Ալիևը ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի զայրույթն է առաջացրել․ ԼՂ-ի ճգնաժամն Արևմուտքին ստիպում է վերանայել Ադրբեջանի հետ հարաբերությունները․ The Guardian
Քաղաքականություն
27.09.2023 | 13:33Մինչ տարածվում են Լեռնային Ղարաբաղի հազարավոր հայերի դրամատիկ պատկերները, որոնք ստիպված լքում են իրենց տները զանգվածային արտագաղթի հետևանքով, Արևմուտքում ոմանք սկսում են վերանայել իրենց հարաբերությունները Ադրբեջանի հետ, գրում է The Guardian-ը։
Լրատվամիջոցը նշում է, որ հմուտ դիվանագիտության և լոբբինգի խառնուրդի միջոցով ռեսուրսներով հարուստ Ադրբեջանը տարիներ շարունակ Մեծ Բրիտանիայում և ԵՄ-ում իրեն ներկայացրել է որպես անվտանգության հուսալի գործընկեր և կարևոր տրանսպորտային հանգույց: Սակայն ռազմական հարձակում սկսելով Լեռնային Ղարաբաղում և հրահրելով հումանիտար աղետ, երբ փախստականները դուրս են գալիս տարածաշրջանից, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն առաջացրել է ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի զայրույթը:
«Ճգնաժամը և մարդկային տառապանքը կարող էին և պետք է կանխվեին։ Մեզ համար բարդ կլինի Ադրբեջանի հետ շարունակել սովորականի պես աշխատել»,- ասել է Բաքվում արևմտյան բարձրաստիճան դիվանագետը, որը ցանկացել է անանուն մնալ:
«Շատերը Բրյուսելում և Վաշինգտոնում ցնցված ու դավաճանված են զգում Ադրբեջանի կողմից ուժի կիրառումից հետո»,- ասել է Թոմաս դե Վաալը՝ Carnegie Europe վերլուծական կենտրոնի ավագ աշխատակիցը:
Նա նշել է, թե արևմտյան պաշտոնյաները կարծում են, որ տարածաշրջանում տեղակայված 2000 ռուս խաղաղապահների անգործությունը հուշում է, որ Մոսկվայի և Բաքվի միջև ձեռք է բերվել կողմնակի գործարք, որոնք երկուսն էլ մեղադրում են Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին։ Ըստ նրա՝ վերագնահատում է տեղի ունենում, թե իրականում որքան կարևոր և վստահելի է Բաքուն:
Լրատվամիջոցը նաև հիշեցնում է Բաքվի խավիարային դիվանագիտության ու Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենի հայտարարության մասին, թե Ադրբեջանը «կարևոր» և «հուսալի» էներգիա մատակարարող է։
Սակայն փորձագետներն ասում են, որ Եվրոպայի կախվածությունն ադրբեջանական էներգիայից խիստ չափազանցված է Բաքվի կողմից:
«Ադրբեջանը զանգվածաբար գերագնահատում է իր ազդեցությունը գազի մատակարարման վրա, որը ծուլորեն նկատվում է եվրոպական քաղաքականություն մշակողների կողմից»,- ասել է արտաքին քաղաքականության հետազոտական ինստիտուտի անդամ Մաքս Հեսը՝ հավելելով․ «Այն գաղափարը, որ Ադրբեջանն առանցքային դեր է խաղում Եվրոպայի էներգետիկ անվտանգության հարցում, արևմտյան տերությունների կողմից չմիջամտելու ևս մեկ պատրվակ էր»։
Արևմուտքի որոշ պաշտոնյաներ էլ քննարկում են Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցների հարցը Լեռնային Ղարաբաղի գործողություններից հետո:
Եվրախորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Դեյվիդ Մըքալիսթերն ասել է, որ ԵՄ-ն պետք է լուրջ հետևանքներ պարտադրի, եթե ղարաբաղյան հայերին իրենց տներից հեռացնելու փորձեր լինեն։
Հայաստանի Գորիս քաղաք այցի ժամանակ էլ ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության ղեկավար Սամանթա Փաուերը նույնպես ակնարկել է հնարավոր պատժամիջոցների մասին՝ նշելով, որ «մի շարք տարբերակներ են քննարկվում»։
Էմմա Չոբանյան