Սիմոնյանն օգտագործել է ու կողմ է մարիխուանայի օրինականացմանը. արդյո՞ք ՀՀ-ն կգնա այս ճանապարհով. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

327 կգ մարիխուանայի հայտնաբերում, կանաբինոիդներից կախվածություն ունեցող ավելի քան 4000 քաղաքացի․ ոստիկանության և Կախվածությունների ազգային կենտրոնի 2024 թվականի վիճակագական տվյալներն են։ Ոստիկանությունը թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության դեպքերի  բացահայտման մասին ավելի ու ավելի հաճախակի է հաղորդում։ ՆԳՆ-ից փոխանցում են՝ Հայաստանի տարբեր շրջաններում մշտապես տարածված են եղել բնական ծագման թմրամիջոցներ՝ կանեփը և մարիխուանան։ Տարածումը կապված է կանեփի աճեցման հետ, իսկ մարիխուանան հիմնականում ստանում են հենց այդ բույսից տնային պայմաններում։

2024 թվականի տվյալներով՝ Կախվածությունների բուժման ազգային կենտրոնում հաշվառված է թմրամիջոցներից կախվածություն ունեցող 7,500 մարդ։ Կենտրոնի տնօրենի Ժ/Պ-ն ասում է՝ մարիխուանայի մեկանգամյա օգտագործումն անգամ անկանխատեսելի հետևանքներ կարող է ունենալ:

Այն, որ մարիխուանայի շրջանառության ծավալները Հայաստանում մեծացել են, փաստում է վիճակագրությունը։ Վերջին տասը տարիներին Հայաստանում առգրավվել է 608 կիլոգրամ մարիխուանա։ Եթե 2023 թվականին իրավապահ կառույցն առգրավել է 52 կգ մարիխուանա, ապա 2024-ին առգրավված այս տեսակի թմրամիջոցը վեց անգամ ավելի է եղել՝ շուրջ 327 կգ։ Այս տարվա առաջին եռամսյակում առգրավվել է ավելի քան 102 կգ մարիխուանա։

Կենտրոնում մտահոգվում են՝ վերջին տարիներին հանրությունը սկսել է մեղմ վերաբերվել մարիխուանայի օգտագործմանը։ Նշում են՝ պացիենտների հարազատները երբեմն ասում են՝ խոտը ոչինչ, փոշին է վտանգավոր։ Մասնագետը շեշտում է՝ բոլորն են վտանգավոր․ ոչ ոք չի կարող ասել, թե մեկ բույսից հավաքված զանգվածում որքան է կազմում ազդող նյութը։

Հայաստանում թմրանյութի ճիրաններում հայտնված երիտասարդների, թմրամիջոցների տարածման դեմ պայքարի և այդ ճանապարհին հանդիպող խոչընդոտների մասին Factor TV-ն ահազանգել էր իր «Թակարդ 420»  ֆիլմում։ Թմրամիջոցների կախվածությունից բուժում ստացող երիտասարդները ֆիլմում պատմում էին իրենց փորձառության և դրա հետևանքների մասին։

Մարիխուանայի օգտագործումն օրինականացված է աշխարհի ավելի քան 30 երկրում։ Դրանց մեծամասնությունում այն օգտագործվում է բժշկական նպատակներով։  2013-ին Ուրուգվայը դարձավ առաջին երկիրը, որն ամբողջությամբ օրինականացրեց մարիխուանան։ Այդ երկրի յուրաքանչյուր չափահաս քաղաքացի իրավունք ունի ամեն ամիս ձեռք բերել 40 գրամ մարիխուանա։

Իսկ, օրինակ, ԱՄՆ-ում մարիխուանայի օրինականացումը տարբերակված է՝ որոշ նահանգներում օրինական է, իսկ որոշներում՝ ոչ։ 2018-ին հարևան Վրաստանը ևս օրինականացրեց մարիխուանայի օգտագործումը։ Վրաստանը հիմնավորեց, որ այն անձի ազատ զարգացման իրավունքով պաշտպանված գործողություն է, և չեղարկեց մարիխուանայի օգտագործման համար պատիժը։

Չնայած Հայաստանում մարիխուանայի օրինականացման թեման պետական պաշտոնյաների մակարդակով երբեմն քննարկվում է, սակայն դրա օրինականացման վերաբերյալ օրենսդրական նախագծեր և պաշտոնական հարցումներ Քրեական ոստիկանության գլխավոր վարչությունում չեն ստացվել։

Ոստիկանությունն այդ հանգամանքով է պայմանավորում այլ երկրներում վերահսկողության կազմակերպման մեխանիզմների և ռիսկերի չեզոքացման միջոցների վերաբերյալ ուսումնասիրություն չանցկացնելը։ Հայաստանը մշակել է Թմրամիջոցների և հոգեմետ նյութերի գործածման և ապօրինի շրջանառության դեմ պայքարի ռազմավարություն։ ՆԳՆ-ից հայտնում են՝ այն ավարտուն փուլում է։

Քրեական օրենսգրքի համաձայն՝ իրացման նպատակով թմրամիջոցների ապօրինի տարածումը պատժվում է 3-6 տարի ժամկետով ազատազրկմամբ։ Ըստ Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի՝ առանց բժշկի նշանակման թմրամիջոցներ կամ հոգեմետ նյութեր գործածելն առաջացնում է 100-200 հազար դրամ տուգանք: Նույն արարքը մեկ տարվա ընթացքում կրկին կատարելու դեպքում տուգանքը կազմում է 200-400 հազար դրամ:

Մանրամասները՝ տեսանյութում։

Անի Թամրազյան