Թուրքիայի պաշտպանության նախարարը խեղաթյուրում է հայերի զանգվածային սպանությունների պատմությունը, Բայդենն` այն անվանում «Ցեղասպանություն»

Լուրեր

27.11.2024 | 22:49
Երևանի քաղաքապետն այցելել է Լոս Անջելեսի տրանսպորտի կառավարման կենտրոն
27.11.2024 | 22:27
Հայաստանի մի շարք հասցեներում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն
27.11.2024 | 22:13
Ֆիդանը բացահայտել է, որ Թուրքիայի հետախուզական գործակալությունից դեսպաններ և ԱԳՆ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ են նշանակվել
27.11.2024 | 22:00
Ինչու է Կարեն Սարուխանյանը թմրանյութի հետ կապված թեստը հանձնել ՔՊ նիստից 8 օր անց․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
27.11.2024 | 21:44
ՀՀ ԱԳՆ-ն՝ ԵՏՄ նիստը Սանկտ Պետերբուրգում անցկացնելու մասին
27.11.2024 | 21:28
ՆԳՆ-ԵՄ համագործակցությունը կընդլայնվի․ ՆԳ նախարարն ընդունել է ԵՄ պատվիրակության ղեկավարին
27.11.2024 | 21:13
Ովքեր են ձգտում Գյումրին ղեկավարել. Փաշինյանի ելույթից հետո մրցակցություն է սկսվել. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
27.11.2024 | 21:00
ՌԴ-ն հաղթելու է պատերազմում, բայց պարտվելու է խաղաղության ժամանակ․ չի մարսելու․ Վովա Վարդանով․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
27.11.2024 | 20:50
Christian Dior-ը լուծարել է Ադրբեջանում իր ընկերությունը
27.11.2024 | 20:33
ՊՆ խոսնակը` Ջերմուկի դիրքերից ՀՀ ԶՈւ ստորաբաժանումների հեռանալու լուրերի մասին
27.11.2024 | 20:30
Երկիրը նստած է «ռուսական էներգետիկ ասեղի» վրա
27.11.2024 | 20:22
ՌԴ-ն Հունաստանից ռազմական արտադրանքը ՀՀ վերարտահանելու հարցումներ չի ստացել. Զախարովա
27.11.2024 | 20:14
Ինչ իրավիճակ է ճանապարհներին 20։00-ի դրությամբ
27.11.2024 | 20:00
15-ամյա տղայի առեղծվածային սպանությունը. քննությունը վստահվել է 11 տարի գործը տապալած վարչությանը․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
27.11.2024 | 19:54
ՌԴ-ն հուսով է, որ Հայաստանը կվերադառնա ՀԱՊԿ շրջանակում լայնածավալ համագործակցությանը
Բոլորը

Real Clear Defence- ի կողմից հրապարակված հոդվածում Թուրքիայի պաշտպանության բարձրագույն պաշտոնյան` Հուլիսի Աքարը պնդում է, որ 20-րդ դարի սկզբին Օսմանյան կայսրությունում էթնիկ հայերի զանգվածային սպանությունն ու արտաքսումը ցեղասպանության գործողություն չէր: Այս մասին գրում է Ամերիկայի Ձայնը։

Ասենք, որ RealClearDefense-ը հիմնվել է ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարարության Ներկայացուցիչների պալատի զինված ուժերի հանձնաժողովի խնդրանքով:

Akar-ի հոդվածն այս պարբերականում տեղադրվել է ապրիլի 21-ին `ապրիլի 24-ին Հայոց հիշատակի օրը նշվելուց երեք օր առաջ, և մինչ Ջո Բայդենը կդառնար ԱՄՆ-ի առաջին նախագահը, ով պաշտոնական հայտարարության մեջ օգտագործեց« Հայոց ցեղասպանություն» արտահայտությունը:

Իր հոդվածում Աքարը պնդում է, որ ինքը գրում է պատմության դասախոսի տեսանկյունից, քանի որ դոկտորանտուրայի իր ուսումնասիրությունները վերաբերել են 1920 թ.-ին հայերի կացության մասին ամերիկյան մի զեկույցի:

Աքարը նկատի ունի ԱՄՆ-ի ռազմական հանձնաժողովի զեկույցը, որը կազմելու համար ստեղծված աշխատանքային խմբի ղեկավարն է եղել գեներալ Ջեյմս Հարբորդը: ԱՄՆ-ի նախագահ Ուուդրո Ուիլսոնն է վերջինիս 1919 թվականին ուղարկել տարածաշրջան, ուսումնասիրելու համար հայերի կացությունը:

«Դասեր գեներալ Հարբորդից» վերնագրով Աքարի հոդվածում Թուրքիայի պաշտպանության նախարարը պնդում է, որ հայերի մահը Օսմանյան կայսրության կազմալուծման տխուր հետևանքն էր, եւ որ դրա արդյունքում միայն հայերը չէ, որ տուժել են:

Նա նաև հիմնախնդրի շուրջ «հակասությունների» համար մեղադրում է «հայանպաստ լոբբիի» կողմից հատկապես Միացյալ նահանգներում իրականացվող ‘’քարոզչությանը’’:

Ինչպես Աքարն է գրում, Հարբորդիի զեկույցը «կարողացել է տեսնել քարոզչության և ծխի էկրանից այն կողմ և ցուցաբերել օբյեկտիվություն Օսմանյան կայսրության և նրա հայ հպատակների միջեւ պատերազմական ժամանակաշրջանի հարաբերությունների հարցում»:

Աքարը Հարբորդի զեկույցից կատարել է իր տեսակետը պնդելու եւ ապակողմնորոշելու համար քաղվածքներ այն մասին, որ հայերն են վայրագությունների դիմել կայսրության այլ խմբերի դեմ:

Սակայն այն, ինչ Թուրքիայի պաշտպանության նախարարությունը գրում է, ապակողմնորոշիչ է:

Զեկույցում Հարբորդը չէր կարող օգտագործել ‘’ցեղասպանություն’’ բառը. Այս եզրույթը միջազգային սկսել է կիրառվել միայն Երկրորդ աշխարհամարտից հետո, երբ ՄԱԿ-ը 1948 թվականին ընդունեց ցեղասպանություն հանցագործությունը կանխելու և պատժելու մասին կոնվենցիան:

Այնուամենայնիվ Հարբորդի զեկույցը պատմում է հարյուր հազարավորներ տեղահանվածների և սպանությունների մասին, շեշտելով, որ հայերը թիրախավորված են եղել իրենց ազգության և քրիստոնեական հավատքի համար:

Ինչպես Հարբորդի զեկույցում է գրված.

1895-ին 100 000 մարդ է սպանվել: 1908-ին ՝ Վանում, 1909-ին ՝ ԱդանայումԿիլիկիայում եւ այլուր սպանվել է ավելի քան 30 000 մարդԱյս ողբերգություններից վերջին և ամենամեծը 1915 թվականն էրԱմենահամեստ հաշվարկրներով 1914 թվականին Թուրքիայի ասիական հատվածում հայերի թիվը գերազանցել 1 միլիոն 500 հազարը:

Կոտորածներն ու տեղահանությունները կազմակերպվել էին 1915-ի գարնանը ՝ որոշակի համակարգով: Զինվորականները քաղաքից քաղաք էին գնում դա իրականացնելու համարԹուրքիայի կառավարության պաշտոնական զեկույցների համաձայն այստեղից արտաքսվել է մոտ 1 միլիոն 100 հազար մարդ:

Նախ երիտասարդ տղամարդկանց կանչել են պետական հաստատություններ, որից հետո նրանց շարքերով դուրս են բերել ու սպանել:

Մի քանի օր անց կանանցծերերին և երեխաներին արտաքսել են այնտեղորտեղ Թալեաթ փաշան անվանում էր «գյուղատնտեսական գաղութներ», Հայկական զով բարձրավանդակից դեպի մալարիայից տառապող Եփրատի հարթավայր, Սիրիայի և Արաբիայի ավազուտներ:

Այս գործողությունների արդյունքում տարբեր գնահատականներով մահացությունների թիվը կազմում է 500 000-ից մինչեւ ավելի քան մեկ միլիոն:

Ի հակադրություն Թուրքիայի պաշտպանության ներկա նախարար Աքարի տեսակետի ու պնդումների, Հայոց ցեղասպանությունն ուսումնասիրող գիտնականները հենց Հարբորդի զեկույցի հիման վրա են եկել այն եզրակացության, որ կատարվածը ցեղասպանություն է: Նրանց խոսքերով, Հարբորդի զեկույցը ցեղասպանության վկայակոչումն է: