17.12.2025 | 19:47
«5 տարի առաջ եմ գնացել բժշկի»․ հարցում Երևանում. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
ԵՄ Արևելյան գործընկերության ինդեքսում ՀՀ-ն 4-րդ հորիզոնականում է․ ԵՄ-ն դատական ոլորտի անկախության բարելավում է գրանցել
Քաղաքականություն
25.01.2024 | 16:36
Ուկրաինայում ՌԴ նախագահ Պուտինի պատերազմը կիսում է Եվրոպայի արևելյան գործընկերության երկրներին․ որոշները մոտենում են ԵՄ-ին, մյուսները՝ հեռանում։ Այս մասին ասված է ԵՄ Արևելյան գործընկերության երկրների 2023 թվականի ինդեքսում։
Եվրամիության հետ մերձեցման ցուցանիշով առաջատարն է Մոլդովան (0,7 միավոր), երկրորդ տեղում Ուկրաինան է (0,66), երրորդում՝ Վրաստանը (0,63)։ Հայաստանը չորրորդ տեղում է (0,61 միավոր), Ադրբեջանն ու Բելառուսն ամենացածր միավորներով, համապատասխանաբար՝ 0,47 և 0,45 միավոր, 5-րդ և 6-րդ տեղերում են։
2023 թվականի ինդեքսում գնահատվում է առաջընթացը 2021 թվականի սեպտեմբերից մինչև 2023-ի նոյեմբերը երեք ոլորտներում՝ 1. Ժողովրդավարություն, լավ կառավարում և օրենքի գերակայություն, 2. Քաղաքականության կոնվերգենցիա և 3. Կայուն զարգացում:
Հայաստանը համեմատաբար կայուն ցուցանիշներ է գրանցել 2023 թվականի ինդեքսում, սակայն բարեփոխումների լճացումը և հիմնական ոլորտներում հետընթացի պոտենցիալն ակնհայտ է։
Զեկույցում նշվում է, որ Հայաստանի ցածր միավորը կապված է ժողովրդավարության և լավ կառավարման ոլորտում ձախողման հետ, հատկապես՝ պետական հաշվետվողականության, անկախ լրատվամիջոցների (նախկինում առաջատարն էր այս ցուցանիշով), խոսքի և արտահայտվելու ազատության, հավաքների անցկացման ազատություն և կոռուպցիայի դեմ պայքարի առումով, սակայն այս կորուստները «փոխհատուցվել են» դատական ոլորտի անկախության բարելավմամբ:
Նշվում է նաև, որ թեև ինդեքսում Հայաստանի կատարողականը բավականին բարձր է, սակայն արդյունքները ցույց են տալիս բարեփոխումների հապաղում, օրենքների միջև անհամապատասխանություններ, հետևաբար, ԵՄ-ի հետ մերձեցման դանդաղում։
Դրանում ասվում է, որ Հայաստանը, Ադրբեջանը և Բելառուսը ցույց են տալիս, թե ինչպես կարող է ազգային անվտանգությունը «հաստատակամ» հիմք դառնալ իշխանությունների համար՝ արդարացնելու չափազանց սահմանափակող քաղաքականությունը և նվազեցնել քաղաքացիական հասարակության վերահսկողության շրջանակը:
Լեռնային Ղարաբաղում հակամարտությունը ևս ազդել է կարծիքի և արտահայտվելու ազատության, ազատ հավաքներ անցկացնելու վրա ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ Ադրբեջանում։
Զեկույցում ընդգծվում է, որ ռուսական ագրեսիան Ուկրաինայում ավելի շատ ամրապնդել է, քան թուլացրել հարաբերությունները ԵՄ-ի և Արևելյան գործընկերության երկրների միջև։ Ուկրաինան և Մոլդովան ԵՄ-ի թեկնածուի կարգավիճակ են ստացել 2022 թվականի հունիսին՝ իրենց դիմումները ներկայացնելուց ընդամենը չորս ամիս անց։ Վրաստանը Եվրամիության թեկնածուի կարգավիճակ է ստացել 2023 թվականի վերջին։
Ինդեքսը ցույց է տալիս, որ Մոլդովան և Ուկրաինան անշեղորեն իրականացնում են համակարգային փոփոխությունները, որոնք ակնկալում է Բրյուսելը։
Մոլդովայի առաջատար դիրքը պայմանավորված է ընտրական բարեփոխումների, քաղաքական բազմակարծության, կոռուպցիայի դեմ պայքարի և հավասար հնարավորությունների ստեղծման տպավորիչ արդյունքներով։
Ուկրաինայի վարկանիշը թուլացել է պատերազմի և պատերազմական իրավիճակով պայմանավորված սահմանափակումների պատճառով։ Միևնույն ժամանակ, պատերազմը չի խանգարել Ուկրաինային բարեփոխումներ իրականացնելու հարցում: Այն ոլորտները, որտեղ Ուկրաինան ամենաշատ առաջընթացն է գրանցել, ներառում են անկախ լրատվամիջոցները, կարծիքի և արտահայտվելու ազատությունը, հավաքների և միավորումների ազատությունը, անկախ դատական համակարգը և կոռուպցիայի դեմ պայքարը:
