Բույսերը ձայներ են արձակում, երբ ցավ են զգում․ գիտնականների բացահայտումը

Լուրեր

18.12.2025 | 22:33
Եվրախորհրդարանի բանաձևը Բաքվի դեմ. ազատել ՀՀ-ի կապերի մեջ մեղադրվող Սամեդովին և Աբիլովին, բոլոր քաղբանտարկյալներիներին, դադարեցնել բռնաճնշումները
18.12.2025 | 22:20
Վթար Ներքին Դվին գյուղում․ կան տուժածներ
18.12.2025 | 22:09
Ստորագրվել է Հայաստան-Հունաստան երկկողմ պաշտպանական համագործակցության 2026 թվականի ծրագիրը
18.12.2025 | 22:01
«Ավելի շատ նեղվածությունից այսպես եղավ»․ Տեր Վրթանեսին ստենտավորել են
18.12.2025 | 21:56
Մայր Աթոռի տարածքից ոչ ադեկվատ և սադրիչ վարքագիծ դրսևորող 5 անձ հեռացվել է. ՆԳՆ խոսնակ
18.12.2025 | 21:53
Ճապոնուհին ամուսնացել է ChatGPT-ով գեներացված անձի հետ. ՏԵՍՆԱՅՈՒԹ
18.12.2025 | 21:39
Երևանում և 9 մարզում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն
18.12.2025 | 21:24
Պաշտոնական այցերից ինչ նվերներով են վերադարձել ԱԺ նախագահը, ԱԳ նախարարն ու ԱԽ քարտուղարը
18.12.2025 | 21:10
Թուրքիան հերքում է անհայտ ԱԹՍ-ի խոցումից հետո ՀՕՊ-ի թուլության մասին պնդումները
18.12.2025 | 20:56
Ոստիկանները պիտի կարգ պահեին, բայց ամբողջությամբ թերացել են․ Գեղամ Մանուկյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
18.12.2025 | 20:43
Հրդեհ Հայկաձոր գյուղում. այրվել է մոտ 1800 հակ անասնակեր
18.12.2025 | 20:30
Պուտինի հանցագործ ռեժիմը սնվում է պատերազմից՝ նոր էսկալացիայի կգնա, որ պատերազմը չդադարի․ Վահե Գասպարյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
18.12.2025 | 20:18
Նոր կաթողիկոսական ընտրություններ պետք է կազմակերպենք. կարգալույծ հռչակված Տեր Արամ. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
18.12.2025 | 20:11
Չե՞ք կարծում, որ Ձեր լռությունը կարող է այլ կերպ ընկալվել. կաթողիկոսը հարցերի չպատասխանեց. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
18.12.2025 | 20:03
Միրզոյանը և Մանտաս Ադոմենասը քննարկել են ժողովրդավարական ինստիտուտների զարգացման հարցեր
Բոլորը

Սթրեսի պայմաններում բույսերը ոչ միայն ի վիճակի են փոխել գույնը, հոտը կամ ձևը, այլև «գոռալ»․ իսրայելցի գիտնականները պարզել են, որ որոշ մշակաբույսեր էտելիս կամ ջրազրկվելիս բարձր հաճախականության ձայներ են արձակում, գրում է Euronews-ը:

Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են այս շաբաթ Cell Press ամսագրում: Վեց տարի շարունակ կենսաբանները «լսել են» տարբեր բույսերի, այդ թվում՝ լոլիկի թփերի, խաղողի տունկերի, կակտուսների, եգիպտացորենի, ծխախոտի և ցորենի կուլտուրաների: Գիտնականների կարծիքով՝ այս երևույթի պատճառները պարզելու համար անհրաժեշտ է լրացուցիչ վերլուծություններ անցկացնել։

Յուրահատուկ կտկտոցը չի ընկալվում մարդու ականջի կողմից, բայց միջատները կամ կաթնասունները կարող են լսել այն:
Գիտնականներն օգտագործել են խոսափողներ՝ ձայնագրելու չվնասված բույսերի և սթրես տանող բույսերի հնարավոր ձայները:

Ըստ Թել Ավիվի համալսարանից հետազոտության ղեկավար Լիլահ Հադանիի՝ իր թիմը մի շարք մանիպուլյացիաներ է իրականացրել. «Մենք հիմնականում կտրել ենք ցողունները կամ խախտել ենք ոռոգման ռեժիմը. երկու դեպքում էլ բույսերը ձայներ էին արձակում»:

Փորձի սկզբում բույսերը տեղադրել են ակուստիկ տուփի մեջ՝ ջերմոցային միջավայրում։ Ստացված ձայնագրությունները վերլուծվել են հատուկ ալգորիթիմի միջոցով, որը «սովորել է» ճանաչել ձայները, որոնք արձակում են բույսերը սթրեսային իրավիճակում՝ չորանալուց կամ ցողունը վնասելուց։ Ձայների մի քանի օրինակներ, որոնք հավաքվել են կարճ ժամանակում, հասցվել են լսելի դիապազոնի։

Լիլահ Հադանին պնդում է, որ բույսերի մոտ ուլտրաձայնային տատանումներ գրանցվել են նախկինում ևս, սակայն առաջին անգամ պատմության մեջ գիտնականները փաստագրել են դրանց տարածումը օդային միջավայրում։

Իսկ շփվո՞ւմ են, արդյոք, բույսերը ձայների միջոցով։ Եթե անգամ մարդիկ ունակ չեն դրանք «լսել», դա չի նշանակում, որ բույսերը «լռում են» նաև կյանքի մյուս տեսակների համար։ Գիտնականների կարծիքով՝ հետագա հետազոտությունները կարող են ավելի շատ տեղեկություններ տալ այն մասին, թե ինչպես են բույսերը փոխգործակցում շրջակա միջավայրի հետ։

«Կա երկու տարբերակ․ հնարավոր է՝ բույսերն օգտագործում են կտկտոցները շփման համար, սակայն չի բացառվում, որ սա միայն ֆիզիկական գործընթացների կողմնակի արդյունք է»,- բացատրել է Հադանին։

 

Տաթև Ֆռանգյան