ՄԱԿ-ի հատուկ զեկուցողներն Ադրբեջանի իշխանություններին կոչ են անում ազատ արձակել ՀՀ-ի կապերի մեջ մեղադրվող Բահրուզ Սամեդովին և Իքբալ Աբիլովին
Քաղաքականություն
16.10.2025 | 23:03
ՄԱԿ-ի մշակույթի և փոքրամասնությունների հարցերով հատուկ զեկուցողները դիմել են Ադրբեջանի իշխանություններին՝ կոչ անելով ազատ արձակել երկու հետազոտողների՝ Իքբալ Աբիլովին և Բահրուզ Սամեդովին, որոնք կալանավորված են ավելի քան մեկ տարի, գրում են ադրբեջանական լրատվամիջոցները։
Նշվել է, որ այս անձինք հետապնդվում են իրենց գիտական գործունեության, կառավարության քաղաքականության, խաղաղ և ոչ բռնի քննադատության և փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանության համար։
«Մենք խորապես մտահոգված ենք, որ դատարաններն Աբիլովի և Սամեդովի ակադեմիական հետազոտությունները, խաղաղության պաշտպանությունը և փոքրամասնությունների մշակութային ինքնության խթանումը հավասարեցրել են դավաճանության հետ»,- ասվում է հայտարարության մեջ։
Ըստ զեկուցողների՝ Աբիլովի Հարավային Կովկասի էթնիկ փոքրամասնությունների վերաբերյալ ակադեմիական հետազոտությունը հիմք է հանդիսացել նրա մեղադրական եզրակացության համար՝ դավաճանության, «արտաքին ուղղված հակապետական սադրանքի» և «ազգային, ռասայական, սոցիալական կամ կրոնական ատելության և թշնամանքի սադրանքի» մեղադրանքներով։
«Այս մեղադրանքները հիմնավորող որևէ էական ապացույց չի ներկայացվել։ Սա լուրջ մտահոգություններ է առաջացնում ակադեմիական ազատության վերաբերյալ»,- ասվում է այտարարության մեջ։
Քաղաքական վերլուծաբան և հետազոտող Բահրուզ Սամեդովն էլ դատապարտվել է 15 տարվա ազատազրկման՝ Ադրբեջանում քաղաքական գործընթացներն ու ռազմական գործողությունները քննադատելու համար դավաճանության մեղադրանքով։
«Ազգային անվտանգության լայն դրույթների կիրառումն ակադեմիական ազատությունը, փոքրամասնությունների ինքնությունը և խաղաղության կոչ անող ձայները ճնշելու համար արտացոլում է Ադրբեջանում դատական հետապնդումների և սպառնալիքների միտումը: Նման գործելակերպը խախտում է մարդու իրավունքները և սարսափեցնող ուղերձ է հղում երկրի ողջ տարածքում գործող գիտնականներին, հետազոտողներին և մարդու իրավունքների պաշտպաններին»,- նշում են փորձագետները։
Ադրբեջանի իշխանություններին կոչ է արվում անհապաղ և անաչառորեն հետաքննել երկու դեպքերը և անհապաղ ազատ արձակել հետազոտողներին, եթե մեղադրանքները չապացուցվեն:
«Ադրբեջանի կառավարությունը պետք է ապահովի, որ գիտնականները, գրողները և ակտիվիստները կարողանան իրականացնել իրենց աշխատանքը անվտանգ միջավայրում՝ զերծ սպառնալիքներից և ճնշումներից, և պետք է ապահովի, որ իր օրենքներն ու գործելակերպը համապատասխանեն մարդու իրավունքների միջազգային պարտավորություններին, ներառյալ մշակութային իրավունքները, ակադեմիական ազատությունները և բոլորի համար խոսքի ազատությունը: Մենք վերահաստատում ենք մեր մտահոգությունը այն մասին, թե ինչպես է ազգային անվտանգության օրենսդրությունը չարաշահվում Ադրբեջանում՝ մշակութային իրավունքների, մտքի, խոսքի ազատության և ակադեմիական ազատության ազատ իրականացումը ճնշելու և պատժելու համար»,- ասվում է հայտարարության մեջ։
Փորձագետները շեշտել են, որ կշարունակեն ուշադիր հետևել իրավիճակին:
Բահրուզ Սամեդովը 2025 թվականի հունիսին դատապարտվել է 15 տարվա ազատազրկման՝ «պետական դավաճանության» մեղադրանքով։ Սամեդովը մեղադրվել է, իբր, Հայաստանի հետախուզական գործակալությունների հետ համագործակցելու մեջ։
Իքբալ Աբիլովը 2025 թվականի մայիսին դատապարտվել է 18 տարվա ազատազրկման՝ «պետական դավաճանության» և «էթնիկ ատելություն հրահրելու» մեղադրանքներով։ Գիտնականը հայտնի է թալիշների լեզվի, պատմության և մշակույթի պահպանման ուղղությամբ աշխատանքով։ Նրան նույնպես մեղադրում են, իբր, ՀՀ-ի հետ գործակցելու մեջ։ Երկուսն էլ հերքում են մեղադրանքները՝ հայտարարելով, որ իրենց ձերբակալությունները քաղաքական դրդապատճառներ ունեն։
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի