06.12.2025 | 16:31
Ինչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին
ՄԻԵԴ-ը Թուրքիային մեղադրում է 2016թ․ ձախողված հեղաշրջումից հետո 51 դատավորների և դատախազների անօրինական կալանավորելու մեջ
Քաղաքականություն
05.03.2025 | 22:46
Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը (ՄԻԵԴ) որոշում է կայացրել, որ Թուրքիան խախտել է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիան՝ 2016 թվականի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի իշխանության դեմ ձախողված հեղաշրջումից հետո կալանավորելով 51 դատավորների և դատախազների, գրում է Turkish Minute-ը։
Դատարանը գտել է, որ նրանց նախնական կալանքն անօրինական է, և պարտավորեցրել է Թուրքիային վճարել յուրաքանչյուր դիմողի 5000 եվրո ոչ նյութական վնասի փոխհատուցում:
ՄԻԵԴ-ի երեք դատավորներից բաղկացած կոլեգիայի կողմից հրապարակված «Էլիբոլը և մյուսներն ընդդեմ Թուրքիայի» գործով վճիռը սահմանում է, որ խախտվել է դիմումատուների ազատության և անվտանգության իրավունքը՝ համաձայն Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի: Դատարանը նաև մերժել է Թուրքիայի առարկությունները՝ գործը քննել կոլեգիայի կողմից և կառավարության պնդումն առ այն, որ դիմումատուներից ոմանք չեն սպառել ներպետական իրավական պաշտպանության միջոցները։
Գործը բխում է 2016 թվականի հուլիսի 15-ի հեղաշրջման փորձից հետո Թուրքիայի դատական համակարգի զանգվածային զտումներից։ Թուրքական իշխանությունները ձախողված հեղաշրջման համար մեղադրում են Գյուլենական շարժմանը։
ՄԻԵԴ գործով 51 դիմումատուները ծառայել են որպես դատավորներ կամ դատախազներ իրենց կալանավորման պահին: 2016 թվականի հուլիսի 16-ին Անկարայի գլխավոր դատախազությունը քրեական հետաքննություն է սկսել դատական համակարգում Գյուլենի շարժման ենթադրյալ անդամների, այդ թվում՝ Թուրքիայի բարձրագույն դատարանների անդամների նկատմամբ: Դիմումատուները ձերբակալվել են զինված ահաբեկչական կազմակերպությանն անդամակցելու մեղադրանքով։
Նրանց կալանավորումներն ավելի լայն բռնաճնշումների մի մասն էին, որի արդյունքում ավելի քան 4000 դատավորներ և դատախազներ հեռացվեցին պաշտոնից և ձերբակալվեցին:
Իր վճռում ՄԻԵԴ-ը որոշել է, որ թուրքական իշխանությունները չեն հետևել դիմումատուներին կալանավորելու օրինական ընթացակարգերին։ Ըստ ՄԻԵԴ դատավորների՝ թեև հեղաշրջման փորձը ստեղծել է բացառիկ իրավիճակ, սակայն ձերբակալությունները և կալանավորումները չեն իրականացվել ներպետական օրենսդրությանը կամ Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիային համապատասխան։
Դատարանը Թուրքիային պարտավորեցրել է 51 դիմումատուներից յուրաքանչյուրին վճարել 5000 եվրո ոչ նյութական վնասի և դատական ծախսերի համար՝ ընդհանուր 255,000 եվրոյի չափով: Թեև դիմումատուները նաև պահանջել են փոխհատուցում նյութական վնասների համար, ներառյալ՝ իրենց աշխատանքից ազատվելու հետևանքով առաջացած եկամուտների կորուստը, ՄԻԵԴ-ը մերժել է այդ հայցերը՝ վկայակոչելով նմանատիպ որոշումների նախադեպը:
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի
