նաև վերակազմակերպվող հաստատությունների աշխատակիցների զբաղվածության հարցին: Մարդու իրավունքների պաշտպանը կարևոր է համարում բոլոր գործընկերների, այդ թվում՝ լիազոր մարմինների հետ համագործակցությունն այս հարցերում:
Երեխաների խնամք և պաշտպանություն իրականացնող հաստատությունների վերակազմակերպման գործընթացը կշարունակի գտնվել Մարդու իրավունքների պաշտպանի ուշադրության կենտրոնում՝ հաշվի առնելով, որ երեխաների և հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների հարցում Պաշտպանն ունի ՄԱԿ-ի համապատասխան կոնվենցիաներով սահմանված անկախ մշտադիտարկող մարմնի կարգավիճակ: