Փոքրամասնությունների հարցով ՌԴ-ի խաղը հատում է կարմիր գիծը. Բաքուն Մոսկվային սպառնում է ցավոտ պատասխանով
Քաղաքականություն
22.12.2025 | 22:17
Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում Կրեմլը հետևողականորեն, բայց անհաջող կերպով, փորձում է խաղարկել, այսպես կոչված, «թալիշական» և «լեզգիական» խաղաքարտերն Ադրբեջանում: Այս փորձերը տարբեր ձևեր են ընդունել՝ սկսած Ռուսաստանի Դաշնությունում անցկացվող միջոցառումներից մինչև պետական վերահսկողության տակ գտնվող լրատվամիջոցներում հրապարակումներ, որոնք արհեստականորեն կառուցում են «փոքրամասնությունների հարցերի» հռետորաբանությունը: Այս մասին ասվում է ադրբեջանական իշխանական Minval.az-ի անդրադարձում:
Նշվում է, որ այս ռազմավարությունը նոր չէ, հիմնված է այն հնացած պատկերացման վրա, որ էթնիկ պատկանելությունը կարող է օգտագործվել որպես լծակ պետության դեմ: Սակայն իրականությունը վաղուց ի վեր խաթարել է այս մոդելը, ասվում է հրապարակման մեջ։
Minval.az-ը գրում է, որ վերջերս Ռուսաստանի արմատական շրջանակները, ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն Կրեմլի հովանավորության ներքո, տարածել են մի զեկույց, որի առանձին բաժինը նվիրված է Ադրբեջանում «թալիշ-լեզգիական հարցին»։ Փաստաթղթում փորձ է արվում թալիշներին և լեզգիներին ներկայացնել որպես համակարգային ճնշված փոքրամասնություններ, իսկ Ադրբեջանի միջէթնիկ հարաբերությունների քաղաքականությունը՝ որպես «դիտավորյալ ձուլող և ճնշող», ենթադրաբար, ստեղծելով ներքին անկայունության նախադրյալներ։
Հրապարակման մեջ նշվում է, որ այս մոտեցման նպատակն ակնհայտ է՝ ստեղծել Ադրբեջանի՝ որպես «ազգային փոքրամասնությունները ճնշող» պետության կերպար՝ արտաքին քաղաքական ճնշման և մարդասիրական պատրվակով երկրի ներքին գործերին միջամտությունն օրինականացնելու փորձերի համար հիմք ստեղծելու նպատակով։ Ըստ ադրբեջանական լրատվամիջոցի՝ Ռուսաստանը շարունակում է ապրել անցյալում՝ համարելով, որ Մոսկվան մնում է միասնական պետության կենտրոնը, ընդլայնելով իր պետական իշխանությունը հարևան երկրներում, եթե նրանք սկանդալային քարոզիչ Վլադիմիր Սոլովյովին վստահել են նման «պատասխանատու» առաջադրանք: Պետք է նշել, որ Սոլովյովը վերջերս կոչ էր արել գործողություններ ձեռնարկել, որոնք հրահրում են էթնիկական անհամաձայնություն, ատելություն և թշնամանք: Նա իր «Полный контакт» հաղորդման ժամանակ «ահաբեկչության կոչ է արել»:
Minval.az-ն ընդգծում է՝ ռազմավարական համբերությունն ունի իր սահմանները։ Ադրբեջանը մտադիր չէ լուռ հետևել այլ երկրների կողմից իր ներքին կայունությունը խաթարելուն ուղղված ապակառուցողական քաղաքականությանը։ Եթե Մոսկվան շարունակի այս ուղղությամբ, ապա չպետք է զարմանա հակազդեցությունից։ Սա հույզերի հարց չէ, այլ քաղաքական տրամաբանության. իրենց պաշտպանելու ունակ պետությունները միշտ արձագանքում են մարտահրավերներին։
Նշվում է, թե Ադրբեջանն ունի իրական և հաջողված փորձ նեոգաղութատիրության և համակարգային խտրականության բացահայտման գործում: Բաքվի նախաձեռնող խումբը ցույց է տվել, որ նման գործիքներն աշխատում են: Ընդգծվում է, որ Ֆրանսիան և Նիդերլանդներն «արդեն իսկ բախվել են իրենց քաղաքականության հետևանքներին և ստիպված են եղել ճշգրտել իրենց վարքագիծը»։
Ռուսական կայսրությունը վարում էր դասական գաղութային քաղաքականություն, և նրա պատմությունը, ցավոք, գրված է արյունով: Ադրբեջանն այս համակարգի զոհերից մեկն էր, ինչպես նաև Կովկասի շատ այլ ժողովուրդներ: Ի դեպ, անցյալ շաբաթ Լիտվայի Սեյմը Վիլնյուսում հյուրընկալել է «Չերքեզների ցեղասպանությունը պատմության և ժամանակակից քաղաքականության համատեքստում» միջազգային համաժողովը, որը կազմակերպվել էր Միացյալ չերքեզական խորհրդի կողմից: Ցեղասպանության ճանաչումն անվանվել է պատմական արդարադատության հարց, այլ ոչ թե քաղաքական նպատակահարմարության:
Հաղորդվում է, որ Ադրբեջանը ներկայացնող Աիդա Էյվազլի Գյոքթուրքը ելույթ է ունեցել տեսակապի միջոցով։ Նա ընդգծել է, որ Կովկասի բնիկ ժողովուրդների ցեղասպանությունը, տեղահանությունները և ճնշումները տարածված են և ռուսական քաղաքականության ուղղակի հետևանք են՝ թե՛ անցյալում, թե՛ ներկայում։ Չերքեզների և այլ ժողովուրդների վրա ճնշումները շարունակվում են այսօր։
Ըստ լրատվամիջոցի՝ Չերքեզների ցեղասպանությունը, Հոլոդոմորը և ժողովուրդների բռնի տեղահանությունները խորհրդային ժամանակաշրջանում՝ այս բոլոր հարցերը կարող են և պետք է ներառվեն միջազգային օրակարգում։ Ադրբեջանն ունի դրա համար անհրաժեշտ գործիքներ, փորձ և քաղաքական ռեսուրսներ։ Էթնիկ փոքրամասնություններին, մասնավորապես, Կովկասի ժողովուրդներին պատերազմ ուղարկելու պրակտիկան արժանի է հատուկ ուշադրության։
Ընդծվում է, թե իսլամատյացությունը ևս հատուկ տեղ է զբաղեցնում Ռուսաստանում: Չնայած այնտեղ ապրում է մոտ 20 միլիոն մահմեդական, հավասար իրավունքները զուտ թվացյալ են:
«Եթե Ռուսաստանը գիտակցաբար ընտրի առճակատման ուղին, Ադրբեջանը պատրաստ է։ Սակայն մնում է հույս, որ Մոսկվայում կհաղթանակեն ռազմավարական մտածողությամբ, այլ ոչ թե իմպուլսիվ ուժերը։ Նրանք հասկանում են, որ նման քաղաքականությունը դիվիդենտներ չի բերի։ Ավելին, Ադրբեջանի զինանոցն այս ոլորտում զգալիորեն ավելի լայն է և ավելի արդյունավետ։ Պատմությունը բազմիցս ապացուցել է, որ պետությունները, որոնք անտեսում են ընդունելիի սահմանները, վաղ թե ուշ բախվում են իրենց սեփական ընտրության հետևանքներին»,- ասվում է հրապարակման մեջ։
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի