11.01.2025 | 19:09
Երկրաշարժ Սպիտակ քաղաքից 1 կմ հյուսիս
Երևանը ՏՏ Top-250 քաղաքների մեջ է․ դոլարի գինն անբարենպաստ է, կարող է երկրի համար հետևանքներ ունենալ․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Տնտեսություն
12.11.2022 | 12:45
Դոլարի փոխարժեքի պատճառով ՏՏ ոլորտի կորուստների, ոլորտի կարգավորման և շարժերի մասին Factor.am-ը զրուցել է ՓՄՁ համագործակցության ասոցիացիայի խորհրդի անդամ, «Հիմնարկ» ընկերության համահիմնադիր և տնօրեն Ռուբեն Օսիպյանի հետ։
— Պարոն Օսիպյան, սկսենք պարզից՝ ինչո՞ւ է ՏՏ ոլորտը կորուստներ կրում դոլարի փոխարժեքի նվազումից։
— Նախևառաջ սկսենք նրանից, որ ՏՏ ոլորտը բազմապրոֆիլ համակարգ է, և ընկերությունները, որ գործում են այդ ոլորտում, բավական տարբեր են՝ թե՛ իրենց ուղղվածությամբ, թե՛ շուկաներով, թե՛ տեսակներով։ Այս տեսանկյունից ուզում եմ ուշադրություն հրավիրել ստարտափ ընկերությունների վրա։
Այդ ընկերությունները ստեղծում են նորամուծություն, և երբ այդ նորամուծությունը պահանջարկ է վայելում միջազգային շուկայում, նրանք անցնում են ագրեսիվ, արագ աճի փուլի, որի ֆինանսավորման համար ստանում են ներդրում վենչուրային հիմնադրամներից։ Եվ ներդրումների ստացման պրոցեսը բավականին երկար, ծավալուն, դժվար գործընթաց է․ մոտ 6 ամիս բանակցություններ են լինում, կնքվում են պայմանագրեր, որոնցով տվյալ ընկերությունները շատ հստակ ցուցանիշների խոստումներ են տալիս իրենց գործընկերներին, ներդրողներին։
Ստեղծվում է իրավիճակ, երբ ընկերությունները որոշակի ժամանակ առաջ բանակցել են և ստացել են ներդրումներ, որոնցով հստակ պլան է կազմված։ Հիմա փոխարժեքի փոփոխության հետևանքով ընկերությունների ծախսի գերակշիռ մասը գնում է դեպի աշխատավարձ։ Եվ երբ դոլարի փոխարժեքը նվազում է, ստացվում է, որ ընկերությունը կարող է վճարել շատ ավելի քիչ աշխատավարձ։
Հիմա այս մարդկանց մոտ ստեղծվել է ճգնաժամային իրավիճակ, երբ իրենք մեծ ռիսկ ունեն, որ իրենց տված խոստումները չեն կարողանա կատարել։
— Դա ի՞նչ կնշանակի։
— Դա կնշանակի, որ օրինակ՝ չեն հասցնում որոշակի գործողություններ անել, և ներդրողների կողմից ներդրումների հաջորդ տրանշը հրացականի տակ է դրվում։ Դա կարող է նշանակել, որ պարզապես ընկերության հաջողությունը էապես դանդաղելու է։ Դա կարող է նշանակել նաև այն, որ Հայաստանը ևս մեկ գործոնով կկորցնի իր գրավչությունը միջազգային ներդրողների համար։
Ըստ Startup Link միջազգային ռեյտինգային ընկերության՝ Հայաստանը հիմա տարածաշրջանում առաջատարն է ստարտափ էկոհամակարգի տեսանկյունից։ Երևանը մտել է Top 250 քաղաքների մեջ՝ անցյալ տարվա դրությամբ։
— Աշխարհո՞ւմ։
— Այո, աշխարհում։ Եվ այդ ամեն ինչը ստեղծում է նախապայմաններ, որ ժամանակի ընթացքում Հայաստանը դառնա ՏՏ ստարտափների տարածաշրջանային հաբ։ Միաժամանակ աշխարհը տեղում չի մնում։ Թե՛ Վրաստանը, թե՛ Ադրբեջանը ներդրումներ են կատարում զարգացման ուղղությամբ։
— Այսինքն, նույնիսկ եթե տեղում մնանք, հետ կընկնենք։
— Այո։ Եվ այս տեսանկյունից, դոլարի հետ ստեղծված իրավիճակը ստարտափների համար ստեղծում է անբարենպաստ պայմաններ, որը կարող է նաև երկրի համար հետևանքներ ունենալ։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։
Գարիկ Հարությունյան
