Ստալինյան ռեպրեսիաները՝ «Ամերիկացին» ֆիլմում․ հոլիվուդյան ռեժիսոր Մայքլ Գյուրջյանը Երևանում է․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Ամերիկահայ գրող, կինոռեժիսոր, դերասան, «Էմմիի» մրցանակակիր Մայքլ Գյուրջյանը Հայաստանում է:

Հենց նրա հեղինակած «Ամերիկացին» ֆիլմով բացվեց Երևանի «Ոսկե ծիրան» 19-րդ միջազգային կինոփառատոնը: Հայ-ամերիկյան համատեղ արտադրության ֆիլմը նկարահանվել է Հայաստանում, հայ դերասանների մասնակցությամբ: Կինոնկարը եզակի անդրադարձ է ստալինյան ռեպրեսիաների շրջանին:

Ցեղասպանությունը վերապրած Չարլին, որ ԱՄՆ քաղաքացի է, 40-ականներին հայրենադարձվում է Հայաստան, սակայն նրան դիմավորում է Խորհրդային Միության դաժան իրականությունը: Նրան անմիջապես ձերբակալում և բանտարկում են՝ փողկապ կապելու անհեթեթ մեղադրանքով: Չարլիին պահում են մենախցում, որպեսզի շրջապատի վրա, իբր, չազդի իր «աշխարհաքաղաքական» հայացքներով: Երբ թվում էր, թե դրությունն անելանելի է, պարզում է՝ բանտի պատը երկրաշարժից վնասվել է․ դա նոր հնարավորություն է ընձեռում հերոսին՝ կապ ապահովելով արտաքին աշխարհի հետ:

«Ֆիլմ, որը լի է հույսով». այսպես է բնութագրում իր աշխատանքը Մայքլ Գյուրջյանը: Ռեժիսորն ասում է՝ ֆիլմն աշխարհին պետք է ներկայացվի որպես հայկական արտադրանք: Գյուրջյանն այն նվիրում է Տրապիզոնի գյուղերից մեկում ծնված և ապշեցուցիչ ճակատագիր ունեցած պապի` Մանուկ Գյուրջյանի հիշատակին:

Մայքլ Գյուրջյանն «Էմմի» մրցանակ է ստացել մեկ այլ՝ «Դեյվիդի մայրը» հեռուստաֆիլմի համար: Կինոաշխարհին հայտնի է նաև «Ոսկե գլոբուսի» արժանացած «Հինգով ենք» սերիալում խաղացած դերով: Վերջերս նա Ռոբերտ դե Նիրոյի հետ նկարահանվել է HBO-ի «Մեծն ստախոսը» ֆիլմում, իսկ նրա «Պատրանք» կինոնկարում նկարահանվել է լեգենդար Քըրք Դուգլասը։ Մայքլ Գյուրջյանը, երկար տարիներ աշխատելով Հոլիվուդում որպես դերասան, ինչ-որ պահի անձամբ է որոշել սցենարներ գրել ու ֆիլմեր նկարահանել: Ասում է` նպատակ ուներ ստեղծել ֆիլմ, որը միայն հայերին չէ, որ կհետաքրքրեր ու կհուզեր: Երբ սկսել են նկարահանումները, գլուխ է բարձրացրել քովիդը: Նկարահանող խումբը ստիպված է եղել մի շարք դժվարություններ հաղթահարել:

Այնուամենայնիվ, ռեժիսորը նկատում է` Հայաստանում ավելի հեշտ է ֆիլմ նկարահանել, և, որքան էլ պարադոքսալ է հնչում, նրա խոսքով` այստեղ ազատություններն ավելի շատ են, քան Միացյալ Նահանգներում: Այնտեղ ֆիլմ նկարահանելիս, ըստ ռեժիսորի, բյուրոկրատական խնդիրների բախվելու հավանականությունը զգալիորեն ավելի մեծ է:

Մայքլ Գյուրջյանն ունի նաև հրապարակված վեպեր, որոնցից մեկը կոչվում է «Ի՞նչ կա աստղերի ետևում», և հարցին, թե, ի վերջո, ի՞նչ կա աստղերի ետևում՝ Գյուրջյանը ժպիտով է պատասխանում՝ «Հայաստան»:

Մանրամասները՝ տեսանյութում։

Աննա Բաբաջանյան