Ինչու է «ծաղկում» Սևանա լիճը․ ԳԱԱ-ն միտումները բացահայտող նոր տվյալներ է հրապարակել

Լուրեր

07.11.2024 | 20:35
Էստոնիան պատրաստ է շարունակել աջակցությունը. Էստոնիայի վարչապետը՝ Փաշինյանին
07.11.2024 | 20:22
ՀՀ ՔՏՀԱՏՄ պաշտոնյաներին մեղադրանք է ներկայացվել ծանրաքաշ տրանսպորտային միջոցների վարորդներից կաշառք ստանալու համար
07.11.2024 | 20:07
Փաշինյանն ու Ռումեն Ռադևը քննարկել են Հայաստան-Բուլղարիա փոխգործակցությանը վերաբերող հարցեր
07.11.2024 | 20:00
Թրամփի շրջապատի մարդիկ Իրանի ոչնչացումից են խոսում․ ՀՀ-ի համար մեծ խնդիր է դա․ Դանիել Իոաննիսյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
07.11.2024 | 19:49
Փաշինյանն ու Սլովակիայի վարչապետը մտքեր են փոխանակել Հայաստան-ԵՄ հարաբերությունների շուրջ
07.11.2024 | 19:37
Փաշինյանը Բուդապեշտում մասնակցել է «Տնտեսական անվտանգություն» թեմայով կլոր-սեղան քննարկմանը
07.11.2024 | 19:23
Հայաստան է ժամանել Գունշտեյն Բրուասդալը. քննարկվել են Հայաստան-ՆԱՏՕ համագործակցությանն առնչվող հարցեր
07.11.2024 | 19:07
Ավստրալիան պատրաստվում է արգելել մինչև 16 տարեկան երեխաների կողմից սոցցանցերի օգտագործումը
07.11.2024 | 18:49
Հրդեհ Մելիքգյուղ գյուղում. այրվել է 550 հակ անասնակեր
07.11.2024 | 18:32
Ակնայում ադրբեջանցի զինծառայող է ինքնասպան եղել
07.11.2024 | 18:21
Հանրային քննարկման է ներկայացվել ՀՀ կրթության՝ մինչև 2030 թ. զարգացման ռազմավարության գործողությունների ծրագրի փոփոխության նախագիծը
07.11.2024 | 18:18
Հունգարիայում Միրզոյանը ներկայացրել է խաղաղության պայմանագրի կնքման ուղղությամբ տարվող աշխատանքները
07.11.2024 | 18:10
Ռուսաստանը Զիմբաբվեին խնդրել է շինարարների ուղարկել աշխատուժի պակասի պատճառով
07.11.2024 | 18:00
Մակրոնն աջակցում է Փաշինյանի խաղաղության ջանքերին, Թրամփն Ուկրաինայում կարգավորման առաջարկ կարող է անել․ ԼՈՒՐԵՐ
07.11.2024 | 17:51
Վրաստանի դատարանը չի բավարարել ընտրությունների արդյունքները չեղարկելու վերաբերյալ ՀԿ-ների բողոքը
Բոլորը

ՀՀ ԳԱԱ Կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնի գիտաշխատողները նոր տվյալներ են ստացել Սևանա լճի մետաբոլիկ ակտիվությունը և դրա փոփոխման միտումները հասկանալու համար։ Դրանք կարող են օգտակար լինել նաև լճի կառավարման համար:

Lճի էպիլիմնիոնային շերտում լուծված թթվածնի և օդերևութաբանական ցուցանիշների իրական ժամանակում անընդմեջ չափման արդյունքների հիման վրա վերջին տասնամյակներում, ինչպես նաև ժամանակակից մեթոդով առաջին անգամ գնահատվել է ֆիտոպլանկտոնի առաջնային արտադրությունը, դիտարկվել դրա սպառման հնարավորությունները սննդային շղթայում և կանխատեսվել փոփոխման միտումները կլիմայի սպասվող տաքացման համատեքստում:

Ֆիտոպլանկտոնը զբաղեցնում է սննդային շղթայի ստորին օղակը և ստեղծում է թարմ օրգանական նյութ անօրգանական կենսածին նյութերից, ածխաթթու գազից և արևային լույսի էներգիայից՝ սննդային աջակցություն ցուցաբերելով ավելի բարձր տրոֆիկ մակարդակներին: Միավոր տարածքում, միավոր ժամանակամիջոցում ֆիտոպլանկտոնի կողմից արտադրված օրգանական նյութի քանակը սահմանվում է որպես ֆիտոպլանկտոնի առաջնային արտադրություն: Սևանա լճի համար այն վերջին անգամ գնահատվել է տասնամյակներ առաջ:

«Լճի մետաբոլիկ ակտիվությունն արտահայտվում է ուժեղ սեզոնայնությամբ՝ ցուրտ ամիսներին ցածր առաջնային արտադրություն, իսկ տաք ամիսներին՝ ընդհակառակը: Լճում ֆիտոպլանկտոնի առաջնային արտադրությունը և էկոհամակարգի շնչառությունը մոտ են հավասարակշռված վիճակին, դիտվում են թույլ արտահայտված ինչպես ավտոտրոֆ (առաջնային արտադրությունն ավելին է, քան անհրաժեշտ է շնչառությանը), այնպես էլ հետերոտրոֆ (առաջնային արտադրությունն ավելի քիչ է, քան անհրաժեշտ է շնչառությանը) պայմաններ: Արդյունքները հստակորեն ցույց են տալիս առաջնային արտադրանքի էքսպոնենցիալ կախվածություն ջերմաստիճանից: Հայաստանի համար կանխատեսված է դարեվերջին 6°C-ով ավելի բարձր ամառային ջերմաստիճան, քան ներկայում է: Նման սցենարը կարող է հանգեցնել լճի մետաբոլիզմի էական փոփոխության և, ի վերջո, նաև ջրիմուռային ծաղկումների հաճախականության մեծացման»,- ասաց ՀՀ ԳԱԱ Կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնի փոխտնօրեն Գոռ Գևորգյանը։

Ուսումնասիրությունը կատարվել է ՀՀ Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության Բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի տրամադրած դրամաշնորհով՝ «ՀՀ խոշոր հիդրոէկոհամակարգերի վրա մարդածին ազդեցության էկոլոգիական վտանգների ուսումնասիրություն» ծրագրի շրջանակում։

ՀՀ ԳԱԱ Կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնի գիտաշխատողները հետազոտությունն իրականացրել են Գերմանիայի Մագդեբուրգի Շրջակա միջավայրի հետազոտությունների Հելմհոլցի կենտրոնի հետ համագործակցությամբ։

Հետազոտության մեջ ակտիվ ներգրավվածություն է ունեցել ՀՀ ԳԱԱ Կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնում փորձուսուցում անցած Ֆրանսիայի Ազգային օդերևութաբանության համալսարանի ուսանող Մաքսիմե Լաուլհերեն: