05.12.2025 | 23:32
ԱԱ․ Բաչկովը հաղթել է ժամկետից շուտ, Մաշակարյանը և Հովհաննիսյանը ևս շարժվում են առաջ
Նախիջևանի նախկին ղեկավարի որդին Վրաստանում միլիոնավոր դոլար արժողությամբ հյուրանոց ու հողատարածք է գնել․ OCCRP
Քաղաքականություն
26.09.2025 | 22:02
Նախիջևանի Գերագույն Մեջլիսի նախկին նախագահ Վասիֆ Թալիբովի որդին՝ Ռզա Թալիբովը, որը ներկայում Ադրբեջանի միգրացիոն ծառայության պաշտոնյա է, Վրաստանում գնել է շքեղ հյուրանոց և նոր հողատարածք։ Այս մասին հայտնել է Կազմակերպված հանցագործության և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ծրագիրը (OCCRP), փոխանցում է Jamnews-ը։
Հետաքննության տվյալներով՝ 43-ամյա Ռզա Թալիբովը Բաթումիի «London 1889» հյուրանոցը գնել է 8,6 միլիոն դոլարով՝ այս տարվա մայիսին։ Գործարքն ավարտվել է հյուրանոցի սեփականատիրոջ՝ «B-Pearl Turizm» ընկերության 100% բաժնետոմսերի գնմամբ։ Հուլիսին նա նույն ընկերության միջոցով 730,000 դոլարով գնել է Բաթումիի Մախինջաուրի արվարձանի ափամերձ տարածքում գտնվող 2000 քառակուսի մետր մակերեսով հողատարածք։
Այս հյուրանոցը նախկինում հայտնի էր որպես «Divan Suites» և պատկանում էր Ռզա Թալիբովին։ Սակայն 2023 թվականին՝ հոր հրաժարականի և Նախիջևանում քաղաքական ճնշման աճի ֆոնին, նա վաճառել էր հյուրանոցը։
OCCRP-ին ուղղված էլեկտրոնային նամակում Թալիբովը նշել է, որ Վրաստանում գնումները ֆինանսավորվել են ադրբեջանական և վրացական բանկերից ստացված վարկերով: Նա նախորդ վաճառքը և հետգնումը նկարագրել է որպես «ակտիվների վերաբաշխման ռազմավարություն»:
Այնուամենայնիվ, լրագրողների ուշադրությունը գրավել է այն փաստը, որ Թալիբովը միաժամանակ զբաղեցնում է բարձրաստիճան պետական պաշտոն և Վրաստանում իրականացնում է միլիոնավոր դոլարների արժողությամբ բիզնես: Ադրբեջանի օրենսդրության համաձայն՝ պետական պաշտոնյաները կարող են ունենալ ընկերության բաժնետոմսեր, բայց պարտավոր են տարեկան ֆինանսական հաշվետվություն ներկայացնել իրենց եկամուտների և ակտիվների վերաբերյալ: Արդյո՞ք Թալիբովը ներկայացրել է նման հաշվետվություն, հրապարակայնորեն չի հաղորդվել։
OCCRP-ի նախորդ հետաքննությունները բացահայտել էին, որ Թալիբովների ընտանիքը Վրաստանում և Արաբական Միացյալ Էմիրություններում ունի անշարժ գույք, որի ընդհանուր արժեքը կազմում է 63 միլիոն դոլար: Ավելին, Նախիջևան բանկը, որը գտնվում էր նրանց լիակատար վերահսկողության տակ, երկար տարիներ եղել է տարածաշրջանի հիմնական ֆինանսական հաստատությունը։
Վասիֆ Թալիբովը, որը 1995 թվականից ղեկավարում էր Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետությունը, կապված էր ավտորիտար կառավարման և բռնաճնշումների հետ: Միջազգային լրատվամիջոցները Նախիջևանը հաճախ անվանում էին «Ադրբեջանի Հյուսիսային Կորեա»:
Թալիբովի հրաժարականից հետո Նախիջևանի մի քանի նախկին պաշտոնյաների՝ դատարանում տված ցուցմունքները ցույց էին տվել, որ ընտանիքը տարիներ շարունակ ոչ պաշտոնական եկամուտ է ստացել։
Նախկին ֆինանսների նախարար Ռաֆայել Ալիևը դատարանում խոստովանել էր, որ անձամբ 3 միլիոն մանաթ է փոխանցել Վասիֆ Թալիբովի որդուն՝ Սեյմուր Թալիբովին։ Մաքսային կոմիտեի նախկին նախագահ Սահաթ Հաբիբբեյլին հայտարարել էր, որ նրանք ամսական 2,5-3 միլիոն դոլար կաշառք են հավաքել և փոխանցել ղեկավարությանը, որը տարեկան կազմում է ավելի քան 30 միլիոն դոլար։
Չնայած դրան՝ Թալիբով ընտանիքի ոչ մի անդամ դեռևս չի դատապարտվել պաշտոնեական դիրքի չարաշահման համար։
Պաշտոնական Բաքուն պնդում է, որ պայքարում է կոռուպցիայի դեմ, սակայն միջազգային ցուցանիշներն այլ պատկեր են ցույց տալիս: Transparency International-ի կողմից հրապարակված 2024 թվականի կոռուպցիայի ընկալման ինդեքսում Ադրբեջանը 100-ից ստացել է ընդամենը 22 միավոր՝ 180 երկրների շարքում զբաղեցնելով 154-րդ տեղը։
Միևնույն ժամանակ, կոռուպցիան հետաքննող մի շարք անկախ լրագրողներ, այդ թվում՝ Abzas Media-ի աշխատակիցները, ներկայում բանտում են: Նրանք պնդում են, որ իրենց դեմ մեղադրանքներ են առաջադրվել հենց կոռուպցիայի վերաբերյալ իրենց հետաքննությունների պատճառով:
Հավելենք, որ Վասիֆ Թալիբովը համարվում էր Ադրբեջանի նախկին նախագահ Հեյդար Ալիևի ամենամոտ մարդկանցից մեկը։ Նախիջևանում Հեյդար Ալիևի ղեկավարման տարիներին (1991-1993 թթ.) Թալիբովը եղել է Ինքնավար Հանրապետության Գերագույն Մեջլիսի նախագահի գլխավոր օգնականը, 1995 թվականից Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության խորհրդարանի ղեկավարն էր։ Թալիբովն իշխանության է հասել Սևիլ Սուլթանովայի հետ ամուսնության շնորհիվ, որը Հեյդար Ալիևի զարմուհին է՝ եղբոր դուստրը։
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի
