ԱՄՆ-Թուրքիա հարաբերությունների վերականգնումը զգույշ քայլեր է պահանջում. անդրադարձ

Արդյո՞ք Թուրքիան նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի օրոք ապագայում կարող է ավելի սերտորեն համագործակցել արևմտյան ուժերի հետ։ Այս մասին ասվում է The Hill-ի հրապարակման մեջ, որում Էրիկ Մանդելը վերլուծել է ԱՄՆ-ի և Թուրքիայի միջև վերջին 20 տարիների բարդ հարաբերությունները, փոխանցում է Gercek news-ը։

Ըստ հոդվածագրի՝ իշխանության գալուց ի վեր Էրդողանը Թուրքիան ուղղորդում է ավելի պահպանողական իսլամիստական ճանապարհով՝ շեղվելով աշխարհիկ, ժողովրդավար մահմեդական դաշնակցի՝ ԱՄՆ-ի տեսլականից։ Ըստ նրա՝ լարվածություն է առաջացել այն պատճառով, որ Թուրքիան հրաժարվել է թույլ տալ ԱՄՆ ուժերին գործել իր տարածքից Իրաքի պատերազմի ժամանակ և ԱՄՆ-ի կողմից Ֆեթուլլահ Գյուլենին ապաստանելու պատճառով, որը մեղադրվում է Էրդողանի դեմ 2016 թվականի ձախողված հեղաշրջումը նախապատրաստելու մեջ։

Մյուս պատճառներն են Թուրքիայի կողմից ռուսական C-400 հրթիռային համակարգերի գնումը, ինչը խախտում է ԱՄՆ-ի պատժամիջոցները և վտանգում ՆԱՏՕ-ին։ ԱՄՆ-ը պատժել է Թուրքիային Ռուսաստանի հետ կապերի և պատժամիջոցները խախտելու համար։

Հոդվածագիրը նշում է, սակայն, որ Թուրքիայի մերձեցումը Ռուսաստանի և Իրանի հետ նրան դարձնում է աշխարհաքաղաքական առանցքային խաղացող։ Քանի որ Իրանն ընդլայնում է իր ազդեցությունը Սիրիայում և ապակայունացնում է տարածաշրջանը, Թուրքիան կանգնած է վճռական ընտրության առաջ: Ըստ Մանդելի՝ ազդանշաններ կան, որ Թուրքիան կարող է վերակողմնորոշվել դեպի Արևմուտք։ Վերջին ուղղափառ տնտեսական քաղաքականությունն ուղղված է արևմտյան ներդրողներին ներգրավելուն։ Էրդողանի՝ իսրայելական գազը Եվրոպա փոխադրելու ջանքերը կարող են խթանել տնտեսական կապերը, եթե վստահության խնդիրները լուծվեն։ Սակայն, ըստ հոդվածագրի, թեև կան դրական կողմեր, սակայն Թուրքիայի անթափանց կառավարությունը և արտահանման ոչ համարժեք վերահսկողությունը հարուցում են ներդրողների մտահոգությունը։

Տվյալները ցույց են տալիս, որ Արևմուտքի հետ դաշինքն է ավելի շատ ծառայում Թուրքիայի շահերին, քան Ռուսաստանի և Իրանի հետ դաշինքը։

Մանդելը եզրակացնում է, որ Թուրքիան պետք է հավասարակշռի իր հիմնական դաշինքները Իրանի, Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ։ Իսկ ԱՄՆ-Թուրքիա ներդաշնակ հարաբերությունների համար էական է փոխըմբռնումը։

Էմմա Չոբանյան