Պետական ամեն լումա, վայրկյան պիտի ուղղվի պատերազմին․ երբ դա չկա, պետք չէ քննադատել սրճարանների խրախճանքը․ Հայկ Բեջանյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Տնտեսություն
18.07.2023 | 19:02Արցախում օրհասական իրավիճակ է, և այն ամբողջությամբ ուշադրությունը սևեռում է իր վրա։ Բայց կարևոր այլ թեմաներ բաց չթողնելու համար այսօր տնտեսության ներկա իրավիճակը քննարկել ենք «Ամբերդ» հետազոտական կենտրոնի փորձագետ, տնտեսագետ Հայկ Բեջանյանի հետ։
-Պարո՛ն Բեջանյան, այսօրվա հոգեբանական վիճակը նմանվում է 2020 թվականի պատերազմի ժամանակաշրջանի իրավիճակին, երբ մի կողմից տնտեսությունը պետք է աշխատեր, որ հարկեր գեներացվեին, մյուս կողմից՝ տրամադրություն ու սիրտ չկար դրա համար։ Ճի՞շտ են զուգահեռները։
-Իրավիճակը նման է, թեև, իհարկե, պատերազմական իրավիճակի լարվածությունը փոքր-ինչ այլ հոգեբանական ազդեցություն է ունենում։ Իսկ ինչ վերաբերում է տնտեսության աշխատելուն, իրականում պատկերը լրիվ հակառակն է։ Եթե պետությունը գտնվում է պատերազմի մեջ, ուրեմն պետք է պատերազմի ամբողջ պետությունը՝ ամբողջ բնակչությունը, ամբողջ տնտեսությունը, բոլոր ենթակառուցվածքները, պետության ամբողջ ներուժը։
-Բացի պետական մակարդակից՝ կա նաև մարդկանց մակարդակը․ երբ իրավիճակն այսպիսին է, մարդկանց համար էլ հոգեբանորեն դժվար է մանր տնտեսական որոշումներ կայացնելը՝ ինչ գնել, ուր գնալ և այլն։ Կա նաև թիրախավորում, որ երբ Արցախում իրավիճակն այսպիսին է, սրճարանները լիքն են և այլն։ Այստեղ կա՞ հակասություն։
-Հակասություն կա, և ամեն մարդու ներսում է՝ ռացիոնալ և ոչ ռացիոնալ մտածելակերպով։ Որովհետև մի կողմից՝ յուրաքանչյուր մարդ ուզում է նաև ապրել, բավարարել իր պահանջմունքներն ու ցանկությունները, մյուս կողմից՝ դրա հետ հակադրվում է մյուս քաղաքացին, որին ենթագիտակցությունը դրդում է հետ մնալ այդ ամենից։
Երբ պետության առաջ լինի հստակ նպատակ, և պետությունն ինքը ցույց տա, որ իր ամբողջ ներուժով պատերազմի մեջ է, և ամեն լուման, ամեն վայրկյանը ծախսվում է համազգային նպատակին հասնելու համար, վստահ եմ՝ շատ քաղաքացիներ, գերակշիռ մասը կգնա այդ նպատակի հետևից։ Բայց երբ այդ նպատակը ձևակերպված չէ, և նաև առօրյա կյանքն էլ ցույց է տալիս, որ պետության ենթակառուցվածքների և իշխանության համար միասնական մոտեցման հարց չկա, այդ դեպքում նաև պատճառ չեմ տեսնում քննադատելու այն քաղաքացիներին, որոնք սրճարաններում կազմակերպում են իրենց խրախճանքը։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։
Գարիկ Հարությունյան