Ինչո՞ւ է Freedom house-ը հեռանում Հայաստանից. քաղհասարակությունը մտահոգված է․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Քաղաքականություն
09.04.2025 | 19:45Շուրջ 4 տարվա գործունեությունից հետո Freedom house իրավապաշտպան կազմակերպությունն ավարտում է աշխատանքը Հայաստանում։ Գրասենյակի ղեկավար Անդրանիկ Շիրինյանի խոսքով՝ գլխավոր պատճառը ֆինանսական խնդիրն է։
Իրավապաշտպան կազմակերպությունը վերջին տարիներին ընդգրկուն գործունեություն է ծավալել՝ ռազմավարական ծրագրերից մինչև զեկույցներ և ժողովրդավարության հայկական ֆորում։
Վերջին՝ «Ազատությունն աշխարհում 2025» զեկույցը, որտեղ անդրադարձ կա նաև Հայաստանին, հրապարակվեց ՀՀ-ում Freedom house-ի գործունեության դադարեցման մասին հայտարարելու նախորդ օրը։ Հայաստանի միավորների թիվը նախորդ տարվա համեմատ չի փոխվել, մենք կրկին «մասամբ ազատ» երկրների խմբում ենք։ Իրավապաշտպան կազմակերպությունը մի շարք մտահոգություններ է բարձրացնում դատաիրավական համակարգի նկատմամբ քաղաքական ազդեցության, ոստիկանական գործողությունների և այլ խնդիրների վերաբերյալ։
«Դատարանները ենթարկվում են համակարգային քաղաքական ազդեցության, իսկ դատական ինստիտուտները խարխլված են կոռուպցիայի պատճառով: Իշխանությունները օրենքը կիրառում են ընտրողաբար, և քաղաքացիական կամ քրեական գործերով պատշաճ ընթացակարգը երաշխավորված չէ: ԶԼՄ-ների զեկույցներն ու հետաքննությունները մատնանշում են ձերբակալվածների նկատմամբ ոստիկանական բաժանմունքներում բռնությունները: Վերջին տարիներին արձանագրվել է բանտային հաստատություններում ֆիզիկական վատ վերաբերմունքի կամ բռնության ավելի քիչ դեպքեր, թեև որոշ բանտերում վատ պայմանները պահպանվում են: Մարտական իրավիճակներից դուրս զինվորականների մահը աճող խնդիր է, շատ մահեր որակվում են սպանություն, ինքնասպանություն»,- ասվում է զեկույցում։
Իրավապաշտպան կառույցը միայն բացասականը չէ, որ արձանագրում է. եղել են նաև բարելավումներ, որոնց իշխանությունն անդրադառնում է ամենաբարձր մակարդակով։
Շիրինյանն ասում է՝ չորս տարվա աշխատանքը դժվար է մի քանի րոպեում ներկայացնել, այնինչ կազմակերպության գործունեության ավարտի մասին հայտարարությունը ոմանց ուրախացրել է։ Մտահոգ է, որ շատերը չեն էլ գիտակցում, թե ինչ կարևոր դերակատարում է ունեցել կառույցը։
Քաղհասարակությունը և հայաստանյան իրավապաշտպան կազմակերպությունները ևս մտահոգված են Հայաստանում Freedom house-ի փակման առթիվ։
Հայաստանից բացի՝ իրավապաշտպան կազմակերպության գործունեությունը դադարեցվել է նաև մի շարք այլ երկրներում, որոնց թվում են Մոլդովան և Ուկրաինան։ Կազմակերպությունն այլ երկրներում այս պահին դեռ շարունակում է սակավ ռեսուրսներով աշխատել։ Թե ինչպես գործընթացը կանդրադառնա երկրների ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների պաշտպանության համակարգի վրա, պարզ կլինի առաջիկայում։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Ռոզա Վարդանյան