Բանգլադեշի նախկին վարչապետը մահապատժի է դատապարտվել՝ մարդկության դեմ հանցագործությունների մեղադրանքով
Քաղաքականություն
17.11.2025 | 16:03
Բանգլադեշի տապալված վարչապետ Շեյխ Հասինան տեղական դատարանի կողմից հեռակա կարգով դատապարտվել է մահապատժի՝ մարդկության դեմ հանցագործությունների համար, որոնք կապված են անցյալ տարի ուսանողական ապստամբության դաժան ճնշման հետ։ Նա ավելի վաղ փախել է երկրից և պաշտպանություն ստացել հարևան Հնդկաստանում։ Հնդկաստանի կառավարությունը չի բավարարել արտահանձնման հարցումները, գրում է The Insider-ը։
Միջազգային քրեական դատարանի երեք դատավորներից բաղկացած կազմը Հասինային մեղավոր է ճանաչել սպանություն պատվիրելու և վայրագությունները չկանխելու մեջ: Ընթերցելով դատավճիռը՝ դատավորը նշել է, որ «մեղադրյալը մարդկության դեմ հանցագործություններ է կատարել՝ հրահանգելով անօդաչու թռչող սարքերի, ուղղաթիռների և մահացու զենքերի օգտագործում»:
Հասինան իրեն մեղավոր չի ճանաչել, իսկ դատավարությունը որակել է «քաղաքական դրդապատճառներով ֆարս»։
«Թող նրանք կայացնեն այն դատավճիռը, որը ցանկանում են։ Ինձ համար միևնույն է։ Ալլահը ինձ այս կյանքը տվել է, և միայն Նա կարող է վերջ դնել դրան։ Ես դեռ կծառայեմ իմ ժողովրդին»,- դատավճռից առաջ արված հայտարարության մեջ նշել է Հասինան։
Քննության տվյալներով՝ անցյալ տարվա հուլիսին բողոքի ցույցերի ճնշման ժամանակ զոհվել է առնվազն 1400 մարդ։ Ցույցերը բռնկվել էին Հասինայի ավտորիտար կառավարման ֆոնին, որը տևել է Բանգլադեշում 15 տարի։ Նշվում է, որ դրանք ճնշելու համար նա հրամայել է փողոցներում տեղակայել զինված ոստիկանություն՝ կրակելու և սպանելու լիազորություններով։ Ցուցարարների վրա կրակոցները բողոքի ցույցերը վերածել էին ապստամբության։ 2024 թվականի օգոստոսի 5-ին, երբ բանակը հրաժարվել է ուժ կիրառել, Հասինան ուղղաթիռով տարհանվել է իր բնակարանից։ Այդ ժամանակից նա Հնդկաստանում է և հրաժարվել է մասնակցել դատավարությանը։ Նրան ներկայացնում է կառավարության փաստաբանը, դատավարությունն անցկացվում է նրա կողմից ստեղծված Միջազգային ռազմական հանցագործությունների դատարանում։
Մեղադրական եզրակացության համաձայն՝ Հասինան անձնական պատասխանատվություն է կրում խաղաղ բնակիչների մահվան համար։ Հիմնական վկաներից մեկը՝ նախկին ոստիկանապետ Չոուդհուրի Աբդուլլահ ալ-Մամունը, արդեն ընդունել է իր մեղքը և համաձայնել է ցուցմունք տալ նրա դեմ։ Գլխավոր դատախազը հայտարարել է, որ դատախազությունը գործում ապացույցներ ունի՝ չնայած ճնշմանը և ապացույցների ոչնչացմանը։
Հասինայի փախուստից հետո իշխանության է եկել Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Մուհամմադ Յունուսի գլխավորած ժամանակավոր կառավարությունը։ Այն խոստացել է բարեփոխումներ և ընտրություններ, սակայն մեկ տարվա ընթացքում չի կարողացել վերականգնել օրենքն ու կարգը։ Հասինայի «Ավամի լիգա» կուսակցությունը զրկվել է 2025 թվականի ընտրություններին մասնակցելու իրավունքից։ Այս որոշումը քննադատության է ենթարկվել որպես ոչ ժողովրդավարական, հատկապես՝ իսլամիստական ընդդիմության աճող ժողովրդականությունը հաշվի առնելով։
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի