12.01.2025 | 13:35
Ոչ պարտադրվածն է խաղաղություն, ոչ մուրացածը․ Փաշինյան
Գյումրիի դարբնության ավանդույթը՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ոչ նյութական ժառանգության ցանկում
05.12.2023 | 23:31
Դեկտեմբերի 4-ից 9-ը Կասանե քաղաքում (Բոտսվանա) ընթացող ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի միջկառավարական կոմիտեի 18-րդ նստաշրջանի ընթացքում կոմիտեն որոշում է կայացրել Գյումրիի դարբնության ավանդույթը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի՝ Մարդկության ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ներկայացուցչական ցանկում ներառելու վերաբերյալ։
Կազմակերպությունը նշում է, որ դարբնությունը կամ երկաթե առարկաների ստեղծումն ու նորոգումը դարեր շարունակ կենտրոնական դեր է խաղացել Հայաստանի Գյումրի քաղաքի տեղական ինքնության մեջ:
«Բնակիչները շարունակում են պահպանել գոյություն ունեցող իրերը՝ պատուհանների վանդակաճաղերը, դարպասները, դռները և ջահերը, որոնք պատրաստել են տարեց վարպետները։ Երկաթյա այդ արտադրանքը մարդիկ օգտագործում են իրենց առօրյա կյանքում։ Այս պրակտիկան փոխանցվում է ընտանիքներում և քաղաքի ճարտարապետական ինքնության հիմնական մասն է: Այն կապված է արդար աշխատանքի, հարգանքի, ազնվության արժեքների հետ»,- հայտնում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն:
Դարբնությունը Հայաստանում տարածված արհեստներից է եղել, սակայն որպես քաղաքային արհեստ՝ իր լիարժեք արտահայտումը ձեռք է բերել Գյումրիում և ծաղկուն շրջան ապրել 19-րդ դարում: Սերնդեսերունդ փոխանցվող այս ազգային ավանդույթի գրանցումը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ներկայացուցչական ցանկում առանցքային նշանակություն ունի դրա կենսունակության ապահովման, արժևորման և հանրահռչակման համար։
Ռոբերտ Անանյան
