Դրամի արժևորումը կարող է որոշակիորեն զսպել գնաճը, բայց ժամանակ է անհրաժեշտ․ Հայկազ Ֆանյան․ ՏԵՍԱՆՅՈւԹ
Տնտեսություն
06.08.2021 | 20:31Դոլարի գնի, ապրանքների գների բարձրացման և տնտեսական իրավիճակի մասին զրուցել ենք տնտեսագետ Հայկազ Ֆանյանի հետ։
— Պարո՛ն Ֆանյան, դոլարի, արտարժույթի գները բարձրանում են, իջնում են։ Դոլարի գինը հասավ մինչև 530 դրամի, հետո իջավ մինչև 480 դրամ, հիմա կրկին բարձրանում է։ Ի՞նչ է կատարվում ընդհանրապես։
— Մի շարք գործոններ են աշխատում փոխարժեքի վրա։ Հայաստանում արտահանումն ավելի առաջանցիկ տեմպերով է աճում, քան ներմուծումը։ Սա նպաստում է, որ դրսից ավելի շատ գումար գա Հայաստան, քան մենք պետք է վճարենք դրսից որոշակի ապրանքներ ստանալու համար։ Սա նպաստում է, որ ունենանք դրամի արժևորում։
Երկրորդ գործոնը, և ամենակարևոր գործոններից մեկը Ռուսաստան արտագնա աշխատանքի մեկնած մեր հայրենակիցների թիվն է։ Սեզոնային աշխատանքի մեկնելով մարտ-ապրիլ ամիսներին՝ նրանք մայիսից սկսած պարբերաբար փոխանցումներ են անում։ Բնականաբար, երբ արտարժույթի է գալիս երկիր, այսինքն՝ արտարժույթի առաջարկը ավելանում է, հետևաբար, գինը որոշակի ընկնում է։
— Ապրանքների գներն աճում են, երբ դոլարը բարձրանում է։ Դրսից բերվող ապրանքների մասին է խոսքը։ Բայց չեն նվազում այդ գները, երբ դոլարն էժանանում է։ Ինչո՞ւ։
— Գիտեք, դրա համար որոշակի ժամանակային լագ (հապաղում) է անհրաժեշտ։ Ըստ էության, հաշվի առնելով, որ մենք ունենք հուլիսը հուլիսի նկատմամբ 12-ամսյա գնաճը 8,2 տոկոս, փոխարժեքը անուղղակիորեն կարող է հանդիսանալ գործոններից մեկը, որ թույլ կտա որոշակիորեն գնաճը զսպել։
Մանավանդ, եթե հաշվի ենք առնում, թե որ ապրանքներն են մեզ մոտ թանկացել, հիմնական ապրանքները էկզոգեն գործոնների հետ են կապված։ Այսինքն այն ապրանքներն են, որ մենք ներմուծում ենք։ Օրինակ՝ ձեթը, բենզինը, նման ապրանքներ։
— Կառավարության այսօրվա նիստում ասվեց, որ կառավարության ծրագիր պետք է ներկայացվի մինչև օգոստոսի վերջ։ Հաշվի առնելով և՛ Արցախի իրավիճակը, և՛ ընդհանրապես հետպատերազմյան իրավիճակը՝ Հայաստանի կառավարության առաջնահերթությունները՝ որո՞նք պետք է լինեն տնտեսության մեջ առաջիկա 5 տարում։
— Եթե, օրինակ, ամփոփելու լինենք նախորդ կառավարության գործունեությունը, պետք է նշենք հիմնական երկու ուղղություն, որ գոնե ինձ համար բավարար չէր։ Խոսքը վերաբերում է օտարերկրյա ներդրումների ներգրավմանը և կապիտալ ծախսերի թերակատարմանը, որ քրոնիկ խնդիր է։
Եթե նոր ձևավորվելիք կառավարությանը հաջողվի գոնե ներդրումների մասով այդ իրավիճակը որոշակիորեն շտկել, դա, բնականաբար, դրականորեն կազդի մեր տնտեսության վրա։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։
Գարիկ Հարությունյան