Հակամարտությունը կարգավորելու ժամանակը վաղուց արդեն հասունացել է. Սերժ Սարգսյանի ելույթը ԵԽԽՎ նիստին

Նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր Ստրասբուրգում մասնակցել է Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի ձմեռային նստաշրջանի լիագումար նիստին, որտեղ հանդես է եկել ելույթով և պատասխանել պատգամավորներին հետաքրքրող հարցերին:

Նախագահ Սերժ Սարգսյանի ելույթը ԵԽԽՎ հունվարյան նստաշրջանին

Խորհրդարանական վեհաժողովի hարգարժա՛ն նախագահ,
Հարգելի՛ պարոն Գլխավոր քարտուղար,
Վեհաժողովի հարգելի՛ անդամներ,

Նախ ջերմորեն ողջունում եմ ձեզ ու իհարկե շնորհավորում Ձեզ, հարգարժա՛ն պարոն Նիկոլետի, Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի նախագահի բարձր պաշտոնը ստանձնելու կապակցությամբ։ Հիրավի, Ձեզ վիճակվել է նախագահել մեր Վեհաժողովը բավական բարդ ժամանակաշրջանում: Հավատացած եմ, որ Ձեր երկարամյա փորձն ու անձնական որակներն ավելի քան պահանջված են մեր կառույցի հետագա հաջողության և հեղինակության համար: Ցանկանում եմ նաև բարձր գնահատել տիկին Կիրիակիդեսի աշխատանքը, ով լավագույնս իրականացրեց ԵԽԽՎ նախագահի առաքելությունը։

Նախորդ անգամ պատիվ եմ ունեցել ելույթով հանդես գալու այս բարձր ամբիոնից 2013 թվականին, երբ Հայաստանը նախագահում էր Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեում։ Այդ առաքելությունը կարևոր հանգրվան էր Եվրոպայի խորհրդի ընդարձակ ընտանիքում մեր ինտեգրվելու տեսանկյունից: Կարծում եմ՝ մենք այն պատվով իրականացրինք:

Վաղը հունվարի 25-ն է՝ այն օրը, երբ մենք 17 տարի առաջ անդամակցեցինք Եվրոպայի խորհրդին: Երբ անդամակցում էինք համաեվրոպական այս կառույցին, լիովին գիտակցում էինք, թե ինչ ճանապարհ ենք անցնելու: Գիտակցում էինք նաև, որ ժողովրդավարության կառուցումն ու ամրապնդումը առանց Եվրոպայի խորհրդի կառույցների աջակցության և անմիջական մասնակցության դյուրին չէին լինելու: Իսկապես, քաղաքական կամքի ու համատեղ կառուցողական աշխատանքի շնորհիվ հնարավոր եղավ հաղթահարել բազմաթիվ խոչընդոտներ և հասնել խորքային բարեփոխումների:

Այսօր Վեհաժողովի այս դահլիճում, հպարտությամբ կարող եմ հայտարարել. մենք կատարել ենք Եվրոպայի խորհրդի առջև ստանձնած՝ Հայաստանի ժողովրդավարացման հիմնական հանձնառությունները: Սա միայն մեր պնդումը չէ: Ժողովրդավարական ինստիտուտների կայացման ուղղությամբ մեր արձանագրած հաջողությունները ճանաչվել են Եվրոպայի խորհրդի մոնիտորինգային մարմինների զեկույցներով։ Մենք հաստատակամորեն շարունակում ենք համաեվրոպական իրավական համակարգին միանալու գործընթացը, և այսօր մեր երկրի կողմից ստորագրված կոնվենցիաների թիվը մոտենում է 70-ի։ Ասեմ, որ սա սոսկ ստանձնած պարտավորությունների կատարման գործընթաց չէ մեզ համար. մենք առաջին հերթին մեր հավատամքն ու պատկերացումներն ենք կյանքի կոչում այս ճանապարհով։ Եվ դա շարունակելու ենք։ Ավելին, այս ապրիլից սկսած մեր երկրի ընթացքը բարեփոխումների ճանապարհով նոր արագություն է ստանալու, քանի որ նախ՝ այդ ժամանակ ամբողջովին ուժի մեջ կմտնեն սահմանադրական փոփոխությունները և երկրորդ՝ մենք արդեն սկսում ենք Եվրոպական միության հետ ստորագրած Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրով նախատեսված քայլերը։

