COP29-ը տեղի է ունենում ռեպրեսիվ Ադրբեջանում, որի ավտորիտար կառավարությունը չի հանդուրժում այլախոհությունը․ HRW

Կառավարությունները, որոնք մասնակցելու են ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության 29-րդ ամենամյա համաժողովին (COP29) պետք է կատարեն մարդու իրավունքների պաշտպանության ոլորտում իրենց պարտավորությունները։ Այս մասին ասվում է միջազգային իրավապաշտպան Human Rights Watch կազմակերպության հայտարարության մեջ։

Համաժողովը տեղի  է ունենալու 2024 թվականի նոյեմբերի 11-ից 22-ը Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվում։

Կազմակերպությունը նշում է, որ կառավարությունները, որոնք պատրաստում են իրենց ազգային կլիմայական պլանները՝ արտանետումների նվազեցման թիրախներով 2025 թվականին, պետք է ապահովեն, որ դրանք համապատասխանեն գլոբալ տաքացման սահմանափակմանը մինչև 1,5 աստիճան Ցելսիուսի, քան նախաարդյունաբերական մակարդակն էր։ Հանածո վառելիքի արտադրությունն ավելացնելու ցանկացած ծրագիր չի համապատասխանում այդ նպատակին։

«Երրորդ տարին անընդմեջ COP-ը տեղի է ունենում ռեպրեսիվ երկրում, որը խստորեն սահմանափակում է խոսքի ազատությունը և խաղաղ հավաքները։ Ադրբեջանում COP29-ին մասնակցող կառավարությունները պետք է պատրաստ լինեն հստակ ուղերձ հղել, որ կլիմայական արդար և հավակնոտ գործողությունները պահանջում են անկախ ձայների բովանդակալից մասնակցություն»,- ասել է կազմակերպության ավագ բնապահպան Միրտո Տիլիանակին:

Նշվում է, որ Ադրբեջանն ունի ավտորիտար կառավարություն, որը չի հանդուրժում այլախոհությունը և վերջին ամիսներին ճնշում է անկախ լրագրողներին և քաղաքացիական ակտիվիստներին: Կամայականորեն ձերբակալվածների թվում են հակակոռուպցիոն ակտիվիստ, որը քննադատում է Ադրբեջանի նավթի և գազի սեկտորն ու մարդու իրավունքների պաշտպան, որը համահիմնադիր է նախաձեռնություն, որը պաշտպանում էր Ադրբեջանում քաղաքացիական ազատությունները և բնապահպանական արդարությունը COP29-ից առաջ:

HRW-ն ընդգծում է, որ անկախ ակտիվիստների նկատմամբ Ադրբեջանի կառավարության թշնամանքը մտահոգություն է առաջացնում այն ​​մասով՝ արդյո՞ք քաղաքացիական հասարակության խմբերը կկարողանան բովանդակալից մասնակցել COP29-ին և որքանո՞վ Ադրբեջանում բնապահպանական ակտիվություն տեղի կունենա համաժողովից հետո:

2022 թվականին Ադրբեջանի պետական ​​բյուջեի 52 տոկոսը և արտահանումից ստացված եկամուտների մոտ 90 տոկոսը կազմել են նավթից և գազից ստացված եկամուտները։ COP29-ի նախապատրաստության շրջանակում ապրիլին կայացած բարձր մակարդակի հանդիպման ժամանակ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել էր գազի արդյունահանումն ընդլայնելու պլանների մասին՝ հիմնականում ի պատասխան Եվրամիության շուկայի պահանջների:

«Կառավարությունները չպետք է թույլ տան Ադրբեջանին օգտագործել իր դիրքը որպես COP29-ի հյուրընկալող՝ շարունակելու առաջ մղել հանածո վառելիքի ընդլայնումը և խաթարել կլիմայական ճգնաժամին դիմակայելու և մարդու իրավունքները պաշտպանելու ջանքերը»,- հայտարարել է Տիլիանակին։

Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի