Էրդողանի սկանդալային հայտարարությունները․ հայհոյախառն արտահայտություններ՝ ՆԱՏՕ-ի, Եվրոպայի և Իսրայելի հասցեին

Լուրեր

27.11.2024 | 21:28
ՆԳՆ-ԵՄ համագործակցությունը կընդլայնվի․ ՆԳ նախարարն ընդունել է ԵՄ պատվիրակության ղեկավարին
27.11.2024 | 21:13
Ովքեր են ձգտում Գյումրին ղեկավարել. Փաշինյանի ելույթից հետո մրցակցություն է սկսվել. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
27.11.2024 | 21:00
ՌԴ-ն հաղթելու է պատերազմում, բայց պարտվելու է խաղաղության ժամանակ․ չի մարսելու․ Վովա Վարդանով․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
27.11.2024 | 20:50
Christian Dior-ը լուծարել է Ադրբեջանում իր ընկերությունը
27.11.2024 | 20:33
ՊՆ խոսնակը` Ջերմուկի դիրքերից ՀՀ ԶՈւ ստորաբաժանումների հեռանալու լուրերի մասին
27.11.2024 | 20:30
Երկիրը նստած է «ռուսական էներգետիկ ասեղի» վրա
27.11.2024 | 20:22
ՌԴ-ն Հունաստանից ռազմական արտադրանքը ՀՀ վերարտահանելու հարցումներ չի ստացել. Զախարովա
27.11.2024 | 20:14
Ինչ իրավիճակ է ճանապարհներին 20։00-ի դրությամբ
27.11.2024 | 20:00
15-ամյա տղայի առեղծվածային սպանությունը. քննությունը վստահվել է 11 տարի գործը տապալած վարչությանը․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
27.11.2024 | 19:54
ՌԴ-ն հուսով է, որ Հայաստանը կվերադառնա ՀԱՊԿ շրջանակում լայնածավալ համագործակցությանը
27.11.2024 | 19:45
Մրցույթ, որը չթույլատրվեց լուսաբանել․ ովքեր ընտրվեցին Երևանի քաղաքապետարանի թափուր պաշտոններում
27.11.2024 | 19:37
Կապանում ՌԴ գլխավոր հյուպատոսության բացման համար սպասում ենք ՀՀ պատասխանին․ Զախարովա
27.11.2024 | 19:30
ՆԱՏՕ-ն պատրաստվում է կանխարգելող հարված հասցնել, եթե ՌԴ-ն փորձի միջուկային զենք կիրառել․ Օլեգ Ժդանով․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
27.11.2024 | 19:18
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ է
27.11.2024 | 19:04
Ավտովթար՝ հրդեհի բռնկմամբ. տուժածը հոսպիտալացվել է
Բոլորը

Վերջին տարիներին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը ջանասիրաբար փորձում է կատարել տասնամյակներ առաջ իր շրջապատին տված գաղտնի խոստումը, որի նպատակը ՆԱՏՕ-ի դաշինքը խափանելն է, երբ հնարավորություն ունենար ու համախմբեր իր իշխանությունը։ Այս մասին գրում է Nordic Monitor-ը։

Հրապարակման համաձայն՝ հունիսի 14-ին Բրյուսելում ՆԱՏՕ-ի ղեկավարների գագաթնաժողովին ընդառաջ՝ պատմությունը ցույց է տալիս, որ նախագահ Էրդողանը որոշ չափով իր խոստումը կատարել է՝ մի շարք հարցերում սեպ խրելով ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցների ու Թուրքիայի միջև։

Լրատվամիջոցի հաղորդմամբ՝ այդ խոստումը բացահայտվել է թուրք քննիչների կողմից, որոնք հետաքննություն են իրականացրել Իրանի Իսլամական հեղափոխության պահապանների «Քուդս» խմբի ցանցի ներսում Թուրքիայում։

«Երբ ես հնարավորություն ունենամ, ես գիտեմ՝ ինչ անել ՆԱՏՕ-ի, Եվրոպայի, Իսրայելի հետ։ ՆԱՏՕ-ն և ԱՄՆ-ն Իսրայելի պես ահաբեկիչներ են»,- ասել է դեռևս որպես վարչապետ պաշտոնավարող էրդողանը իր մերձավոր պատգամավորներին մասնավոր հանդիպման ժամանակ՝ հայտարարությունը համեմելով հայհոյախառն արտահայտություններով։

