Սուդանում ռազմական առճակատումը վերաճում է քաղաքացիական նոր պատերազմի
Քաղաքականություն
17.04.2023 | 14:00Բազմաթիվ զինատեսակների կիրառմամբ լայնամասշտաբ մարտերը չեն դադարում Սուդանում, որտեղ շաբաթ օրվանից զինուժը կռվում է այսպես կոչված «Արագ աջակցության ուժերի» (RSF) դեմ։ Մարտերում ներգրավված է հրետանի և ավիացիան, հայտնում է Al Jazeera հեռուստաալիքը։ Պայթյուններ են լսվում մայրաքաղաք Խարթումում, ինչպես նաև՝ մոտակա Օմդուրման և Բահրի քաղաքներում։ Զոհերի թիվը սրընթաց աճում է։ Ինչպես հաղորդում է Al Jazeera-ն՝ վկայակոչելով Սուդանի բժշկական միությանը, բախումների հետևանքով զոհվել է 97 խաղաղ բնակիչ, իսկ վիրավորների թիվը, այդ թվում՝ զինվորականների, հասել է 595 մարդու։
Քաղաքացիական պատերազմի բռնկմանն է հանգեցրել երկրի ռազմաքաղաքական ղեկավարության երկու գլխավոր դեմքերի՝ գեներալ Աբդել Ֆատահի ալ-Բուրհանի (որին ենթարկվում են ռազմաօդային ուժերն ու նավատորմը) ու RSF-ի ղեկավար գեներալ Մոհամեդ Համդան Դագալո Հեմեթի (որն իր տրամադրության տակ ունի զրահափոխադրիչներ ու հրետանի) միջև հակամարտությունը։
Ռազմաքաղաքացիական բարձրագույն իշխանությունում՝ Ինքնիշխան խորհրդում, նախագահն է ալ-Բուրխանը, իսկ Հեմեթին նրա տեղակալն է։ Ռազմական ղեկավարների միջև հակամարտությունը սրվել է 2022 թվականի դեկտեմբերի 5-ին ռազմական և քաղաքացիական կառույցների միջև համաձայնագրի կնքումից հետո։
Ինչպես բացատրում է «Al Jazeera»-ն, այս համաձայնագրի կետերից մեկը զինված ուժերի կառուցվածքում RSF-ի ինտեգրումն էր։ Այս ինտեգրման համար ձեռնարկված քայլերը չափազանց հապճեպ էին և հանգեցրին բանակի և RSF-ի միջև էլ ավելի սուր հակամարտության:
Կողմերը չկարողացան համաձայնության գալ ինչպես RSF-ն մեկ բանակային կառույցում ընդգրկելու, այնպես էլ շահութաբեր տնտեսական ոլորտներից զինվորականների դուրս գալու վերաբերյալ: Վերջին հարցը միանգամայն զգայուն է RSF-ի համար, որը վերահսկում է Սուդանում մի քանի ոսկու հանքավայրեր։
ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշը Սուդանի զինվորականներին կոչ է արել դադարեցնել բռնությունները, ինչպես նաև զարգացումները քննարկել է Եգիպտոսի նախագահ Աբդել Ֆաթահ աս-Սիսիի և Աֆրիկյան միության հանձնաժողովի նախագահ Մուսա Ֆակի Մահամաթի հետ: Կիրակի երեկոյան ՄԱԿ-ը հայտնել էր, որ կողմերը երեք ժամ տևողությամբ հումանիտար զինադադարի մասին են պայմանավորվել։
Սուդան զորավարժությունների ժամանած եգիպտացի զինվորականների խումբը գերեվարվել է RSF-ի կողմից ՄիԳ-29 կործանիչների հետ միասին։
Տաթև Ֆռանգյան