15.12.2024 | 15:19
Հայաստանում սպասվում է փոփոխական եղանակ, լեռնային շրջաններում՝ ձյուն և բուք
100 համաշխարհային սպառազինություն արտադրողների եկամուտները 2022թ. նվազել են՝ չնայած ուկրաինական պատերազմին․ SIPRI
Քաղաքականություն
04.12.2023 | 22:35
2022 թվականին աշխարհի 100 խոշորագույն ընկերությունների զենքի և ռազմական ծառայությունների վաճառքից ստացված ընդհանուր եկամուտը կազմել է 597 միլիարդ դոլար, որն իրական արտահայտությամբ 3,5 տոկոսով պակաս է 2021 թվականի ցուցանիշից՝ չնայած այն հանգամանքին, որ պահանջարկը կտրուկ աճել է։ Այս մասին ասվում է Ստոկհոլմի Խաղաղության միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի (SIPRI) զեկույցում, գրում է BBC-ի ռուսական ծառայությունը։
Ըստ զեկույցի՝ սա հիմնականում տեղի է ունեցել ԱՄՆ արտադրողների կողմից զենքի վաճառքից ստացված եկամուտների անկման հետևանքով, մինչդեռ Ասիայի և Մերձավոր Արևելքի ընկերությունների եկամուտներն աճել են:
Ուկրաինա ՌԴ լայնամասշտաբ ներխուժումը և ամբողջ աշխարհում աշխարհաքաղաքական լարվածությունը նպաստել են զենքի և ռազմական տեխնիկայի պահանջարկի կտրուկ աճին 2022 թվականին։ Այնուամենայնիվ, չնայած նոր պատվերներ ստանալուն՝ սպառազինություններ արտադրող շատ ամերիկյան և եվրոպական ընկերություններ չեն կարողացել էապես մեծացնել արտադրական կարողությունները աշխատուժի պակասի, ծախսերի աճի և մատակարարման շղթաների խափանումների պատճառով, որոնք միայն ավելացել են ուկրաինական պատերազմի պատճառով:
Բացի այդ, նոր պատվերներ են կատարվել տարեվերջին, և արտադրության մեկնարկի միջև ընկած ժամանակահատվածը նշանակում է, որ պահանջարկը չի ազդել ընկերությունների եկամուտների վրա 2022 թվականին:
«Սպառազինություն արտադրող շատ ընկերություններ բախվել են դժվարությունների՝ հարմարեցնելու արտադրությունը բարձր ինտենսիվության պատերազմին։ Սակայն նոր պայմանագրեր են կնքվել, մասնավորապես, զինամթերքի համար, որից ակնկալվում է եկամուտների ավելացում 2023 թվականին և դրանից հետո»,- նշել է SIPRI-ի ռազմական ծախսերի և զենքի արտադրության ծրագրի տնօրեն Լյուսի Բերո-Սուդրոն:
Զեկույցում նաև ասվում է, որ Ասիայի, Մերձավոր Արևելքի, Օվկիանիայի պարագայում եկամուտները զգալիորեն աճել են 2022 թվականին՝ ցույց տալով ավելի կարճ ժամանակում աճող պահանջարկին արձագանքելու կարողությունը։ Սա առաջին հերթին վերաբերվում է Իսրայելին ու Հարավային Կորեային, որտեղ արտադրական հզորությունները պահպանվում են արձագանման ռեժիմով, ինչպես նաև այն երկրներին, որտեղ ընկերությունները հակված են հենվել մատակարարման կարճ շղթաների վրա:
ԱՄՆ-ի՝ լավագույն 100-ում ընդգրկված առաջատար 42 ընկերությունների զենքի վաճառքից եկամուտները 2022 թվականին նվազել են 7,9%-ով՝ հասնելով 302 միլիարդ դոլարի: Դրանք կազմում են վարկանիշում ընդգրկված ընկերությունների սպառազինության վաճառքից ստացված ընդհանուր եկամուտների 51%-ը։ ԱՄՆ-ի 42 ընկերություններից 32-ը գրանցել են եկամուտների անկում։
Եվրոպայում տեղակայված 100 լավագույն ընկերություններից էլ 26-ի եկամուտները 2022 թվականին աճել են ընդամենը 0,9 տոկոսով՝ հասնելով 121 մլրդ դոլարի։
«Ուկրաինայում պատերազմը պահանջարկ է ստեղծել տեխնիկայի համար, որը հարմար է հյուծված պատերազմի համար, ինչպիսիք են, օրինակ, զինամթերքն ու զրահատեխնիկան։ Այդ ապրանքների շատ եվրոպացի արտադրողների մոտ աճել են եկամուտները»,- ասել է SIPRI ռազմական ծախսերի և զենքի արտադրության ծրագրի հետազոտող Լորենցո Սկարազատոն։
Նշվում է, որ Գերմանիայի, Նորվեգիայի ու Լեհաստանի ընկերությունները դրանց թվում են։
Էմմա Չոբանյան
