24.11.2024 | 21:56
Միակն ու անկրկնելին. ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպանի արձագանքը՝ Ադրբեջանի տարածքային պահանջներին
Կլիմայի փոփոխությունները արևադարձային անձրևները տեղափոխում են դեպի հյուսիս
03.07.2024 | 13:39
Կալիֆոռնիայի Ռիվերսայդի համալսարանի ամերիկացի գիտնականները պարզել են, որ առաջիկա տասնամյակների ընթացքում ածխաթթու գազի արտանետումները կհանգեցնեն արևադարձային անձրևների շարժմանը դեպի հյուսիս: Սա մեծ ազդեցություն կունենա Երկրի հասարակածային գոտու գյուղատնտեսության և տնտեսության վրա: Հետազոտությունները հրապարակվել են Nature Climate Change (NCC) գիտական ամսագրում․ գրում է «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն»-ը։
Մասնագետների խոսքով՝ տեղումների տեղաշարժը պայմանավորված կլինի մթնոլորտում ածխածնի ազդեցությամբ միջտրոպիկական կոնվերգենցիայի գոտիների ձևավորման վրա։ Սա հասարակածի երկայնքով կամ մոտակայքում գտնվող տարածքներ են, որտեղ միանում են Հյուսիսային և Հարավային կիսագնդերի պասսատները և բարձրանում դեպի մթնոլորտի ավելի զով շերտեր ՝ օվկիանոսներից մեծ քանակությամբ խոնավություն կլանելով: Քանի որ խոնավ օդը սառչում է մեծ բարձրություններում, գոյանում են ամպրոպներ, որոնք առաջացնում են հորդառատ անձրևներ:
Այսպիսով, մերձարևադարձային կոնվերգենցիայի գոտիները ապահովում են աշխարհում տեղումների մոտ մեկ երրորդը:
Փոփոխությունների պատճառով առավել շատ կտուժեն հասարակածի երկու կողմերում գտնվող արևադարձային շրջանները, ներառյալ Կենտրոնական Աֆրիկայի երկրները, Հարավային Ամերիկայի հյուսիսը և Խաղաղ օվկիանոսի կղզային պետությունները: Սա կարող է ազդել պարենի համաշխարհային շուկայի վրա, քանի որ նշված տարածքներում աճեցնում են սուրճ, կակաո, բանան, շաքարեղեգ, թեյ, մանգո, արքայախնձոր, ինչպես նաև արտադրում են արմավենու յուղ:
Ըստ կանխատեսման ՝ արևադարձային անձրևների տեղաշարժը դեպի հյուսիս կտևի մոտ 20 տարի, որից հետո հարավային օվկիանոսների տաքացումը հակառակ ուղղությամբ կքաշի կոնվերգենցիայի գոտիները և այնտեղ կպահի ևս մեկ հազարամյակ:
