04.12.2025 | 23:29
Թուրքիայում լրագրողին մեղադրանք է առաջադրվել Հայոց ցեղասպանության հետ կապված հոդվածով
Ադրբեջանն անհանգստացած է՝ ԱՄՆ-ն ակտիվ քայլ արեց ՀՀ-ի հետ խաղաղության ամրացման հարցում․ Էմիլ Օրդուխանյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Քաղաքականություն
18.11.2025 | 19:00
Հայ-ամերիկյան աշխատանքային խմբերը սկսել են աշխատանքները՝ ուղղված Վաշինգտոնյան համաձայնագրերի իրագործմանը և «Թրամփի ճանապարհ»-ի զարգացմանը։ Այս մասին հայտնի դարձավ Հայաստանի վարչապետի և ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալ Էլիսոն Հուքերի հանդիպմանը հաջորդած հաղորդագրությունից։ Քաղաքագետ Էմիլ Օրդուխանյանը Factor TV-ի հետ զրույցում ասում է՝ սա վկայում է այն մասին, որ հայ-ամերիկյան հարաբերությունները թևակոխել են գործնական փուլ։
Չնայած ամերիկյան վարչակազմի գերզբաղվածությանը, այս ուղղությունը տեղավորվում է Միացյալ Նահանգների ռազմավարական շահերի մեջ։ Օրդուխանյանը նշում է, որ ԱՄՆ-ն Թրամփի նախագահության հենց սկզբից ակտիվորեն սկսել է աշխատել այս տարածաշրջանի հետ՝ նպատակ ունենալով խաղաղության օրակարգով մուտք գործել Հարավային Կովկաս։ Սա ԱՄՆ-ի համար պատեհ առիթ է՝ կոնֆլիկտից հետո ամրապնդելու իր դիրքերը տարածաշրջանում։ Ադրբեջանի կողմից որոշակի անհանգստությունները ևս հիմնավորում են, որ ԱՄՆ-ի արագ քայլերն ունեն հեռանկարային նշանակություն։
Քաղաքագետի դիտարկմամբ՝ ԱՄՆ-ն հարմար պահ է գտել տարածաշրջանում ակտիվանալու համար, քանի որ Ռուսաստանի Դաշնության ազդեցության լծակները թուլացել են։ Սրան նպաստել է նաև հակամարտության հաղթահարումը, գոնե փաստաթղթային մակարդակում, ինչը բացել է հնարավորությունների նոր դաշտ։
Ըստ ամերիկյան կողմի՝ «Թրամփի ուղին» կոնկրետ տնտեսական նախագիծ է, որը, զուգորդված Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրով ու Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորմամբ, խոստանում է բացել Հարավային Կովկասը որպես կենսական առևտրային ուղղություն։ Սա աշխարհաքաղաքականության բաղադրիչ է, որտեղ ԱՄՆ-ն, հարգելով պետությունների սուվերենությունն ու տարածքային ամբողջականությունը, իր տնտեսական ծրագրերով ամրապնդվում է տարածաշրջանում։
«Վերջերս Կենտրոնական Ասիայի հինգ պետությունների ղեկավարների աննախադեպ հանդիպումը ԱՄՆ նախագահի հետ Վաշինգտոնում վկայում է այն մասին, որ այս տարածաշրջանը ևս դիտարկվում է որպես ռազմավարական նշանակության գոտի։ Այս պետությունները, չնայած Ռուսաստանի հետ ունեցած կապերին, փնտրում են այլընտրանքային ուղիներ»,- ասաց քաղաքագետը։ Սա, ըստ Օրդուխանյանի, արդարացնում է Հայաստանի արտաքին քաղաքականության բալանսավորման ռազմավարությունը։
Քաղաքագետը կարծում է, որ Ռուսաստանը սխալ ռազմավարության հետևանքով կորցնում է իր ազդեցությունը հետխորհրդային տարածքում։ Կոշտ ուժի կիրառումը չի կարող համակրանք ստեղծել, այլ հակառակը՝ դրդում է այդ պետություններին այլընտրանքներ փնտրել։ Ըստ նրա՝ Հայաստանի փորձը ցույց է տալիս, որ միակողմանի կախվածությունը կարող է բացասական հետևանքներ ունենալ։
Քաղաքագետը առաջիկա խորհրդարանական ընտրությունները Հայաստանում դիտարկվում է որպես հնարավորություն՝ կամ վերականգնելու Ռուսաստանի ազդեցությունը, կամ վերջնականապես դուրս գալու դրա տակից։ Ըստ Օրդուխանյանի, Հայաստանի իշխանությունների դիվերսիֆիկացիոն քաղաքականությունն արդեն տալիս է իր պտուղները, ինչպես օրինակ՝ եվրոպական դիտորդների առաքելությունը, որոնց ներկայությամբ նոր ներխուժումներ չեն եղել։
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարի հայտարարությունը ԵՄ-ին անդամակցելու հայտ ներկայացնելու հավանականության մասին վկայում է որակապես նոր իրավիճակի մասին։ Սակայն, ըստ քաղաքագետի, այս քայլերի իրատեսականությունը կախված կլինի 2026 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներից և քաղաքական ուժերի նոր դասավորվածությունից։
Հաղորդումն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։
Ռոբերտ Անանյան
