15.12.2025 | 23:44
Ադրբեջանը պետք է դադարեցնի անձանց հսկողության MIRAS համակարգի ներդրումը. HRW
Խորհրդային մոդեռնիզմի գլուխգործոցները՝ Երևանում․ մեկնարկեց «Վաղվա քաղաքը» ճարտարապետական ցուցահանդեսը. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Հասարակություն
11.07.2019 | 21:43
Խորհրդային կայսրության նախկին հանրապետությունների ծանոթ ու անծանոթ ճարտարապետական գլուխգործոցներն ու խորհրդային քաղաքների կյանքը՝ մեկ հարկի տակ։
Ալ․ Թամանյանի անվան ճարտարապետության ազգային թանգարան-ինստիտուտում մեկնարկեց «Վաղվա քաղաքը» ցուցահանդեսը։
Այն ներկայացնում է խորհրդային ճարտարապետության մոդեռնիստական ժառանգության զարգացումը՝ ընդգրկելով 1920-ակաների սկզբնավորումը, 1950-ականների վերածնունդը և հետագա ճակատագիրը՝ Խորհրդային կայսրության փլուզումից հետո։
«Մոդեռնիստական ճարտարապետությունն առաջ էր քաշում կյանքի փոփոխության նոր ռեժիմը, իսկ ճարտարապետությունը կյանքի փոփոխությունների գլխավոր տարածողն էր․ նա էր առաջ քաշում կյանքի նոր կազմակերպման հետ կապված սկզբունքները»,- նշեց Ալ. Թամանյանի անվան ճարտարապետության ազգային թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն, ցուցահանդեսի համադրող Ռուբեն Արևշատյանը։
«Վաղվա քաղաքը» հարուստ նյութ է ներկայացնում՝ լուսանկարներ, գծագրեր, մանրակերտներ, տեսանյութեր։
Այն 2 մասից է բաղկացած։ Առաջինը շրջիկ հատվածն է, որտեղ ներկայացվում է խորհրդային մոդեռնիզմի ընդհանուր պատմությունը։ Երկրորդ հատվածում շեշտադրումն այն երկրի ճարտարապետության վրա է, որտեղ ցուցահանդեսն այդ պահին անցկացվում է։
Ցուցահանդեսը երկարատև համագործակցության արդյունք է։
Ալ. Թամանյանի անվան ճարտարապետության ազգային թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն Ռուբեն Արևշատյանն աշխատել է Նյու Յորքի Ժամանակակից արվեստի թանգարանից Աննա Կացի և ավստրիական «Springerin» ժամանակակից արվեստի հայտնի պարբերականի հիմնադիր խմբագիր Գեորգ Շյոելհամերի հետ։ Վերջինիս հետ
Համագործակցության շրջանակում արդեն երկար տարիներ է բազմաթիվ ցուցահանդեսներ ու ծավալուն միջազգային հետազոտական նախագծեր են կազմակերպվում։
«Այս ցուցահանդեսի նպատակը անցյալը հիշելն ու ապագայի մասին մտածելն է։ Խորհրդային ճարտարապետության հետազոտությունը մոտ 20 տարի առաջ ենք սկսել, երբ այն դեռ ոչ ոքի չէր հուզում։ Արդյունքում գտանք ճարտարապետական այնպիսի գլուխգործոցներ, որոնք թաքնված էին խորհրդային քաղաքներում։ Սա ժառանգություն է, պատմություն, որը պարտավոր ենք հանրությանը ներկայացնել։ Այս ամենի արդյունքում հասել ենք մի կետի, երբ աշխարհում մոդեռնիստական ճարտարապետության նկատմամբ հետաքրքությունը մեծացել է։ Հայաստանում՝ հատկապես։ Այսօրվա ցուցահանդեսին հայկական երեք տեսակի ճարտարապետություն է ներկայացված․ էսպերիմենտալ, խորհրդային ու ազգային։ Կարելի է ասել՝ մենք ճարտարապետական եռանկյունու մեջտեղում ենք»,- նշեց Գեորգ Շյոելհամերը։
«Վաղվա քաղաքը» ցուցահանդեսում ներկայացված են նաև ճարտարապետության պատմության մեջ բացարձակապես մոռացված, չհիշատակված նյութեր։ Դրանցից մեկն, օրինակ, 1930-ականների սկզբին գերմանացի հայտնի ճարտարապետ Էրնստ Մայի հետ է կապված։
«Սրանք Գերմանիայի ճարտարապետության թանգարանի կողմից ցուցահանդեսին տրամադրված արխիվային բացառիկ նյութերն են։ Ստերեոսկոպիկ լուսանկարներ, որոնք արել է Էրնստ Մայը՝ 1932 թվականին Խորհրդային Միություն կատարած շրջագայության ժամանակ։ Այդ ընթացքում նա եկել է նաև Հայաստան և Լենինականում արել հետազոտությունն, մշակել Լենինականի գլխավոր հատակագիծը։ Սա պատմություն է, որն այստեղ ոչ մեկ չգիտի»,- ընդգծեց Ռուբեն Արևրշատյանը։
«Վաղվա քաղաքը» ցուցահանդեսը կազմակերպվում է Գյոթեի ինստիտուտի օժանդակությամբ, և Երևանում տրված մեկնարկից հետո շրջելու է նախկին խորհրդային հանրապետությունների քաղաքներով։ Մինչև տարեվերջ այն կցուցադրվի Մոսկվայում և Մինսկում, իսկ արդեն հաջորդ տարի՝ Նովոսիբիրսկում, Կիևում և Թբիլիսիում։ Երևանյան ցուցադրությունը, որի աջակիցն «Իմ քայլը» հիմնադրամն է, բաց կլինի մինչև այս տարվա սեպտեբերի 7-ը՝ Ալ. Թամանյանի անվան ճարտարապետության ազգային թանգարան-ինստիտուտում:
Հիմնական ցուցադրությունից բացի, այս օրերին Երևանում անցկացվող «Ոսկե ծիրան» միջազգային կինոփառատոնի շրջանակում, առաջիկա չորս օրերին նաև ճարտարապետության մասին ֆիլմեր կներկայացվեն։
Նելլի Մելքոնյան
