«Ինչու ԼՂ-ում հայեր չկան». Freedom House-ի զեկույցն ու Ալիևի նոր պահանջները. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Լուրեր

15.01.2025 | 23:34
Իսրայելն ու ՀԱՄԱՍ-ը հրադադարի համաձայնագիր են ստորագրել
15.01.2025 | 23:30
Բաքուն հայտնում է Քարվաճառում ադրբեջանցի զինծառայողի ինքնասպանության մասին
15.01.2025 | 23:13
Էրդողանը հայտարարել է, թե Թուրքիան ունակ է «ջախջախելու» բոլոր ահաբեկիչներին և կոչ արել «ձեռքերը հեռացնել» Սիրիայից
15.01.2025 | 22:57
ՀԱՄԱՍ-ը Իսրայելի կողմից ոչնչացված բոլոր զինյալներին փոխարինող է գտել․ Բլինքեն
15.01.2025 | 22:49
Կստեղծվի ոստիկանության բարեփոխումները համակարգող նոր խորհուրդ․ վարչապետը համակարգող խորհրդի նախագահն է
15.01.2025 | 22:42
Թրամփն այլևս չի խոստանում 24 ժամում վերջ տալ Ուկրաինայի հակամարտությանը. FT
15.01.2025 | 22:27
Երևանում և 7 մարզում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն
15.01.2025 | 22:14
ԵՄ-ն Ադրբեջանին կոչ է անում ազատ արձակել իրենց հիմնարար իրավունքների իրացման համար ձերբակալվածներին
15.01.2025 | 22:00
ԵՏՄ-ից դուրս գալու հայտ ՀՀ-ն չի ներկայացրել․ այս պահին դրանից խոսելը ժամանակավրեպ է․ Ծովինար Վարդանյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
15.01.2025 | 21:49
Քննարկվել են ԱՄՆ ՄԶԳ-ի կողմից Հայաստանում իրականացվող ծրագրերին
15.01.2025 | 21:34
Ռուսաստանն օդային հարձակումներ էր ծրագրել Լեհաստանի և այլ երկրների դեմ․ Տուսկ
15.01.2025 | 21:20
ՀՀ ԱԳ փոխնախարարը ԱՄՆ կոնգրեսականներին է ներկայացրել Հարավային Կովկասում անվտանգային իրավիճակը
15.01.2025 | 21:11
Բաքվում կանխվել է հրեական համայնքի ղեկավարներից մեկի դեմ ծրագրվող մահափորձը․ իսրայելական ԶԼՄ-ներ
15.01.2025 | 21:00
ԱՄՆ-ից եկող թիմը կարող է օգնել ՀՀ սահմանների պաշտպանությանը, բայց մե՛նք պիտի կառուցենք մեր անվտանգային միջավայրը․ Սարո Սարոյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
15.01.2025 | 20:54
Կարսում թուրք-ադրբեջանական զորավարժություններ կանցկացվեն
Բոլորը

Լեռնային Ղարաբաղում մարդիկ դիտավորյալ կերպով ենթարկվել են կանոնավոր հարձակումների, ահաբեկման, տարրական իրավունքներից և համապատասխան կենսապայմաններից զրկվածության և զանգվածային տեղահանությունների։ Այս ամենն արձանագրել է Freedom House միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունը «Ինչո՞ւ Լեռնային Ղարաբաղում հայեր չկան» վերտառությամբ լայնածավալ փաստահավաք զեկույցում։ Դրանում մանրամասն ուսումնասիրվել են ԼՂ-ում տեղի ունեցած իրադարձությունները՝ սկսած 2020 թվականի պատերազմից մինչև 2023-ի սեպտեմբեր՝ Արցախի դեմ Ադրբեջանի ռազմական հարձակում։

Freedom House կազմակերպության ձեռք բերած ապացույցները ցույց են տալիս, որ ադրբեջանական պետությունը գործել է մեթոդաբար մշակված ռազմավարությամբ՝ Լեռնային Ղարաբաղն իր էթնիկ հայ բնակչությունից, պատմական և մշակութային ներկայությունից դատարկելու համար:

Զեկույցում ներկայացված ապացույցները հստակորեն մատնանշում են, որ այդ հարցում ադրբեջանական իշխանություններն իրենց գործողություններն իրականացրել են մեթոդական և համակարգված ձևով՝ նպատակ ունենալով Լեռնային Ղարաբաղը զրկել բնիկ հայերից, մաքրել տարածաշրջանը հայկական պատմական ժառանգությունից ու մշակույթից։

Զեկույցը, ուսումնասիրության առնելով Ադրբեջանի իշխանությունների գործողությունները և հռետորաբանությունը, նկատել է, որ այն հիմնավոր հիմքեր է տալիս եզրակացնելու, որ նրանց բռնի տեղահանումը եղել է միտումնավոր: Փաստերը ցույց են տալիս, որ գոյություն ունի համակարգված երկարաժամկետ ծրագիր, որն ուղղված է Լեռնային Ղարաբաղը էթնիկ հայ բնակչությունից ազատելուն: Այդ քաղաքականությունն իրականացվել է կանոնավոր գործողությունների միջոցով, որոնք հանդիսանում են մարդու իրավունքների, միջազգային մարդասիրական իրավունքի և միջազգային քրեական իրավունքի կոպիտ խախտումներ։ Ադրբեջանական պետությունը աստիճանաբար և մեթոդաբար ստեղծել է այնպիսի կենսապայմաններ, որոնք նպատակ են ունեցել կամ հայ բնակչության աստիճանական ոչնչացման, կամ էլ անհնարին դարձնելու նրանց մնալն ու գոյատևումը, որը հանգեցրել է բռնի տեղահանության:

Երեկ Բաքվում Կանադայի նորանշանակ դեսպանն Իլհամ Ալիևի հետ հանդիպմանը բարձրացրել է բռնի տեղահանման ենթարկված Լեռնային Ղարաբաղի հայերի իրավունքի հարցը։ Ի պատասխան՝ Ալիևը պահանջներ է ներկայացրել Հայաստանին։

«Վերադարձի իրավունքը պետք է ապահովվի փոխադարձաբար, ներառյալ՝ «Արևմտյան Ադրբեջան» համայնքի ներկայացուցիչների վերադարձի իրավունքը»,- ասել է Ադրբեջանի նախագահը:

Ադրբեջանագետ Տաթևիկ Հայրապետյանն ընդգծում է՝ խնդրահարույց է, երբ Ալիևը Հայաստանն անվանում է «Արևմտյան Ադրբեջան»:

Ադրբեջանագետը հարց է բարձրացնում՝ ինչպե՞ս կարող են հայերը վերադառնալ Արցախ, երբ Ադրբեջանի իշխանությունները, ինչպես արձանագրվել է Freedom House միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպության զեկույցում, նպատակ են ունեցել կա՛մ հայ բնակչության աստիճանական ոչնչացման, կա՛մ էլ անհնարին դարձնել նրանց մնալն ու գոյատևումը, որը հանգեցրել է բռնի տեղահանության:

Մանրամասները` տեսանյութում:

Արփի Հակոբյան