Այս արտահայտությունը Էրդողանն արել է Մալաթիայի Քյուրեջիկ շրջանում ՆԱՏՕ-ի հակաօդային պաշտպանության համակարգի շրջանակում նոր ռադիոտեղորոշման ռադարների բազայի ստեղծման մասին զրույցի ընթացքում։

Էրդողանն ակնհայտ գոհ չի եղել 2010 թվականի Լիսաբոնի գագաթնաժողովում ՆԱՏՕ-ի պլաններից, բայց, միաժամանակ, հասկանում էր, որ նրանց հետ պիտի գնա՝ հակառակ ռազմական ու կառավարության այլ կառույցների ճնշումներին, որոնք Իրանը համարում էր սպառնալիք Թուրքիայի ազգային անվտանգությանը։  Թուրքական կառավարությունը երկար բանակցություններ է վարել ԱՄՆ-ի հետ՝ Իրանին անվանելով սպառնալիք դաշինքի համար, և Իսրայելի հետ՝ հնարավոր հետախուզական տվյալների փոխանակման շուրջ։

Էրդողանը զգացել է, որ Զինված ուժերում կա թեժացում, որը սատարել է ՆԱՏՕ-ի ծրագիրը, և նա չի կարողացել համախմբել նրանց՝ բավարար կերպով իշխանությունն իր ձեռքում պահելու, դիմադրությունը հաղթահարելու համար։ 2011 թվականի սեպտեմբերին էլ թուրք պաշտոնյաները հուշագիր են ստորագրել ԱՄՆ-ի հետ՝ Քյուրեջիկում ամերիկյան ռադարների տեղակայման մասին, որպես ՆԱՏՕ-ի  հակահրթիռային պաշտպանության համակարգի մաս։

Լրատվամիջոցը գրում է, որ Հայրեդդին Չալմաքը՝ Բուրսայից իսլամիստ պատգամավոր, նույնպես մասնակցել է Էրդողանի հետ այդ հանդիպմանը, մյուս պատգամավորն էլ եղել է Մուշից մեկ այլ իսլամիստ՝ Սերաջեդդին Քարայայըզը։

2010 թվականի հոկտեմբերի 19-ին էլ երկու պատգամավորները հաղորդել են, թե ինչ է ասել Էրդողանը ռադիոտեղորոշիչ կայանի մասին «Քուդսի» բարձրաստիճան ներկայացուցիչ Հուսեյն Ավնի Յազըջըօղլուին, որը ժամանակին ահաբեկչության մեղադրանքով դատապարտվել է։ Հանդիպումը կայացել է Ստամբուլի Չամլըջա բլուրի տարածքում: Յազըջըօղլուն հետագայում կազմել է զեկույց զրույցի մանրամասների մասին և այն փոխանցել իր կառավարիչ Նասեր Ղաֆարիին:

Հենց այս զեկույցն էլ այս ու այլ տասնյակ տվյալներով Յազըջըօղլուի կողմից հավաքված, ոստիկանությունը ստացել է նրա կնոջ Կամիլի կողմից, որը որոշել է այն հանձնել, երբ ամուսնու հետ խնդիրներ են սկսվել։ Սկզբում ոստիկանությունը ուշադրություն է չի դարձրել՝ համարելով ընտանեկան խնդիր, սակայն երբ կինը տարբեր փաստաթղթեր, ձեռագիր գրառումներ, թվային նյութեր է հանձնել, ոստիկանությունը հասկացել է գործի լրջությունն ու այն փոխանցել Ստամբուլի ոստիկանությանը։

Էրդողանի մտքերն էլ ՆԱՏՕ-ի ռադարների բազայի մասին հայտնաբերվել են կնոջ կողմից տրված կրիչի վրա 2011թ․-ին։

2014-ին Էրդողանը կարողացել է արագացնել «Քուդսի» դեմ հետաքննությունը և աշխատանքից ազատել ոստիկանության պետերին ու դատախազներին, որոնք մասնակցել են հետաքննությանը։ 2016-ին էլ նա ծանր հարված է հասցրել ՆԱՏՕ-ին՝ սկսելով զանգվածային զտումներ ՆԱՏՕ-ին կողմնակից շտաբի գրեթե բոլոր սպաների շրջանում՝ ներառյալ դաշինքի երկրորդ ամենամեծ բանակի բոլոր գեներալների և ծովակալների երկու երրորդին՝ որպես պատրվակ օգտագործելով կեղծ հեղաշրջումը։

Էմմա Չոբանյան