Յուրաքանչյուր ժողովրդավարություն կենդանի օրգանիզմ է: Մեր պետականաշինության քառորդդարյա ջանքերն ուղղված էին հենց դրա սնուցմանը: Մենք քաջ գիտակցում ենք, որ ժողովրդավարությունը մշտապես պահանջում է ուշադրություն, վերաիմաստավորում, զարգացում. այն չի կարող դոփել տեղում և կենսունակ լինելու համար պետք է քայլի ժամանակին համընթաց։ Հենց այս տրամաբանությամբ էլ ձեռնամուխ եղանք Հայաստանում սահմանադրական բարեփոխումների իրականացմանը, որին Եվրոպայի խորհուրդը ցուցաբերեց իր համակողմանի աջակցությունը։ 

Ապրիլ ամսին ավարտին կհասնի այդ գործընթացը Եվրոպայի խորհրդի երեք հիմնասյուների՝ իրավունքի գերակայության, մարդու իրավունքների պաշտպանության և ժողովրդավարության ամրապնդման հստակ տեսլականով։ Մեր երկրում ժողովրդավարության ամրապնդման լավագույն ուղի ընտրեցինք անցումը խորհրդարանական կառավարման ձևին։ Այդ գործընթացի մեկնարկը 2013 թվականին ազդարարեցի հենց այս բարձր ամբիոնից։ 

Հարգելի՛ տիկնայք և պարոնայք,

Եվրոպայի խորհրդին անդամակցելուց ի վեր մենք ականջալուր ենք եղել մեր գործընկերների թե՛ քաջալերանքին, թե՛ քննադատությանը։ Կասկած չունեմ, որ թե՛ մեկը, թե՛ մյուսը իրենց նպաստն են բերել Հայաստանի առաջընթացին: 

Այս ողջ ընթացքում մենք սերտորեն համագործակցել ենք Վենետիկի հանձնաժողովի հետ, որի փորձագիտական կարծիքի հիման վրա լրամշակվել էր սահմանադրական բարեփոխումների փաթեթը։ Փոխվստահության մթնոլորտում արդյունավետ այս աշխատանքը շարունակվում է առ այսօր՝ բարեփոխված Սահմանադրության ներքո բազմաթիվ նոր օրենսդրական լուծումները կյանքի կոչելու գործընթացում։ Դա լավագույնս դրսևորվեց Հայաստանի ընտրական նոր օրենսգրքի քննարկումների ժամանակ, որն ընդունվեց տարբեր քաղաքական ուժերի մասնակցությամբ՝ թափանցիկ և ներառական գործընթացի արդյունքում: Մենք անգամ դիմեցինք աննախադեպ քայլի՝ օրենքում ամրագրելով քվեարկողների կողմից ստորագրված ընտրացուցակների հրապարակման պահանջ: Դա, ինչպես գիտեք, ընդունված պրակտիկա չէ, հատկապես անհատական տվյալների պաշտպանության տեսանկյունից: Սակայն մենք դա արեցինք՝ ընտրությունների հանդեպ հանրության առավել բարձր վստահությունն ապահովելու համար։ 

Նոր ընտրական օրենսգրքի կենսունակությունը լավագույնս դրսևորվեց 2017 թվականի ապրիլի խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ, որին հրավիրված մեծ թվով դիտորդական առաքելությունների թվում էր նաև այս Վեհաժողովի պատվիրակությունը։ 

