Գերմանիայի և Թուրքիայի միջև ջերմ հարաբերություններն արդյոք կհանգեցնեն Անկարային Eurofighters կործանիչների վաճառքի թույլտվության. անդրադարձ

Լուրեր

16.01.2025 | 11:47
Մենք անընդհատ սխալվելու ենք. Փաշինյանը` կտրուկ փոփոխություններով արդյունքի հասնելու մասին․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
16.01.2025 | 11:40
Երևանը ողջունում է Գազայում հրադադարի մասին համաձայնագիրը․ ՀՀ ԱԳՆ
16.01.2025 | 11:36
ՌԴ սահմանապահը կարող է օդանավակայանից կամ սահմանից հետ ուղարկել մարդուն․ Տաթևիկ Բեժանյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
16.01.2025 | 11:33
Մեծ Բրիտանիայի վարչապետն առաջին անգամ Կիև է այցելել
16.01.2025 | 11:22
Ծիծեռնակաբերդի խճուղի 5 հասցեում տեղակայված մարզահամալիրը կծառայի որպես հավաքականների մարզման կենտրոն
16.01.2025 | 11:13
«ՌԴ-ի կոշտ միգրացիոն քաղաքականությունը. ի՞նչ է սպասվում հայ աշխատանքային միգրանտներին». ՈՒՂԻՂ
16.01.2025 | 11:11
Այս տարի ՀՀ դեսպանություն կբացվի Հունգարիայում և Հունգարիայի դեսպանություն՝ ՀՀ-ում. ԱԳ փոխնախարար․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
16.01.2025 | 11:05
ԶՈՒ ԳՇ պետ Էդվարդ Ասրյանը Բրյուսելում մասնակցում է ՆԱՏՕ-ի ռազմական կոմիտեի նիստին
16.01.2025 | 11:00
Կառավարության նիստը՝ ՈՒՂԻՂ
16.01.2025 | 10:53
Փաշինյանը կմասնակցի Դավոսում կայանալիք տնտեսական ֆորումին․ Ալիևը ևս մասնակիցների ցանկում է
16.01.2025 | 10:42
Սպասվում է ԵՄ դիվանագիտության ղեկավար Կայա Կալլասի այցը ՀՀ. ԱԳ փոխնախարար․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
16.01.2025 | 10:27
Վլադիմիր Գասպարյանի թիկնազորի նախկին պետ Արշակ Հակոբյանն արդարացվել է․ Դատախազությունը բողոք կներկայացնի
16.01.2025 | 10:19
Նոր նշանակումներ ու զբաղեցրած պաշտոնից ազատում՝ Կառավարությունում
16.01.2025 | 10:08
Հրդեհ Պարույր Սևակ թաղամասում՝ ավտոպահեստամասերի խանութում
16.01.2025 | 09:53
«Հայաստան-ԵՄ ռազմավարական գործընկերության խթանումը Վիշեգրադյան քառյակի փորձի հիման վրա». ՈՒՂԻՂ
Բոլորը

Գերմանիայի նախագահ Ֆրանկ Վալտեր Շտայնմայերը վերջերս այցելել էր Թուրքիա, որը վկայում է Թուրքիա-Գերմանիա հարաբերությունների զարգացման մասին՝ խորը արմատացած համագործակցության կապերի և հակամարտությունների խառնուրդ։ Փորձագետներն այցից հետո կանխատեսում են երկու երկրների պաշտպանական կապերի նոր առաջընթաց: Այս մասին ասվում է Al Monitor-ի անդրադարձում։

Նշվում է, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ Շտայնմայերի բանակցությունների կիզակետը Թուրքիայի և նրա ամենամեծ եվրոպական առևտրային գործընկերոջ միջև ավելի հրատապ խնդիրներն են եղել։ Դրանց թվում է Թուրքիայի պահանջը՝ գնել 40 Eurofighter Typhoon կործանիչներ դրանք արտադրող եվրոպական կոնսորցիումից։

«Մենք ցանկանում ենք, որ մեր հարաբերություններից ամբողջությամբ հանվեն պաշտպանական արդյունաբերության սահմանափակումները»,- ասել է Էրդողանը Գերմանիայի ղեկավարին։

Բեռլինը չորս երկրների կոնսորցիումի առաջատար անդամն է, որն արտադրում է կործանիչները։ Թուրքիան մինչ այժմ, կարծես, համոզել է Իտալիային, Իսպանիային և Միացյալ Թագավորությանը վաճառքի հարցում, սակայն Գերմանիան դեմ է այդ գաղափարին:

Անկարայի և Բեռլինի միջև առկա են բազմաթիվ հնարավորություններ և մարտահրավերներ ռազմական տիեզերական ոլորտում։ Դեկտեմբերին Թուրքիայի ազգային ավիափոխադրող Turkish Airlines ավիաընկերությունը հայտարարել էր Airbus-ից պատմության մեջ ամենամեծ թվով՝ մոտ 70 միլիարդ դոլարով ավելի քան 350 ինքնաթիռների գնման մասին: Airbus-ը պատկանում է Ֆրանսիայի, Գերմանիայի և Իսպանիայի կոնսորցիումին։

