Տոն, թե պայքարի օր․ կանայք՝ կանանց մասին․ ՏԵՍԱՆՅՈւԹ

Լուրեր

01.11.2024 | 12:27
Ուկրաինական ԱԹՍ-ն գրոհել է Ստավրոպոլի նավթի պահեստը․ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
01.11.2024 | 12:16
Տարադրամի փոխանակման պատրվակով խարդախությամբ գումարներ հափշտակելու նոր մեխանիզմ․ ՀՀ ՔԿ-ն զգուշացնում է
01.11.2024 | 12:08
COP17-ը ՀՀ-ում կանցկացվի, ԱՄՆ-ն ողջունում է ՀՀ-Ադրբեջան սահմանազատման կանոնակարգի պաշտոնականացումը․ ԼՈՒՐԵՐ
01.11.2024 | 12:05
Երևանում ապօրինի զենք պահելու կասկածանքով ձերբակալված բոլոր անձինք ազատ են արձակվել. ՄԻՊ
01.11.2024 | 12:03
Բյուջե-2025-ի նախագծի քննարկումները ԱԺ հանձնաժողովներում. ՈՒՂԻՂ
01.11.2024 | 11:56
Բլինքենը չի մասնակցի Բաքվում կայանալիք COP29-ին` ի տարբերություն նախորդ համաժողովների
01.11.2024 | 11:45
Շիրակի մարզպետարանի պաշտոնյային մեղադրանք է ներկայացվել ավելի քան 5000 դոլար կաշառք ստանալու համար
01.11.2024 | 11:37
ՊԵԿ-ը առաքանուց «հաշիշի յուղ» է հայտնաբերել, կան ձերբակալվածներ
01.11.2024 | 11:25
Բաքուն ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպանին մեղադրել է Ադրբեջանի դեմ «զրպարտչական արշավի» մեջ
01.11.2024 | 11:17
ՀՀ նախագահը շնորհավորել է Միրզոյանին ու Սիմիդյանին՝ 2025 թ-ին COP17-ը Հայաստանում անցկացնելու համար
01.11.2024 | 11:05
Իսպանիայում ջրհեղեղի հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 158-ի
01.11.2024 | 10:56
Հովհաննես Ավետիսյանը ազատ է արձակվել
01.11.2024 | 10:33
Պիստակներում թաքցված թմրամիջոց․ Իրանի քաղաքացիներ են ձերբակալվել
01.11.2024 | 10:17
NYMEX. թանկարժեք մետաղների գները նվազել են
01.11.2024 | 10:01
Արտարժույթների փոխարժեքները՝ նոյեմբերի 1-ի դրությամբ
Բոլորը

Ծաղիկներ, փափուկ խաղալիք, շոկոլադ … 113 տարի առաջ ի՞նչ իմանար Կլարա Ցետկինը, որ աշխատավոր կանանց իրավունքների համար սկսված պայքարը խորհրդանշող օրը կվերափոխվի և կդառնա պարզապես տոն։ Իսկ այս նվերները ստացող կանանցից շատերը չեն էլ հիշի, թե ինչպես և ինչու սկսվեց այդ պայքարը։

Իսկ կար ժամանակ, երբ Կանանց միջազգային օրն առաջին հերթին ասոցացվում էր կանանց իրավունքների համար շարժման հետ։ 1857 թվականի մարտի 8-ին Նյու Յորքի տեքստիլ գործարանների կին աշխատողներն իրենց իրավունքների պաշտպանության համար քայլերթ իրականացրին քաղաքի փողոցներով: Պատճառը ցածր աշխատավարձն ու աշխատանքի վատ պայմաններն էին: Պայքարը կապվում է կանանց իրավունքների համար պայքարող գերմանացի ակտիվիստ Կլարա Ցետկինի անվան հետ: Առաջին անգամ Կանանց միջազգային օրը կազմակերպված տոնվեց շուրջ կես դար անց՝ 1911 թվականին Գերմանիայում, Ավստրիայում, Շվեյցարիայում և Դանիայում:  Հետագայում աշխարհագրությունն ընդլայնվեց։

Թեև կանանց իրավունքների համար պայքարն ունի առնվազն հարյուրամյակների պատմություն, մինչ օրս աշխարհի բազմաթիվ երկրներում, այդ թվում՝ Հայաստանում, կանանց և տղամարդկանց իրավահավասարության հարցում խնդիրները մնում են։

Մեր օրերում մասնագիտական կրթություն ունեցող կանանց 42 տոկոսը չի աշխատում, ավելին՝ ՀՀ-ում կանանց միջին աշխատավարձը ցածր է տղամարդկանց աշխատավարձից, իսկ տնտեսապես ոչ ակտիվ կանանց 47%-ը տնային տնտեսուհիներն են կամ տնային տնտեսությամբ զբաղվողների 98.5%-ը կանայք են:

Բայց կան կանայք, որ փորձել և կարողացել են կոտրել տարածված կարծրատիպերը։ Նրանցից մեկն էլ ինքնազարգացման ու ժամանցի «The LOFT» կենտրոնների տնօրեն Արևիկ Համբարձումյանն է։ Նրան հանդիպեցինք իր տանը․ թեև օրը ոչ աշխատանքային էր, բայց դա որևէ բան չէր փոխել Արևիկի գերծանրաբեռնված գրաֆիկում։ Գործարար կինն այսօր ժպիտով է հիշում իր ընտրած ճանապարհին հանդիպած դժվարությունները։

Ծանրաբեռնված աշխատանքում Արևիկը, սակայն, փորձում է հավասարակշռություն և ժամանակ գտնել ընտանիքի և մեկուկես տարեկան դստեր համար։ Ժպիտով է ընդգծում՝ հաճախ, ինչպես լուսանկարները մշակելիս, կյանքում ևս ֆիլտրերի կարիք է զգացվում։

Խոսելով կանանց իրավունքների մասին՝ Արևիկ Համբարձումյանն ուշադրության է հրավիրում դարեր շարունակ հայ կնոջ դերի վրա։ Շեշտում է՝ պատմության մեջ Հայաստանն ունեցել է 150 թագուհի, որից 104-ը եղել են հայուհիներ։

Ի՞նչ է պակասում այսօր հայ կնոջն ինքնաբավ և ինքն իր հետ ներդաշնակ լինելու համար․ Արևիկ Համբարձումյանն ասում է՝ չի սիրում հայ կին, գործարար կին կամ հաջողակ կին տարանջատումը։

Մանրամասները՝ տեսանյութում։

Ռոզա Վարդանյան