Քաղաքականություն
27.11.2023 | 22:42
Թուրքիայի տարածքով երկակի նշանակության ապրանքների առաքումները, որոնք Ռուսաստանն օգտագործում է զենք պատրաստելու համար, այս տարի կտրուկ աճել են։ Ավելին, հաճախ թուրքական ընկերությունները, էլեկտրոնիկա և այլ բաղադրիչներ ձեռք բերելով Արևմուտքից, հայտարարում են, որ դրանք ուղարկվում են ԱՊՀ երկրներ, իսկ իրականում դրանք ուղղակիորեն արտահանում են Ռուսաստան։
ԱՄՆ-ը և ԵՄ-ն մեծացնում են ճնշումը, որպեսզի փակեն պատժամիջոցները շրջանցելու համար բացերը։ Ընթացիկ տարվա ինն ամիսներին Թուրքիան, դատելով մաքսային հայտարարագրերից, 158 մլն դոլարի երկակի նշանակության ապրանք է ուղարկել Ռուսաստան և ԱՊՀ 5 երկրներ, որոնք միջնորդ են համարվում նման գործարքներում։ Սա երեք անգամ ավելի է, քան անցյալ տարվա նույն ժամանակահատվածում, ուկրաինական պատերազմի սկզբնական փուլում, և 5,6 անգամ ավելի, քան 2015-2021 թվականների միջին ցուցանիշը, երբ նման մատակարարումները կազմում էին ընդամենը 28 միլիոն դոլար, հաշվարկել է Financial Times-ը՝ ելնելով Trade Data Monitor մաքսային տվյալների բազայի տվյալներից:
Խոսքը 45 ապրանքների մասին է, որոնք ԱՄՆ-ը ներառել է «բարձր առաջնահերթությունների» ցանկում. դրանք զենքի արտադրության մեջ օգտագործվող քաղաքացիական նշանակության արտադրանքներն են, այդ թվում՝ միկրոչիպեր, կապի սարքավորումներ և այլն։
ԱՄՆ-ը, Եվրամիությունը, Մեծ Բրիտանիան և Ճապոնիան արգելք են մտցրել Ռուսաստան նման ապրանքների արտահանման համար, որն օգտագործում է դրանք թևավոր հրթիռների, անօդաչու թռչող սարքերի, ուղղաթիռների և այլնի մեջ։
Միևնույն ժամանակ, 2023 թվականին Թուրքիայի կողմից G7-ից երկրներից այդ ապրանքների ներմուծումն աճել է ավելի քան 60%-ով՝ 2015-2021 թվականների տարեկան միջին ցուցանիշի համեմատ և կազմել գրեթե 500 մլն դոլար։ Պաշտոնական տվյալները ցույց են տալիս, որ այս տարի զգալիորեն ավելացել են մատակարարումները Թուրքիայից Ադրբեջան, Վրաստան, Ղազախստան, Ղրղզստան և Ուզբեկստան, սակայն այդ երկրների մաքսային ծառայությունները չեն գրանցում նման քանակությամբ ապրանքների իրական ներմուծումը։
Օրինակ՝ թուրքական տվյալները վկայում են Ղազախստանին 66 մլն դոլարի մատակարարումների մասին, իսկ ղազախականները՝ 6,1 մլն դոլարի։
«Ակնհայտ է, որ այդ ապրանքները գնում են դեպի Ռուսաստան»,- ասել է Պետերսոնի միջազգային տնտեսագիտության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող և Կիևի տնտեսագիտության դպրոցի արտաքին քաղաքականության գծով փոխնախագահ Էլինա Ռիբակովան:
