«Ամեն ոլորտում կա ոչ պոպուլյար քայլերի անհրաժեշտություն». Ռուբեն Բաբայան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Մշակութային եւ հասարակական նոր հրամայականների մասին Factor.am-ը զրուցում է բեմադրիչ Ռուբեն Բաբայանի հետ

-Հեղափոխությունից մեկ ու կես տարի է անցել։ Ըստ ձեզ, ինչ-որ բան փոխվե՞լ է, կա՞ն խնդիրներ, որոնք մտահոգում են ձեզ։

-Կարծում եմ որոշակի բաներ փոխվել են, որոշակի գործընթացներ գնում են դեպի փոփոխություն, որոշակի բաներ չեն փոխվել։

-Բայց ճի՞շտ հունով են գնում։

-Նրանք, որոնք գնում են դեպի փոփոխություն եւ փոխվել են, կարծում եմ ճիշտ հունով են գնում։ Նրանք, որոնք չեն փոխվել, ճիշտ հունով նստած են իրենց տեղում եւ չեն շարժվում։ Իրականում կարծում եմ շատ կարեւոր է, որ երբ մենք խոսում ենք փոփոխությունների մասին, շատ ճիշտ տալ հետեւյալ ձեւակերպումը՝ ինչի՞ց ենք մենք ուզում հրաժարվել։ Որչովհետեւ մինչեւ դու չես հասկանում ինչից ես ուզում հրաժարվել, դու չես կարողանում շատ կոնկրետ ձեւակերպել, թե ինչ ես ուզում։ Այստեղ կարծում եմ դեռ կա անելու շատ գործ։ Որովհետեւ այն, ինչից մենք ուզում ենք հրաժարվել, առաջին հերթին ոչ միայն պետական համակարգի մեջ է, այլ նաեւ նրա արմատները հասարակական գիտակցության մեջ է դրված։ Եվ մենք կարող ենք փոխել ամբողջ պետական համակարգը, բայց եթե չի փոխվում գիտակցությունը, եթե նա չի դառնում ժամանակակից, եթե նա չի դառնում ավելի ազատամիտ, եթե նա չի դառնում վերլուծողական, ապա պետական համակարգի այդ բոլոր արտաքին փոփոխությունները շատ կարճ կյանք են ունենում։

-Այսինքն, այսօր կա այդ խնդիրը։

-Կարծում եմ այո։ Եվ այդ խնդիրը նաեւ կա կրթության մեջ առաջին հերթին։ Ժամանակակից կրթությունը պահանջում է, որպեսզի այդ վերլուծողական կարեւորագույն հատկությունը դրսեւորվի աշակերտների կամ ուսանողների մոտ։ Ժամանակներն ացել են, երբ ամբողջ կրթությունը անգիր սովորելու մեջ էր։ Պարզ մի փոքրիկ օրինակ՝ այդքան էլ կարեւոր չէ իմանալ կոնկրետ տարեթիվը, թե երբ է տեղի ունեցել Ավարայրի ճակատամարտը։ Դա կարելի է մի վայրկյանում համացանցից իմանալ։ Բայց վերլուծել այդ ամբողջ պատմությունը, այդ պատերազմը, այդ հաղթանակը կամ պարտությունը, կարծում եմ սա է կարեւորը։ Անհատը կայանում է այն ժամանակ, երբ կարողանում է վերլուծել։ Երբ նա չի կարողանում վերլուծել, պարզապես ընտրում է իր համար որեւէ հեղինակություն եւ այլեւս իր անհատականությունը զսպելով, ճնշելով սկսում է գնալ պարզապես այդ մի անհատի հետեւից։

-Պարոն Բաբայան, դուք թատրոնի մարդ եք, թատերականություն կա՞ մեր իշխանությունների վարքագծում։

-Թատերականություն կա եւ ես կարծում եմ դա լավ բան է։

-PR-ի առումով նկատի ունե՞ք։

-PR-ն էլ է անհրաժեշտություն։ Ի վերջո չի կարելի քաղաքական գործիչներից պահանջել փիլիսոփայի կեցվածք։ Եթե քաղաքական գործունեության մեջ PR-ով չեն զբաղվում, չեն փորձում գրավել հանրության մեծամասնության ուշադրությունը, ապա որպես քաղաքական գործիչ ինչքան էլ հետաքրքիր մտքեր արտահայտես, շատ մեծ հաջողություն չես ունենա։ Եվ, կարծեմ, այստեղ ավելի կարեւոր է, թե դրա հետ զուգահեռ նաեւ որոշակի գործունեություն է ծավալվու՞մ, թե սահմանափակվում եք միայն PR-ով։ Ես չեմ կարծում, որ մեկը մյուսին հակասում են։

-Դուք այսօր տեսնու՞մ եք գաղափարների եւ մտքերի դիսկուրս։

-Սա կարծում եմ մեր այսօրվա հասարակական կյանքի ամենացավալի կողմն է։ Նա չափից շատ անձնավորված է եւ մենք հաճախակի խոսում ենք ոչ թե համակարգի փոփոխության մասին, նոր համակարգ բերելու, հինը մերժելու մասին,-մերժել ասելով ես ի՞նչը նկատի ունեմ,-այլ անձեր մերժելով կամ անձեր հաստատելով։

-Այսինքն, էդ իմաստով ոչինչ չի փոխվել։

-Շատ քիչ բան է փոփոխվել եւ փոփոխություն ավելի շատ սպասում եմ հանրության կողմից, այլ ոչ թե՝ իշխանության կամ ընդդիմության։ Այն հնից եկող ձեւը, որ մենք լավն եքն, դուք վատն եք, կարծում եմ վաղուց իրեն սպառել է եւ հիմա անարդյունավետ է։ Մենք լավն ենք, որովհետեւ մենք ինչ-որ նոր բան ենք բերում։ Մեր նորն է լավը եւ դա ենթադրում է, որ մենք ենք լավը։ Եվ հինը մենք մերժում ենք ոչ թե որովհետեւ իրենք վատն էին, այլ այն, ինչ իրենք բերում էին, սպառել է իրեն։ Չէր արդարացնում, արդյունավետ չէր։

-Նիկոլ Փաշինյանը հաճախ է խոսում գիտակցության փոփոխության մասին։ Այսինքն, որ մտքով մարդ պետք է փոխվի, հիշում եք, երբ ասում էր՝ աղքատությունը գլխում է։ Սա 40 տարեկան մարդուն ինչպե՞ս հասկացնենք։

-Նախ պետք է հասկացնել 40 տարեկան մարդուն, որ ավելի լավ է լինել ազատ, քան կախյալ վիճակում։ Որովհետեւ դու կարող ես հաջողության հասնել, եթե ունես ազատ մտածողություն։ Մի շարք կարեւոր հատկություն ունի մարդը, որն իրեն տված է ի ծնե։ Սա վերաբերվում է եւ հավատացյալներին, և աթեիստներին։ Մարդը արարիչ է։ Նա ստեղծագործող է։ Եվ կարծում եմ, յուրաքանչյուր իշխանության, պետության ամենակարեւորագույն խնդիրը այն բանի մեջ է, որ պետք է ստեղծել հնարավորություն, այդ մարդու իրական գերխնդիրը, որ իր մեջ դրված է ի ծնե, արարելն է, կարողանա զարգանալ։ Երբ մարդը սահմանափակում է իր այդ արարչությունը, եւ իր ամենակարեւոր իրավունքը՝ որոշել սեփական ճակատագիրը հանձնում է ուրիշին, նա երբեք երջանկության չի հասնի։ Որովհետեւ նա զրկում է իրեն ամենակարեւոր հատկությունից՝ արարելուց եւ դրանից հաճույք ստանալուց։

-Արդեն մեկ տարի է հեղափոխությունը տեղի է ունեցել, հավանաբար բազմաթիվ քայլեր են արվել։ Այնուամենայնիվ, ինչու՞ փոփոխություններն արագ տեղի չեն ունենում։ Նկատի ունեմ, իշխանության մեջ կա՞ն մարդիկ, որոնք իներցիայով դիմադրում են եւ որոնք հաջողում են այդ դիմադրության մեջ։

-Միգուցե կա, բայց չեմ կարծում, որ այդ ամենն արվում է գիտակցաբար։ Վերջիվերջո նախկին համակարգը չէր աշխատում, փտել էր եւ դա պարզ էր բոլորին, կարծում եմ, պարզ էր նույնիսկ նախկին իշխանությանը։ Հակառակ դեպքում նա այդքան հեշտ չէր հանձնի նախկին իշխանությունը։ Մեխանիզմը ժանգոտել էր։ Նա պահանջում էր նոր ձեւեր։ Ուրիշ հարց է, թե մենք ինչքանով ենք պատրաստ,-մենք ասելով նկատի ունեմ իշխանությունը,-ինչքանով է պատրաստ գնալու ոչ պոպուլյար քայլերի։ Որովհետեւ մի բան է, որ դու գալիս ես իշխանության, այդ ժամանակ դու ունես մեծամասնության կարիքը միգուցե չափից ավելի շատ բան խոստանալով։ Հիշենք ԱՄՆ նախագահների օրինակը։ Յուրաքանչյուրը խոստանում էր ճանաչել ցեղասպանությունը, բայց դա չէր նշանակում, որ կճանաչի։ Ուրիշ բան է, որ գալիս ես իշխանության։ Դու այստեղ պետք է ձեռնարկես քայլեր, որոնք միգուցե հանրության մի ստվար զանգվածի կողմից չընդունվեն։ Օրինակ, ինձ համար մի օրինակ։ Որպես դրական օրինակ։ Դա իշխանությունների եւ անձամբ Նիկոլ Փաշինյանի անտառագողության մասին ձեւակերպումն էր, դատապարտելն էր եւ կտրուկ քայլերը այդ գործը կանգնեցնելու։ Պարզ է, որ հանդիպելու էր բազմաթիվ դեմագոգիկ դեմարշների, բայց այդ քայլը պետք էր անել։ Յուրաքանչյուր ոլորտում նման քայլերի կարիքը կա։ Դա կբերի իհարկե շատ ստվար զանգվածի դժգոհությանը։

-Օրինակ, Ամուլսարի գործարկումը ձեր ասած ոչ պոպուլյար քայլերից մեկն է։ Ձեր պատկերացմամբ, այնքան, ինչքան խնդիրը ձեզ ծանոթ է, իշխանությունը պե՞տք է գնա հանքի շահագործման։

-Այստեղ պետք է լրիվ անկեղծ խոսել չվախենալով հանրության մի ստվար զանգվածի դատապարտումից։ Աշխարհում չկա որեւէ բնապահպանական կազմակերպություն, որը համաձայնվի նման պրոեկտների։ Սա միանշանակ է։ բայց ինչքանով ես եմ տեղյակ, Հայաստանում բազմաթիվ կազմակերպություններ կան, որոնք զբաղվում են նմանատիպ գործունեությամբ։ Ինչքանով ես եմ տեղյակ, այս կազմակերպության եւ ներկայացված պրոեկտը, եւ ծավալած գործունեությունը լավագույնն է մնացածներից։ Այստեղ մենք պետք է որոշենք մեկ բան՝ արդյո՞ք մենք ընդհանրապես փակում ենք այդ ոլորտը, բոլորս հասկանալով, որ չգործարկվելու դեպքում մուծելու ենք մեծ գումարներ, եւ սա անդրադառնալու եւ թոշակների եւ մինիմալ աշխատավարձերի բարձրացման վրա, եւ երկրի հեղանակզրկմանն է նպաստելու որպես ոչ վստահելի գործընկեր, բայց պահպանելու ենք մեր կուսական բնությունը, թե՞ գնալու ենք որոշակի քայլերի։ Ես համոզված եմ, այդպես չի լինում, որ լինի նմանատիպ գործունեություն, որը բացարձակապես վնաս չհասցնի բնությանը։ Այստեղ վնասի եւ կորուստների համապատասխանության հարցն է։ Կարծում եմ սա պետք է կոնկրետ որոշել եւ հասկանալ եւս մի բան՝ որ իրականում մենք ենք այս երկրի տերը։ Երկրի տերը նշանակում է ոչ թե որոշակի պահանջներ միայն ներկայացնել, այլ որոշակի պատասխանատվություն կրել ամեն մի որոշման համար։

-Հավանաբար հետեւել եք Փաշինյանի Ստեփանակերտի ելույթին, որտեղ որոշակի նպատակներ ձեւակերպեց, թե ինչի պետք է հասնի Հայաստանը առաջիկայում՝ շախմատի աշխարհի չեմպիոն, ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության մեդալակիր, 5 միլիոն բնակչություն։ Սակայն մշակութային նվաճումների մասին ոչինչ չասաց։ Ինչո՞վ սա բացատրել։

-Ես շատ ուրախացա։ Որովհետեւ, ինչքանով ես հասկացա, 2050 թվականին իսպառ մեր կենցաղից կվերանա մշակույթը, այդ կույրաղիքը, որը թույլ չի տալիս զարգանալ մնացածը։ Ուրիշ կերպ չեմ կարող բացատրել, որ մշակույթը չհիշատակվեց։

Զրուցեց Մհեր Արշակյանը

Մանրամասները տեսանյութում

«Ամեն ոլորտում կա ոչ պոպուլյար քայլերի անհրաժեշտություն». Ռուբեն Բաբայան

Մշակութային եւ հասարակական նոր հրամայականների մասին Factor TV-ն զրուցում է բեմադրիչ Ռուբեն Բաբայանի հետ

-Հեղափոխությունից մեկ ու կես տարի է անցել։ Ըստ ձեզ, ինչ-որ բան փոխվե՞լ է, կա՞ն խնդիրներ, որոնք մտահոգում են ձեզ։

-Կարծում եմ որոշակի բաներ փոխվել են, որոշակի գործընթացներ գնում են դեպի փոփոխություն, որոշակի բաներ չեն փոխվել։

-Բայց ճի՞շտ հունով են գնում։

-Նրանք, որոնք գնում են դեպի փոփոխություն եւ փոխվել են, կարծում եմ ճիշտ հունով են գնում։ Նրանք, որոնք չեն փոխվել, ճիշտ հունով նստած են իրենց տեղում եւ չեն շարժվում։ Իրականում կարծում եմ շատ կարեւոր է, որ երբ մենք խոսում ենք փոփոխությունների մասին, շատ ճիշտ տալ հետեւյալ ձեւակերպումը՝ ինչի՞ց ենք մենք ուզում հրաժարվել։ Որչովհետեւ մինչեւ դու չես հասկանում ինչից ես ուզում հրաժարվել, դու չես կարողանում շատ կոնկրետ ձեւակերպել, թե ինչ ես ուզում։ Այստեղ կարծում եմ դեռ կա անելու շատ գործ։ Որովհետեւ այն, ինչից մենք ուզում ենք հրաժարվել, առաջին հերթին ոչ միայն պետական համակարգի մեջ է, այլ նաեւ նրա արմատները հասարակական գիտակցության մեջ է դրված։ Եվ մենք կարող ենք փոխել ամբողջ պետական համակարգը, բայց եթե չի փոխվում գիտակցությունը, եթե նա չի դառնում ժամանակակից, եթե նա չի դառնում ավելի ազատամիտ, եթե նա չի դառնում վերլուծողական, ապա պետական համակարգի այդ բոլոր արտաքին փոփոխությունները շատ կարճ կյանք են ունենում։

-Այսինքն, այսօր կա այդ խնդիրը։

-Կարծում եմ այո։ Եվ այդ խնդիրը նաեւ կա կրթության մեջ առաջին հերթին։ Ժամանակակից կրթությունը պահանջում է, որպեսզի այդ վերլուծողական կարեւորագույն հատկությունը դրսեւորվի աշակերտների կամ ուսանողների մոտ։ Ժամանակներն ացել են, երբ ամբողջ կրթությունը անգիր սովորելու մեջ էր։ Պարզ մի փոքրիկ օրինակ՝ այդքան էլ կարեւոր չէ իմանալ կոնկրետ տարեթիվը, թե երբ է տեղի ունեցել Ավարայրի ճակատամարտը։ Դա կարելի է մի վայրկյանում համացանցից իմանալ։ Բայց վերլուծել այդ ամբողջ պատմությունը, այդ պատերազմը, այդ հաղթանակը կամ պարտությունը, կարծում եմ սա է կարեւորը։ Անհատը կայանում է այն ժամանակ, երբ կարողանում է վերլուծել։ Երբ նա չի կարողանում վերլուծել, պարզապես ընտրում է իր համար որեւէ հեղինակություն եւ այլեւս իր անհատականությունը զսպելով, ճնշելով սկսում է գնալ պարզապես այդ մի անհատի հետեւից։

-Պարոն Բաբայան, դուք թատրոնի մարդ եք, թատերականություն կա՞ մեր իշխանությունների վարքագծում։

-Թատերականություն կա եւ ես կարծում եմ դա լավ բան է։

-PR-ի առումով նկատի ունե՞ք։

-PR-ն էլ է անհրաժեշտություն։ Ի վերջո չի կարելի քաղաքական գործիչներից պահանջել փիլիսոփայի կեցվածք։ Եթե քաղաքական գործունեության մեջ PR-ով չեն զբաղվում, չեն փորձում գրավել հանրության մեծամասնության ուշադրությունը, ապա որպես քաղաքական գործիչ ինչքան էլ հետաքրքիր մտքեր արտահայտես, շատ մեծ հաջողություն չես ունենա։ Եվ, կարծեմ, այստեղ ավելի կարեւոր է, թե դրա հետ զուգահեռ նաեւ որոշակի գործունեություն է ծավալվու՞մ, թե սահմանափակվում եք միայն PR-ով։ Ես չեմ կարծում, որ մեկը մյուսին հակասում են։

-Դուք այսօր տեսնու՞մ եք գաղափարների եւ մտքերի դիսկուրս։

-Սա կարծում եմ մեր այսօրվա հասարակական կյանքի ամենացավալի կողմն է։ Նա չափից շատ անձնավորված է եւ մենք հաճախակի խոսում ենք ոչ թե համակարգի փոփոխության մասին, նոր համակարգ բերելու, հինը մերժելու մասին,-մերժել ասելով ես ի՞նչը նկատի ունեմ,-այլ անձեր մերժելով կամ անձեր հաստատելով։

-Այսինքն, էդ իմաստով ոչինչ չի փոխվել։

-Շատ քիչ բան է փոփոխվել եւ փոփոխություն ավելի շատ սպասում եմ հանրության կողմից, այլ ոչ թե՝ իշխանության կամ ընդդիմության։ Այն հնից եկող ձեւը, որ մենք լավն եքն, դուք վատն եք, կարծում եմ վաղուց իրեն սպառել է եւ հիմա անարդյունավետ է։ Մենք լավն ենք, որովհետեւ մենք ինչ-որ նոր բան ենք բերում։ Մեր նորն է լավը եւ դա ենթադրում է, որ մենք ենք լավը։ Եվ հինը մենք մերժում ենք ոչ թե որովհետեւ իրենք վատն էին, այլ այն, ինչ իրենք բերում էին, սպառել է իրեն։ Չէր արդարացնում, արդյունավետ չէր։

-Նիկոլ Փաշինյանը հաճախ է խոսում գիտակցության փոփոխության մասին։ Այսինքն, որ մտքով մարդ պետք է փոխվի, հիշում եք, երբ ասում էր՝ աղքատությունը գլխում է։ Սա 40 տարեկան մարդուն ինչպե՞ս հասկացնենք։

-Նախ պետք է հասկացնել 40 տարեկան մարդուն, որ ավելի լավ է լինել ազատ, քան կախյալ վիճակում։ Որովհետեւ դու կարող ես հաջողության հասնել, եթե ունես ազատ մտածողություն։ Մի շարք կարեւոր հատկություն ունի մարդը, որն իրեն տված է ի ծնե։ Սա վերաբերվում է եւ հավատացյալներին, և աթեիստներին։ Մարդը արարիչ է։ Նա ստեղծագործող է։ Եվ կարծում եմ, յուրաքանչյուր իշխանության, պետության ամենակարեւորագույն խնդիրը այն բանի մեջ է, որ պետք է ստեղծել հնարավորություն, այդ մարդու իրական գերխնդիրը, որ իր մեջ դրված է ի ծնե, արարելն է, կարողանա զարգանալ։ Երբ մարդը սահմանափակում է իր այդ արարչությունը, եւ իր ամենակարեւոր իրավունքը՝ որոշել սեփական ճակատագիրը հանձնում է ուրիշին, նա երբեք երջանկության չի հասնի։ Որովհետեւ նա զրկում է իրեն ամենակարեւոր հատկությունից՝ արարելուց եւ դրանից հաճույք ստանալուց։

-Արդեն մեկ տարի է հեղափոխությունը տեղի է ունեցել, հավանաբար բազմաթիվ քայլեր են արվել։ Այնուամենայնիվ, ինչու՞ փոփոխություններն արագ տեղի չեն ունենում։ Նկատի ունեմ, իշխանության մեջ կա՞ն մարդիկ, որոնք իներցիայով դիմադրում են եւ որոնք հաջողում են այդ դիմադրության մեջ։

-Միգուցե կա, բայց չեմ կարծում, որ այդ ամենն արվում է գիտակցաբար։ Վերջիվերջո նախկին համակարգը չէր աշխատում, փտել էր եւ դա պարզ էր բոլորին, կարծում եմ, պարզ էր նույնիսկ նախկին իշխանությանը։ Հակառակ դեպքում նա այդքան հեշտ չէր հանձնի նախկին իշխանությունը։ Մեխանիզմը ժանգոտել էր։ Նա պահանջում էր նոր ձեւեր։ Ուրիշ հարց է, թե մենք ինչքանով ենք պատրաստ,-մենք ասելով նկատի ունեմ իշխանությունը,-ինչքանով է պատրաստ գնալու ոչ պոպուլյար քայլերի։ Որովհետեւ մի բան է, որ դու գալիս ես իշխանության, այդ ժամանակ դու ունես մեծամասնության կարիքը միգուցե չափից ավելի շատ բան խոստանալով։ Հիշենք ԱՄՆ նախագահների օրինակը։ Յուրաքանչյուրը խոստանում էր ճանաչել ցեղասպանությունը, բայց դա չէր նշանակում, որ կճանաչի։ Ուրիշ բան է, որ գալիս ես իշխանության։ Դու այստեղ պետք է ձեռնարկես քայլեր, որոնք միգուցե հանրության մի ստվար զանգվածի կողմից չընդունվեն։ Օրինակ, ինձ համար մի օրինակ։ Որպես դրական օրինակ։ Դա իշխանությունների եւ անձամբ Նիկոլ Փաշինյանի անտառագողության մասին ձեւակերպումն էր, դատապարտելն էր եւ կտրուկ քայլերը այդ գործը կանգնեցնելու։ Պարզ է, որ հանդիպելու էր բազմաթիվ դեմագոգիկ դեմարշների, բայց այդ քայլը պետք էր անել։ Յուրաքանչյուր ոլորտում նման քայլերի կարիքը կա։ Դա կբերի իհարկե շատ ստվար զանգվածի դժգոհությանը։

-Օրինակ, Ամուլսարի գործարկումը ձեր ասած ոչ պոպուլյար քայլերից մեկն է։ Ձեր պատկերացմամբ, այնքան, ինչքան խնդիրը ձեզ ծանոթ է, իշխանությունը պե՞տք է գնա հանքի շահագործման։

-Այստեղ պետք է լրիվ անկեղծ խոսել չվախենալով հանրության մի ստվար զանգվածի դատապարտումից։ Աշխարհում չկա որեւէ բնապահպանական կազմակերպություն, որը համաձայնվի նման պրոեկտների։ Սա միանշանակ է։ բայց ինչքանով ես եմ տեղյակ, Հայաստանում բազմաթիվ կազմակերպություններ կան, որոնք զբաղվում են նմանատիպ գործունեությամբ։ Ինչքանով ես եմ տեղյակ, այս կազմակերպության եւ ներկայացված պրոեկտը, եւ ծավալած գործունեությունը լավագույնն է մնացածներից։ Այստեղ մենք պետք է որոշենք մեկ բան՝ արդյո՞ք մենք ընդհանրապես փակում ենք այդ ոլորտը, բոլորս հասկանալով, որ չգործարկվելու դեպքում մուծելու ենք մեծ գումարներ, եւ սա անդրադառնալու եւ թոշակների եւ մինիմալ աշխատավարձերի բարձրացման վրա, եւ երկրի հեղանակզրկմանն է նպաստելու որպես ոչ վստահելի գործընկեր, բայց պահպանելու ենք մեր կուսական բնությունը, թե՞ գնալու ենք որոշակի քայլերի։ Ես համոզված եմ, այդպես չի լինում, որ լինի նմանատիպ գործունեություն, որը բացարձակապես վնաս չհասցնի բնությանը։ Այստեղ վնասի եւ կորուստների համապատասխանության հարցն է։ Կարծում եմ սա պետք է կոնկրետ որոշել եւ հասկանալ եւս մի բան՝ որ իրականում մենք ենք այս երկրի տերը։ Երկրի տերը նշանակում է ոչ թե որոշակի պահանջներ միայն ներկայացնել, այլ որոշակի պատասխանատվություն կրել ամեն մի որոշման համար։

-Հավանաբար հետեւել եք Փաշինյանի Ստեփանակերտի ելույթին, որտեղ որոշակի նպատակներ ձեւակերպեց, թե ինչի պետք է հասնի Հայաստանը առաջիկայում՝ շախմատի աշխարհի չեմպիոն, ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության մեդալակիր, 5 միլիոն բնակչություն։ Սակայն մշակութային նվաճումների մասին ոչինչ չասաց։ Ինչո՞վ սա բացատրել։

-Ես շատ ուրախացա։ Որովհետեւ, ինչքանով ես հասկացա, 2050 թվականին իսպառ մեր կենցաղից կվերանա մշակույթը, այդ կույրաղիքը, որը թույլ չի տալիս զարգանալ մնացածը։ Ուրիշ կերպ չեմ կարող բացատրել, որ մշակույթը չհիշատակվեց։

Զրուցեց Մհեր Արշակյանը

Մանրամասները տեսանյութում