Շտայնմայերի հեռանալուց մեկ շաբաթ էլ չանցած՝ Թուրքիայի կառավարության պաշտոնյաները և THY-ի ղեկավարները շրջանակային համաձայնագիր են ստորագրել Airbus-ի և բրիտանական շարժիչներ արտադրող Rolls-Royce-ի հետ՝ նախատեսված 350 ինքնաթիռների արտադրության համար։ Ըստ գործարքի՝ Turkish Aerospace Industries-ը կաջակցի նախագծին մոտավորապես 20 միլիարդ դոլար արժողությամբ բաղադրիչներով և լուծումներով՝ Airbus ինքնաթիռների համար հիմնական մասեր արտադրելու նպատակով: Airbus-ի գործարքը կրիտիկական է թուրք-գերմանական հարաբերությունների համար ոչ միայն իր գնի պատճառով։ Երբ առաջին անգամ հայտարարվեց Airbus-ի գործարքի մասին, թուրք լրագրող Մուրատ Յեթկինը նշել էր, որ Անկարան կարող է համատեղել Airbus քաղաքացիական ինքնաթիռների գնումը Eurofighter Typhoon-ի գնման հետ:

Դեռևս պարզ չէ՝ արդյո՞ք Airbus-ի գործարքը քաղցրացուցիչ է Գերմանիայի կողմից Eurofighter-ների վաճառքին կանաչ լույս տալու համար, սակայն պաշտպանության ոլորտի փորձագետներն ասում են, որ Բեռլինը նաև այլ շարժառիթ ունի՝ կանաչ լույս տալու Թուրքիային կործանիչների վաճառքին:

Պաշտպանական հարցերով վերլուծաբան, Defense Turk կայքի գրող Քոզան Էրքանը նշել է, որ Գերմանիան վերջերս հետ է կանչել Սաուդյան Արաբիային Eurofighters-ի վաճառքի իր վետոն:

«Բեռլինը, ի վերջո, համաձայնեց դրանք վաճառել Էր Ռիադին, մասամբ գերմանական ընկերությունների լոբբիստական ​​ջանքերի շնորհիվ»,- ասել է Էրքանը Al-Monitor-ին:

Փորձագետների և վերլուծաբանների կարծիքով՝ փետրվարին Թուրքիայի ընդգրկումը Գերմանիայի գլխավորած European Sky Shield Initiative-ում ևս մեկ հուսադրող նշան է Eurofighter-ի հնարավոր վաճառքի համար։

Բեռլինի մտավախությունները

Բեռլինը, սակայն, մտավախություն ունի, որ Անկարան Eurofighters-ները կօգտագործի Սիրիայի քրդերի գլխավորած «Սիրիայի դեմոկրատական ​​ուժերի» (SDF) դեմ, որը Սիրիայում ԻԼԻՊ-ի դեմ կոալիցիայում Արևմուտքի գլխավոր դաշնակիցն է, որը, ըստ Անկարայի, Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցության (PKK) ճյուղն է: Մինչ Թուրքիան և՛ SDF-ին, և՛ PKK-ին համարում է ահաբեկչական կազմակերպություններ, Միացյալ Նահանգները, Գերմանիան և ԵՄ երկրները միայն PKK-ին են համարում որպես այդպիսին:

Անհավասար գործընկերությունից մինչև գործընկերային հարաբերություններ

Բացի պաշտպանական ոլորտում հնարավոր քայլերից՝ Շտայնմայերի Թուրքիա այցը նաև ցույց է տալիս Անկարայի և Բեռլինի կարողությունները երկկողմանի հակամարտությունները հաղթահարելու համար: 2010-ականների կեսերից Անկարա-Բեռլին քաղաքական հարաբերությունները խարխլվել են մի շարք հարցերի պատճառով, այդ թվում՝ Սիրիայում խմբավորումներին Արևմուտքի աջակցության, որոնք Թուրքիան համարում է ահաբեկչական կազմակերպություններ, ինչպես նաև Գերմանիայի և Եվրոպայի քննադատության Թուրքիայում ժողովրդավարության և օրենքի գերակայության թուլացման վերաբերյալ։ Գազայի պատերազմի ժամանակ Իսրայելին Արևմուտքի աջակցությունը և պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ի զինյալ խմբավորմանն Անկարայի աջակցությունն ավելի են սրել լարվածությունը:

Չնայած այս տարաձայնություններին՝ թուրք-գերմանական հարաբերություններն այսօր շատ ավելի հավասար են՝ համեմատած անցյալի հետ: Լրատվամիջոցը նշում է, որ երկկողմ առևտուրը գերազանցել է 50 միլիարդ դոլարը 2023 թվականին։ Չնայած շատ ավելի քիչ է, քան նախկինում, Թուրքիայի տնտեսությունը դեռևս կախված է գերմանական ներդրումներից և զբոսաշրջային եվրոներից, իսկ թուրքական ընկերությունները գերմանական մատակարարման շղթաների անբաժանելի մասն են:

Էմմա Չոբանյան