Հարկ եմ համարում ընդգծել, որ ընտրական նոր օրենսգրքի շնորհիվ Ազգային ժողովում այժմ հատկացված են պարտադիր տեղեր ազգային փոքրամասնությունների ներկայացուցիչների համար: Դա ևս մեկ քայլ է առավել մասնակցային կառավարում ապահովելու ուղղությամբ: 
Այժմ բարեփոխման ընթացքում են դատական, քրեական, քրեական դատավարության օրենսգրքերը, հանրաքվեի ու սահմանադրական դատարանի մասին օրենքները։ Մենք քաջ գիտակցում ենք, որ իրավունքի գերակայության երաշխավորումը հնարավոր է միայն արդյունավետ, անկախ, կոռուպցիոն ռիսկերից զերծ դատաիրավական համակարգի պայմաններում։ 

Այս համատեքստում մենք կարևորում ենք Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի դերը, որի որոշումներն ու վճիռները կարևոր նշանակություն են ունենում մեր երկրում արդարադատության որակի բարձրացման առումով: ՄԻԵԴ-ի որոշումների հիման վրա կատարել ենք մի շարք օրենսդրական բարեփոխումներ, կատարելագործել ենք իրավակիրառ պրակտիկան: Սրանք կարևոր քայլեր են մեր երկրում մարդու իրավունքների պաշտպանությունն ամրապնդելու ուղղությամբ: Մեր այդ աշխատանքն աննկատ չի անցնում. ՄԻԵԴ-ի վճիռները պատշաճ և հետևողական կատարելու հարցում Հայաստանի Հանրապետությունը Եվրոպայի խորհրդի անդամ երկրների առաջատարներից մեկն է: 

Հավատացած ենք, որ մարդու իրավունքների պատշաճ երաշխավորումն ու ժողովրդավարական արժեքների ամրապնդումը չեն կարող արդյունավետ լինել` առանց կոռուպցիայի դեմ անզիջում պայքարի: Կոռուպցիայի դեմ պայքարը պետք է գերակայություն հանդիսանա հասարակական և քաղաքական բոլոր շերտերում։ Այս առումով Հայաստանի Հանրապետությունը նոր որակի գործիքակազմ է նախատեսել: Մասնավորապես, նախորդ տարվա կեսերին խորհրդարանը միաձայն ընդունեց մի քանի օրենքներ, որոնցով երկրում առաջին անգամ ստեղծվում է միջազգային բոլոր չափանիշներին համապատասխանող կոռուպցիայի կանխարգելման մարմին։ Այն կսկսի գործել այս տարվանից, և դրա անդամները կընտրվեն խորհրդարանի կողմից: Նույն հակակոռուպցիոն փաթեթի շրջանակում ընդունվեց ազդարարման համակարգի և ազդարարների պաշտպանության օրենքը: Մենք նաև քրեականացրել ենք ապօրինի հարստացումը: Մենք լրջորեն ենք տրամադրված և հանձնառու ենք շարունակելու մեր համակարգային և հետևողական ամենօրյա աշխատանքը կոռուպցիայի ախտն արմատախիլ անելու ուղղությամբ:

Վեհաժողովի հարգելի՛ անդամներ,

Եվրոպայի խորհրդի անդամակցությունից ի վեր մեր երկիրն ամենայն պատասխանատվությամբ է վերաբերվել թե՛ ստանձնած պարտավորությունների կատարմանը, թե՛ այս կառույցի հիմնարար արժեքների հանդեպ մեր հավաքական հանձնառությանը: 

