Հայաստանում կողմնակի ազդեցությամբ դեղերը կարող են շուկայից հանվել. ինչպե՞ս կօգնի բջջային նոր հավելվածը. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Հասարակություն
07.05.2019 | 17:26Ի՞նչ անել, եթե դեղի կիրառման արդյունքում կողմնակի ազդեցություն է նկատվել: Այս հարցի պատասխանն այսուհետ յուրաքանչյուրը կարող է ստանալ սեփական բջջային հեռախոսի միջոցով:
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության, Մեծ Բրիտանիայի դեղերի գործակալության ու Հայաստանի առողջապահության նախարարության համագործակցության արդյունքում ստեղծվել է դեղերի կողմնակի ազդեցությունների հաղորդման բջջային հավելված, որի միջոցով քաղաքացիները կկարողանան իրենց կողմից նկատված կողմնակի ազդեցությունների վերաբերյալ Առողջապահության նախարարության դեղերի փորձագիտական կենտրոն հաղորդում ներկայացնել:
«Եթե հանկարծ կլինի որևէ կողմնակի ազդեցություն, որը նկարագրված չի լինի դեղի ներդիրի մեջ, հազվադեպ հանդիպող կլինի կամ ամբողջովին նոր, մենք ուզում ենք այդ մասին տեղեկատվություն ունենալ: Նման համակարգեր կան աշխարհի շատ երկրներում, և ես շատ ուրախ եմ, որ մեր երկրում նույնպես նման համակարգ է ներդրվում»,- նշում է Արսեն Թորոսյանը։
Առողջապահության նախարարը բջջային հավելվածն արդեն ներբեռնել է, հորդորում է հետևել իր օրինակին, քանի որ այդպես հասարակության շրջանում կբարձրանա դեղերի և նրանց կողմնակի ազդեցության մասին իրազեկման մակարդակը:
«Գլոբալ առումով՝ հիմա համաշխարհային միտում կա, և ես կարծում եմ, որ մենք էլ պետք է դրա մեջ մտնենք: Այն է՝ հիվանդները պետք է մասնակից լինեն իրենց բուժմանը՝ բարձր գիտակցություն ունենալով իրենց առողջության վերաբերյալ՝ թե՛ դեղորայքային բուժման, թե՛ վիրահատական բուժման հարցում»,- ասում է առողջապահության նախարարը։
ՀՀ ԱՆ դեղերի փորձագիտական կենտրոնի փոխտնօրեն Լիլիթ Ղազարյանի խոսքով՝ հավելվածի միջոցով հաղորդված տեղեկատվության հիման վրա տվյալ դեղը հետազոտության կենթարկվի, որից հետո համապատասխան քայլեր կձեռնարկվեն:
«Եթե հայտնաբերվում են շտկման ենթակա թերություններ, ապա դեղի գրանցումը կասեցվում է: Սակայն, եթե կողմնակի ազդեցության դեպքերն անդառնալի են, հնարավոր է նաև դեղի գրանցումը ուժը կորցրած ճանաչել, իսկ որոշ դեպքերում՝ անգամ այդ դեղերը շուկայից հետ հավաքել»,- ընդգծում է Լիլիթ Ղազարյանը։
Մեծ Բրիտանիայի դեղերի գործակալության հետ համագործակցությունը 2018 թվականին է մեկնարկել՝ 3S ծրագրի շրջանակում: Այն տևելու է մինչև այս տարվա ավարտը: Տարածաշրջանի երկրներից այս պահին միայն Հայաստանում է անցկացվում: Մեծ Բրիտանիայի դեղերի գործակալության դեղազգոնության բաժնի ղեկավար Միկ Ֆոյն ընդգծում է, որ այս հավելվածը համագործակցության կարևորագույն մասերից է:
«Բջջային այս հավելվածով արդեն մի քանի տարի է աշխատում ենք ինչպես Մեծ Բրիտանիայում, այնպես էլ եվրոպական մի շարք երկրներում: Երբ հնարավորություն ունեցանք աշխատել հայ գործընկերների հետ, մտածեցինք, որ հիանալի գործիք կլինի՝ բնակչության ավելի լայն զանգվածին իրազեկելու դեղերի անվտանգության և հնարավոր կողմնակի ազդեցությունների մասին»,- նշում է Միկ Ֆոյը։
Դեղորայքային հայ-բրիտանական համագործակցությունը, նրա խոսքով, Բիլ և Մելինդա Գեյթսերի հիմնադրամի կողմից է ֆինանսավորվում: Իսկ հավելվածի հեղինակն իր գործընկերն է, որը, սակայն, Հայաստան չի հասցրել ժամանել:
Հավելվածից օգտվելու համար անհրաժեշտ է որոնել WEB-RADR-SAV անունը, ներբեռնել և երկրների ցանկից ընտրել Հայաստանը: Դեղի կողմնակի ազդեցության վերաբերյալ հաղորդում ուղարկելու համար պետք է ընտրել «Հաղորդում» բաժինը, լրացնել անձնական տվյալները և մուտքագրել համապատասխան տեղեկատվությունը: Ապագա վտանգներից խուսափելու համար, հնարավոր է նաև ծանոթանալ այն դեղամիջոցներին, որոնց կողմնակի ադեցության մասին արդեն հաղորդումներ կան: Բացի այդ, կարելի է նաև ստեղծել հետաքրքրող դեղերի ցանկ ու հետևել դրանք կիրառողների արձագանքին:
Նելլի Մելքոնյան