14.12.2025 | 16:13
ՀԱԿ նախագահ է վերընտրվել Լևոն Տեր-Պետրոսյանը
Ադրբեջանից հայերի դեպորտացիան սկսվեց էկոլոգիական աղմուկի տակ․ 1988-ի կրկնությունն ենք տեսնում․ Հրանուշ Խառատյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Քաղաքականություն
06.01.2023 | 14:02
Վերջին շաբաթներին Արցախի շուրջ ստեղծված իրավիճակը՝ Ադրբեջանի կողմից շրջափակումն ու քաղաքական ճնշումները ազգագրագետ Հրանուշ Խառատյանին հիշեցրել են 1990-ականները, երբ արցախյան շարժումը նոր էր սկսվում և արդեն ակնհայտ էր Ադրբեջանի հայատյաց քաղաքականությունը։
«Արցախի դեմ գործողություններում էկոլոգիական գիծ մտցնելը պատահական չէ։ 1988 թվականին Սումգայիթի ջարդերից հետո ծրագրված էր փախստական հայերի համար Շուշիի մոտ շենք սարքել։ 1988-ի ամռանից մինչև նոյեմբեր ադրբեջական մամուլը ակադեմիկոս Զիյա Բունիադովի գլխավորությամբ մի ահռելի ոռնոց էր բարձրացրել, թե դա էկոլոգիական աղետ է Շուշիի անտառների և թիթեռների համար, թե, իբր, ոչնչացնում են անտառները, ֆլորան և ֆաունան։ Այսինքն, նրա տրամաբանությամբ՝ ոչինչ էր, որ Սումգայիթի զոհերը կային արդեն։ Էկոլոգիական աղմուկի տակ սկսվեց հայերի դեպորտացիան։ Ի վերջո՝ դա դարձավ բնակչության փոխանակում»,- հիշեցնում է ազգագրագետը։
Երբ նա տեսել է Լաչինի միջանցքում էկոլոգիական պահանջներով հայտնված ադրբեջանցիների, 1988-ի իրադարձությունների հետ զուգահեռներն ակնհայտ են դարձել։
«Դուք չեք պատկերացնի՝ դա ինչ էր․ ամենօրյա ռեժիմով կուսակցական թերթերով պետական այդ քաղաքականությունն էր տարվում, թե, իբր, Շուշին փրկում են էկոլոգիական աղետից։ Միջազգային կառույցներ կան, ում համար պիտի կապ չունենա՝ այդ տարածքը քաղաքական ի՞նչ կարգավիճակ ունի, ո՞ւմ է պատկանում, մարդկանց կյանքի խնդիր է, և այդ իրավունքները պետք է պաշտպանվեն։ Կա և՛ Կարմիր խաչը, և՛ ՄԱԿ-ը՝ իր Սննդի համաշխարհային ծրագրով։ Երբ Սինջարի եզդիներին Իրաքի քրդերը կոտորում էին, անգամ ՀՀ-ի պառլամենտը միացավ բողոքող հանրությանը, և առաջարկեցին գոնե սննդային օգնություն տանել։ Եթե կոտորածի կանգնեցնելն այդքան դժվար է, գոնե սննդային օգնություն պիտի ցուցաբերվի»,- ասաց նա։
Հրանուշ Խառատյանը պնդում է, որ միջազգային նմանատիպ մեխանիզմները պետք է գործի դրվեն նաև Լեռնային Ղարաբաղի պարագայում։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։
Ռոբերտ Անանյան