Սակայն, վերջին տարիներին, ցավոք, մենք այս կառույցում ականատես եղանք աննախադեպ արժեքային ճգնաժամի, երբ որոշ, մեղմ ասած, անպատասխանատու պատգամավորների՝ Եվրոպայի խորհրդի բուն առաքելությանը հակասող գործելակերպը ծանր վնաս հասցրեց կազմակերպության հեղինակությանը: Եվրոպայի խորհրդի մեծ ընտանիքին նետվեց թերևս ամենամեծ մարտահրավերը՝ իր ստեղծումից ի վեր, երբ բացահայտվեցին Վեհաժողովում պատգամավորների կաշառման, դրանց արդյունքում անարդար քվեարկությունների դեպքեր: 
2014 թվականից ի վեր մի շարք քաղաքականապես կողմնակալ և աղմկահարույց զեկույցներ, բանաձևեր հայաստանյան հասարակության շրջանում Վեհաժողովի նկատմամբ վերաբերմունքի խիստ փոփոխություն առաջացրին: Միևնույն ժամանակ, այդ բացահայտումները հույս են ներշնչում, որ նման արատավոր երևույթների կյանքը կարճ է։ Վաղ թե ուշ դրանք ջրի երես են դուրս գալիս՝ զրոյացնելով այդ եղանակով ընդունված բանաձևերը, ինչպես նաև հեղինակազրկելով դրանց հետևում կանգնած մարդկանց և ուժերին: Հավատացած եմ, որ կոռուպցիոն բացահայտումներն ուսումնասիրող անկախ հետաքննող մարմնի զեկույցը արմատախիլ կանի այդ արատավոր երևույթը՝ նպաստելով անդամ պետություններում մեր կառույցի հանդեպ վստահության ամրապնդմանը: 

Հարգելի՛ տիկնայք և պարոնայք,

Եվրոպայի խորհրդին անդամակցելիս՝ Հայաստանը պարտավորություն ստանձնեց նաև հետամուտ լինելու Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորմանը բացառապես խաղաղ ճանապարհով` շարունակելով այդ նպատակով գործադրել իր ազդեցությունը Արցախի վրա: Թեև Եվրոպայի խորհուրդը հակամարտությունների կարգավորման հարթակ չէ, այդուհանդերձ, ելնելով մեր ստանձնած վերոհիշյալ պարտավորությունից՝ հարկ եմ համարում համառոտ անդրադառնալ այս խնդրին: 

Սրանից ուղիղ 30 տարի առաջ արտաքուստ կարող էր թվալ, թե ամեն ինչ հանդարտ ու խաղաղ է Արցախում: Սակայն այդ մակերեսային պատկերը խաբուսիկ էր: Մենք երբեք չէինք հաշտվել Արցախն Ադրբեջանին բռնակցելու Ստալինի որոշման հետ: 

Այդ տարիների ընթացքում խիստ մտահոգ էր Արցախի ժողովուրդը, քանի որ Բաքվի իշխանություններն ամեն ինչ անում էին հայերին իրենց պատմական բնօրրանից դուրս մղելու համար: Եթե 1926 թվականի մարդահամարով հայերը կազմում էին Արցախի բնակչության գրեթե 90 տոկոսը, ապա Բաքվի այդ քաղաքականության հետևանքով 1988 թվականին՝ ընդամենը 77 տոկոսը: Ես ինքս այդ իրողություններով մտահոգված արցախցիներից մեկն եմ եղել:

1988 թվականի փետրվարին արցախցիներն ընդվզեցին Բաքվի քաղաքականության դեմ և փորձեցին խաղաղ ճանապարհով իրացնել Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը: Ես այդ ընդվզման առաջին շարքերում եմ եղել: Արցախի խորհրդարանը որոշում ընդունեց, մարդիկ դուրս եկան խաղաղ ցույցերի: Ադրբեջանի պատասխանը պարզապես բացասական չէր: Ադրբեջանի պատասխանն էր Արցախից հարյուրավոր կիլոմետր հեռու գտնվող Սումգայիթ քաղաքում ապրող հայերի հանդեպ կոտորած իրականացնելը: Հայերից վրեժ էին լուծում Արցախի կայացրած որոշման համար:

Կշեռքի մի նժարում խորհրդարանի որոշումը և խաղաղ ցույցն էր, մյուս նժարում՝ բռնությունն ու կոտորածը: Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման հետ առնչվող յուրաքանչյուր ոք պետք է քաջ գիտակցի այս իրողությունը: 

Հենց այդ պատճառով սին են հակամարտող կողմերի միջև հավասարության նշան դնելու բոլոր փորձերը: Նման հավասարեցումը կեղծ անկողմնակալություն է: Այդպիսով հավասարության նշան է դրվում Սումգայիթի ջարդարարի և նրա զոհի միջև: Այս տարի փետրվարի 27-ին մենք ոգեկոչելու ենք Սումգայիթի ջարդերի զոհերին: 

Ջարդերը վերածվեցին պետական քաղաքականության և Ադրբեջանը սանձազերծեց պատերազմ, որի նպատակն էր Արցախի հայ բնակչության լիակատար բնաջնջումը: Արդարության պակասուրդի և բնաջնջման սպառնալիքի պայմաններում Արցախը չուներ որևէ այլ ելք, քան ինքնապաշտպանության դիմելը: Այստեղ ևս ես առաջին շարքերում եմ եղել և վայրկյան իսկ չեմ ափսոսում ժամանակին կատարած իմ ընտրության համար: 

Հակամարտությունը կարգավորելու ժամանակը վաղուց արդեն հասունացել է: Դրա համար անհրաժեշտ է խստագույնս պահպանել հաստատված հրադադարի ռեժիմը և կատարել նախկինում ձեռք բերված բոլոր պայմանավորվածությունները: Հանգուցալուծումը պետք է լինի խաղաղ և հաղթահարի արդարության պակասուրդը: Ես այս հարցում նույնպես միշտ առաջին շարքերում եմ լինելու, որտեղ էլ որ գտնվեմ: Կողմերը պետք է միասին ստանձնեն Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորման պատասխանատվությունը՝ գտնելով փոխզիջումային հանգուցալուծում: 

ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հովանու ներքո ընթացող բանակցային գործընթացն այս հակամարտության կարգավորման միջազգայնորեն համաձայնեցված միակ ձևաչափն է։ Այս ձևաչափին բազմիցս իր աջակցությունն է հայտնել միջազգային հանրությունը, այդ թվում նաև Եվրոպայի խորհուրդը։ Հայաստանի և Ադրբեջանի ստանձնած հանձնառությունը պահանջում է հակամարտող բոլոր կողմերի համատեղ ջանքերը: 

Սակայն Ադրբեջանն ակնհայտորեն պատրաստ չէ դրան: 2016 թվականի ապրիլին Արցախի դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած ագրեսիան ուղեկցվեց խաղաղ բնակչության և ռազմագերիների դեմ միջազգային հումանիտար իրավունքի աղաղակող խախտումներով: Դա ծանր հարված էր բանակցային գործընթացին, որն արթնացրեց Սումգայիթի ջարդերի մասին սոսկալի հուշերը:

Ցավոք, երբեմն այս Վեհաժողովում էլ տեղ են գտել զարգացումներ, որոնք հաշվի չեն առել նշածս իրողությունները` ջուր լցնելով նրանց ջրաղացին, ովքեր շահագրգռված չեն հիմնահարցի խաղաղ հանգուցալուծման մեջ: Վեհաժողովի բոլոր անդամներին կոչ եմ անում գիտակցել, թե ինչ բացասական հետևանքներ կարող են ունենալ անզգույշ կամ կողմնակալ ձևակերպումները Արցախում առկա առանց այդ էլ փխրուն կայունության վրա։ 

Պատերազմի մշտական վտանգի ներքո Արցախը շարունակում է ժողովրդավարություն կառուցել և խրախուսել մարդու իրավունքների պաշտպանությունը: Այս բոլոր ձեռնարկներում Հայաստանը թև ու թիկունք է լինելու Արցախին, հետևողականորեն պաշտպանելու է Արցախի շահերը և իրավունքները, նպաստելու է Արցախի անվտանգության ամրապնդմանը: Եվրոպայում չպետք է լինեն «գորշ գոտիներ», երբ խոսքը մարդու իրավունքների պաշտպանության մասին է, ինչպես իրավացիորեն նկատել է Եվրոպայի խորհրդի գլխավոր քարտուղարը։ Հուսով եմ՝ հեռու չէ այն օրը, երբ Արցախի կողքին կկանգնի նաև այս կազմակերպությունը՝ իր ողջ փորձագիտական ներուժով: Արցախի բնակիչը դրան արժանի է և այդ իրավունքը վաղուց արդեն վաստակել է:

Մարդու իրավունքների պաշտպանությունը Արցախի իշխանությունների առաջնահերթություններից է. ի թիվս Եվրոպայի խորհրդի հիմնարար փաստաթղթերի՝ Արցախը դեռևս 2015 թվականին միակողմանիորեն միացել է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիային և պարտավորվել լիարժեքորեն կիրարկել այն։ Հատկապես գնահատելի է, որ Լեռնային Ղարաբաղը այս ամենին հասել է իր սեփական ուժերով` առանց միջազգային կառույցների շոշափելի աջակցության, ինչը մեկ անգամ ևս վկայում է, որ այստեղ մարդու իրավունքների պաշտպանությունն ու հարգանքը զուտ խոսքեր չեն, այլ գիտակցված ու հետևողական ընտրություն: 

Արցախը չի կարող դուրս մնալ միջազգային գործընթացներից զուտ այն պատճառով, որ դրան դեմ է Ադրբեջանը, որի իշխանությունները թույլ են տալիս մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների աղաղակող խախտումներ՝ ընդհուպ մինչև ընդդիմադիր գործիչների քրեական հետապնդում, անգամ առևանգում մեկ այլ երկրի տարածքից:

Այստեղ կրկին պետք է անդրադառնամ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի գործունեությանը: ՄԻԵԴ-ի քննարկման առարկա են դարձել Ադրբեջանի քաղաքացիների կողմից ներկայացված դիմումներ, որոնք առնչվում են Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորմանը: Պարզ է, որ ՄԻԵԴ-ը հարցին մոտենում է «գորշ գոտիներ» բացառելու և մարդու իրավունքները Եվրոպայի տարածքում երաշխավորելու նպատակով: Այնուամենայնիվ, ՄԻԵԴ-ի որոշումներում քաղաքական ձևակերպումներն ու գնահատականները կարող են ուղղակիորեն բացասաբար ազդել բանակցային գործընթացի վրա։ Ուստի, անհրաժեշտ է, որ ՄԻԵԴ-ն իր գնահատականներում չափազանց զգուշավոր լինի՝ խուսափելով քաղաքական ձևակերպումներից:

Վեհաժողովի հարգելի՛ անդամներ,

Ներկայիս գլոբալ մարտահրավերների համատեքստում առավել քան խոցելի են մեր երկրների տնտեսությունները: Արդյունքում սոցիալական արդարության և բարեկեցության խնդիրները հանրային ուշադրության կիզակետում են հայտնվում։ Մեր տարածաշրջանի բարդ իրողություններն իրենց հերթին սահմանափակում են տնտեսական աճի ներուժը: Ուստի մենք ձգտում ենք լավագույնս օգտագործել առկա բոլոր հնարավորությունները, այդ թվում նաև՝ ինտեգրացիոն կառույցների ընձեռածները։

Հինգ տարի առաջ՝ 2013 թվականին Հայաստանի ԵԱՏՄ-ին անդամակցելու որոշումից քիչ անց, շատերը, այդ թվում՝ այս դահլիճում, թերահավատություն էին հայտնում Հայաստանի հանդեպ։ Սակայն Հայաստանն ապացուցեց, որ ի զորու է համատեղելու տարբեր ինտեգրացիոն կառույցներում իր ներգրավումը և նույնիսկ դառնալու համագործակցության օրինակելի մոդել։ Ուղիղ երկու ամիս առաջ՝ նոյեմբերի 24-ին Բրյուսելում կայացած Արևելյան գործընկերության գագաթնաժողովի շրջանակում Հայաստանը Եվրոպական միության հետ ստորագրեց Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության մասին համաձայնագիրը, որը նախատեսում է համագործակցության բոլորովին նոր որակ։ Եվ Հայաստանի լիարժեք ինտեգրումը ԵԱՏՄ կազմում բնավ խոչընդոտ չհանդիսացավ: 

Մենք այսօր շարունակում ենք ակտիվորեն ընդլայնել մեր միջազգային ներգրավումը նաև այլ ուղղություններով: Մեզ համար համագործակցության յուրատեսակ հարթակ է Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպությունը թե՛ մարդու իրավունքների առաջխաղացման, թե՛ լեզվամշակութային տեսանկյուններից։ Մեր երկրին ընձեռվել է այս տարվա հոկտեմբերին Ֆրանկոֆոնիայի 17-րդ գագաթնաժողովը Երևանում հյուրընկալելու պատիվը։ 

Գագաթնաժողովն անցկացվելու է «Ապրել միասին» կարգախոսի ներքո և նախատեսվում է համանուն դաշնագրի ընդունում՝ ուղղված մարդու իրավունքների, միջմշակութային և միջկրոնական երկխոսության ամրապնդմանը: Մեզ համար սա պարզապես կարգախոս չէ. հայ ժողովուրդը գիտի ատելության քարոզի, անհանդուրժողականության ու խտրականության գինը և հնարավոր բոլոր հարթակներում պայքարում է դրանց դեմ: 

Հարգելի՛ տիկնայք և պարոնայք,

Հաջորդ տարի նշելու ենք Եվրոպայի խորհրդի հիմնադրման 70-րդ տարեդարձը։ Սա լրջագույն հանգրվան է մեր մեծ ընտանիքի համար, որը գրեթե յոթ տասնամյակ պայքարում է Եվրոպայում մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության համար: Ընդամենը 10 պետության կողմից հիմնադրված այս կառույցն այսօր միավորում է եվրոպական ընտանիքի 47 պետություն՝ 820 միլիոն բնակչությամբ։ Կարծում եմ` սա մեծ ձեռքբերում է, որը պետք է փայփայել, ջանք չխնայել դրական օրակարգի ձևավորման, կառույցի դերի ու նշանակության առավել բարձրացման համար: 

Սակայն սրանով Եվրոպայի խորհրդի առաքելությունը չի սահմանափակվում: Այս կազմակերպությունը մեծ դերակատարում ունի ինչպես քաղաքական, այնպես էլ քաղաքակրթական առումով: Կարծում եմ, որ անհրաժեշտ է նոր լիցք հաղորդել կազմակերպությանը՝ վերաիմաստավորելով համաեվրոպական քաղաքական կառուցվածքում նրա դերն ու նշանակությունը: Կազմակերպության արդյունավետությունը բարձրացնելու համար անհրաժեշտ է ունենալ արդիական մեխանիզմներ, որոնք իրապես պահանջված են մեր հասարակությունների կողմից։ Մենք արդեն տևական ժամանակ մեր ուշադրության կենտրոնում ենք պահում Գլխավոր քարտուղարի ձեռնարկած՝ Եվրոպայի խորհրդի բարեփոխումների ողջունելի գործընթացը: 

Հայաստանը սատարում է նաև Եվրոպայի խորհրդի անդամ պետությունների ղեկավարների 4-րդ գագաթնաժողովը գումարելու գաղափարը։ Կարծում եմ՝ այն լավ առիթ կլինի վեր հանելու մեր մայրցամաքի համար առավել հրատապ խնդիրները և վերահաստատելու առավել կուռ և ներառական Եվրոպայի տեսլականը։ Վստահ եմ, որ Եվրոպայի խորհրդի հիմնադիրները առավել քան հպարտ կլինեին Եվրոպայի 47 երկիր մեկ հարկի տակ միավորելու փաստով։ Սա ձեռքբերում է, որի կարևորությունը չպետք է թերագնահատենք. այս միասնականությունը բոլորիս շարունակական ջանքերի կարիքն ունի։ 

Հայաստանը պատրաստ է լծվելու հետևողական աշխատանքի այս ուղղությամբ՝ ստանձնելով համագործակցության առավել հասուն մակարդակ: Հայաստանը պատրաստ է բոլոր հնարավոր միջոցներով նպաստելու ժողովրդավարության և իրավունքի գերակայության մեր ընդհանուր տանիքի՝ Եվրոպայի խորհրդի հաջողությանը։

Շնորհակալ եմ։